ประวัติศาสตร์  ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>

ประชุมพงศาวดาร

พระราชพงศาวดารเหนือ
พระราชพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐ
ศิลาจารึก
พงศาวดารเขมร
พงศาวดารมอญพม่า
พงศาวดารล้านช้าง

พงศาวดารมอญพม่า

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21

หน้า 21 >>>

จ.ศ.1171 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยได้เสวยราชย์ ครั้นถึงเดือนสิบสอง พระเจ้าปะดุงให้กองทัพลงมาตีเมืองถลาง เดือนยี่เมืองถลางเสียแก่พม่า แม่ทัพพม่าจึงกวาดครัวเมืองถลางบรรทุกเรือไป เรือจิกแกปลัดทัพถูกพายุซัดเข้าฝั่ง กองทัพไทยจับได้ส่งเข้ากรุงเทพ ฯ

จ.ศ.1173 มีพราหมณ์เทศมาแต่ทิศตะวันตก เอาหนังสือเรื่องพงศาวดารเมืองพราหมณ์มาแปลถวาย เจ้าอังวะว่าศาสนาพระสมณโคดมสิ้นเสียแล้ว กุลบุตรบวชเป็นสงฆ์ทุกวันนี้ อุปสมบทหาขึ้นไม่ ให้ไปถวายทานแก่พระพุทธรูปเท่านั้นจึงจะควร พระเจ้าปะดงก็เชื่อจึงให้สึกพระสงฆ์พม่า พระสงฆ์รามัญเสียครั้งนั้นมากในเดือนอ้ายให้กองทัพยกมาตั้งทำยุ้งฉาง ณ ตำบลท้องชาตรี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงมีรับสั่งให้กรมหลวงพิทักษ์มนตรียกกองทัพไปตีค่ายพม่า จับตัวนายไพร่ได้มากที่เหลือแตกหนีไป

จ.ศ.1177 เดือนห้า พวกรามัญเมืองเมาะตมะ จำนวนห้าพันเศษ เห็นเจ้าอังวะวิปริต และพม่าข่มเหงนัก จึงชวนกันอพยพมาพึ่งพระบารมีโพธิสมภาร ณ กรุงเทพ ฯ ส่วนอินแซะมหาอุปราช ราชบุตรพระเจ้าปะดุงถึงแก่กรรม พระเจ้าปะดุงจึงตั้งบุตรของอินแซะชื่อมองนานยะ เป็นที่อินแซะมหาอุปราชแทนบิดา

พระเจ้าปะดุงครองราชย์ได้สามสิบเจ็ดปี จ.ศ.1181 ถึงแก่กรรมเมื่ออายุได้ แปดสิบเอ็ดปี มองนานยะได้ราชสมบัติชื่อ จักกายแมง

จ.ศ.1186 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้า ฯ ได้เสวยราชย์สมบัติ

จ.ศ.1186 เดือนห้า พระเจ้าอังวะรับสั่งให้หาเจ้าเมืองยะไข่ ๆ มีความผิดอยู่ไม่มา จึงให้มหาปัณคุละเสนาบดียกองทัพไปจับเจ้าเมืองยะไข่ ๆ หนีไปอยู่แดนเมืองเบ้งกะหล่า มหาบัณดุละจึงมีหนังสือไปให้เจ้าเมืองเบ้งกะหล่าส่งตัวมาให้ แต่อังกฤษเจ้าเมืองเบ้งกะหล่าไม่ส่ง มหาบัณดุละยกกองทัพไปตีปลายแดนเบ้งกะหล่าเข้าไป แต่ก่อนนั้นอังกฤษคิดจะทำสงครามกับพม่าอยู่แล้ว ได้เตรียมเรือกลไฟ เรือรบไว้ที่เมืองเกาะหมาก เมืองมละกา พร้อมอยู่แล้ว ครั้นเกิดเหตุดังกล่าว จึงเรียกกำลังมาตีหัวเมืองพม่าชายทะเล เรือรบยกมาตีได้เมืองร่างกุ้ง เมืองเมาะตมะ เมืองทวาย เมืองมฤตได้ในเดือนหก แม่ทัพอังกฤษยกทัพเรือกลไฟตีขึ้นไปตามลำแม่น้ำเมืองอังวะ จักกายแมงก็จัดกองทัพลงมารบอังกฤษ มหาบัณดุละก็ล่าทัพกลับมารบกับอังกฤษ ที่ขึ้นมาตีเมืองอังวะแม่ทัพอังกฤษ ให้ทหารแม่นปืนยิงปืนมาถูกมหาบัณดุละแม่ทัพตาย พวกพม่าก็แตกไปสิ้น อังกฤษตีขึ้นมาได้ถึงเมืองตะลุมะอยู่ทางสองวันจะถึงเมืองอังวะ จักกายแมงจึงให้ขุนนางมาเจรจากับแม่ทัพอังกฤษ จะขอเสียเงินให้ และให้อังกฤษถอยทัพไป อังกฤษก็ยอมแล้วแบ่งปันเขตแดนกัน ข้างทิศตะวันตกเฉียงเหนือเมืองอังวะนั้น อังกฤษเอาไว้สี่เมืองคือ เมืองยะไข่ เมืองเวสาลี เมืองกระแซ เมืองอะสิมา ข้างทิศตะวันออกเฉียงใต้นั้น อังกฤษเอาไว้หกเมือง คือ เมืองเมาะลำลิ่ม เมืองละแมง เมืองเร เมืองทวาย เมืองมฤต เมืองตะนาว เป็นสิบหัวเมืองด้วยกัน