ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อารยธรรม  >>

หนังตะลุง

ความเป็นมา
องค์ประกอบในการแสดง
โรงและอุปกรณ์ประกอบโรง
รูปหนัง
ขนบนิยมในการเล่น
ครอบมือหนังตะลุง
กลอนและลีลากลอน
ความเชื่อเกี่ยวกับหนังตะลุง
รูปหนังตะลุง
การแกะหนังตะลุง
เครื่องมือการแกะหนัง
นายหนัง
ตัวตลกหนังตะลุง
การเปลี่ยนแปลงเทคนิคการนำเสนอ
การเปลี่ยนแปลงเทคนิคการนำเสนอภาพ
การคงอยู่เคียงคู่ของรูปหนังโบราณและรูปหนังสมัยใหม่
โครงเรื่องและแกนเรื่องของหนังตะลุง

นายหนัง

เป็นคำเรียกบุคคลผู้ทำหน้าที่แสดงหนังตะลุงก่อนสมัยรัชกาลที่ 6 หนังคณะหนึ่งๆ จะมีนายหนัง 2 คน ทำหน้าที่พากย์และเชิดรูปพระรูปนางคนหนึ่ง พากย์ เชิดยักษ์ ตัวตลกและเชิดตัวเบ็ดเตล็ดอีกคนหนึ่ง เรียกนายหนังทั้งสองว่า "หัวหยวก ปลายหยวก" เล่ากันมาว่า หลังจากหนังบัวแห่งเมืองนครศรีธรรมราช ซึ่งเป็นหนังสมัยรัชกาลที่ 6 ได้เริ่มแสดงโดยบทบาททั้งพากย์และเชิดคนเดียว และหนังอื่นๆ เอาอย่างสืบมาแล้ว หนังคณะหนึ่งๆ ก็คงมีนายหนังเพียงคนเดียวเป็นทั้งคนพากย์ คนเชิด ผู้ประพันธ์เรื่อง และเป็นหัวหน้าคณะบริหารงานทั้งหมด จากภาระดังกล่าว นายหนังจึงต้องเป็นคนเก่ง มีคุณสมบัติพิเศษหลายประการ

  1. ในส่วนของการแสดงหนัง
    จะต้องเป็นคนเสียงดีและเสียงดัง ทำเสียงได้หลายเสียง เปลี่ยนเสียงตามบทบาทของตัวละครที่พากย์ได้ฉับพลันและเป็นธรรมชาติ พากย์ยักษ์เสียงต้องห้าวอย่างยักษ์ พากย์นางเสียงต้องนุ่มหวานอย่างนางพากย์ตัวตลกตัวใดเสียงต้องเป็นอย่างตัวตลกตัวนั้น เรียกเป็นภาษาหนังตะลุงว่า "กินรูป" เสียงที่ชวนฟังต้องแจ่มใสกังวานกลมกลืนเข้ากับเสียงโหม่งเรียกว่า " เสียงเข้าโหม่ง" และสามารถรักษาคุณภาพของเสียงได้ตลอดเวลา การแสดงตั้งแต่ประมาณ 3 ทุ่มจนยันสว่าง ต้องรอบรู้ในศิลป์และศาสตร์ต่างๆ อย่างกว้างขวาง ทั้งคดีโลกและคดีธรรม เพื่อแสดงหนังให้ได้ทั้งความบันเทิงและสาระประโยชน์ มีอรรถรสชวนติดตามต้องมีไหวพริบ ปฏิภาณดี แก้ปัญหาต่างๆ ได้อย่างฉับไว ต้องแสดงออกได้อย่างมีอารมณ์ สมบูรณ์พร้อมทุกรส โดยเฉพาะอารมณ์ขันต้องเด่นเป็นพิเศษ ต้องรอบรู้แม่นยำในเชิงกลอนเพราะกลอนหนังตะลุงมีหลายรูปแบบ ต่างบทบาทออกไปก็ใช้กลอนต่างรูปแบบกันไป และกลอนเกือบทั้งหมดเป็นกลอนสดคิดเอาในตอนนั้น ต้องเป็นคนช่างสังเกต ช่างจดจำและช่างคิดเพื่อเก็บเกี่ยวเอาประสบการณ์ทุกอย่างมาใช้ประโยชน์ในการแสดงให้ได้ และต้องมีความสามารถในการเชิดรูปให้ได้ลีลา ความรู้สึก เชิดยักษ์ต้องดูขึงขัง ดุร้าย มีอำนาจ เชิดนางก็ดูนิ่มนวลอย่างกิริยาหญิง เป็นต้น ความสามารถทั้งหมดนี้ล้วนเป็นสิ่งจำเป็นในการแสดงหนังทั้งสิ้น

     
  2. ในส่วนที่เป็นหัวหน้าคณะ
    ซึ่งต้องบริหารงานทั้งหมดนั้น ก็ต้องรู้หลักปกครองคน อย่างน้อยต้องให้ลูกคู่ 7 – 8 คน มีความรักกลมกลืนกัน มีความเต็มใจและมุ่งมั่นจะตีเครื่อง (เล่นดนตรี) ให้ดีที่สุดและด้วยความรับผิดชอบ ต้องมีมนุษยสัมพันธ์ดี ปรับตัวได้ง่าย เพราะผู้มาติดต่อให้ไปแสดงมีหลายพวก หลายระดับ ต้องมีความรับผิดชอบและสัตย์ซื่อต่อผู้มาติดต่อ รับขันหมากใครไว้ต้องทำให้ได้ตามที่ตกลง นายหนังโดยทั่วไป มักสืบเชื้อสายจากบรรพบุรุษที่เป็นหนังมาก่อน ที่เป็นประเภท "หนังผุด" คือหัดหนังเพราะสนใจ ไม่มีบรรพบุรุษคนใดเป็นหนังมาก่อนนั้นมีน้อย

นายหนังทุกคนจะเป็นหนังโดยสมบูรณ์ได้ต้องผ่านพิธีครอบมือพิธียื่นรูป อันเป็นพิธีแสดงตนยอมรับนับถือครูต้นของหนังเสียก่อน และเมื่อผ่านพิธีดังกล่าวแล้ว ต้องตั้งหิ้งบูชาครู และจัดเครื่องบวงสรวงครู ตามวาระอันควรหรือตามข้อตกลง หากละเลยเชื่อว่านายหนังผู้นั้นจะหาความเจริญไม่ได้และอาจถูกครูหนังให้โทษได้

แชร์ไปที่ไหนดี แชร์ให้เพื่อนสิ แชร์ให้เพื่อนได้ แชร์ให้เพื่อนเลย

🍁 การแพทย์แผนโบราณ
ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา ได้ค้นพบบันทึกว่า มีระบบการจัดหายาที่ชัดเจนสำหรับราษฏร มีแหล่งจำหน่ายยาและสมุนไพรหลายแห่งทั้งในและ นอกกำแพงเมือง

🍁 หลักธรรมในการอยู่ร่วมกันในสังคม
พระพุทธศาสนาได้สอนไว้ว่านักปกครองที่ดีนั้นควรมีคุณธรรม 10 ประการ เรียกว่า ทศพิธราชธรรม

🍁 สมถะวิปัสสนา
ตามแนวพระกรรมฐานมัชฌิมาแบบลำดับ (เถรวาท) ของสมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรมหาเถรเจ้า (สุก ไก่เถื่อน)

🍁 พุทธธรรมขั้นพื้นฐาน
ไม่มีมนุษย์คนใดที่จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ลำพังตนเองโดยไม่ติดต่อสัมพันธ์กับคนอื่น เพราะการดำรงชีวิตอยู่ของคนเราจำเป็นจะต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน

🍁 พระสูตรของท่านเว่ยหลาง
สูตรของท่านเว่ยหล่างล้วนแต่เป็นเรื่องของการใช้ปัญญาเพื่อค้นหาหนทางแห่งความเป็นพุทธะ และเพื่อความหลุดพ้นไปจากเครื่องร้อยรัดทั้งปวงในโลกนี้

🍁 พุทธศาสนสุภาษิต
สุภาษิตที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงดำรัสไว้ ซึ่งมีคุณค่าสูงส่ง สามารถใช้ได้ทั้งเป็นแนวทางดำเนินชีวิต เตือนใจ หาคำตอบที่ดีสำหรับปัญหาที่สงสัย

🍁 โอวาทสี่ของเหลี่ยวฝาน
แบบฉบับในการประพฤติดี ปฏิบัติชอบ เพื่อหยุดยั้งกระแสแห่งวัฒนธรรมตะวันตกและอนุรักษ์ความเป็นคนจีนดั้งเดิม

🍁 สาเหตุการเกิดมลภาวะโลกร้อน
ภาวะโลกร้อน หรือ ภาวะภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง (Climate Change) เป็นปัญหาใหญ่ของโลกในปัจจุบัน สังเกตุได้จากอุณหภูมิ ของโลกที่สูงขึ้น

🍁 แนวคิดและหลักการทางวิทยาศาสตร์
วิทยาศาสตร์ คือ องค์ความรู้ของธรรมชาติและวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้ในการสืบเสาะหาความรู้

🍁 จักรวาล
“จักรวาล” และ “เอกภพ” เป็นคำๆ ที่มีความหมายเหมือนกัน ตรงกับคำภาษาอังกฤษว่า “Universe” ซึ่งหมายถึง ทุกสรรพสิ่งทั้งหมดทั้งปวง

🍁 ทฤษฎีแห่งการสร้างสรรค์ด้วยปัญญา
ผู้เรียนเป็นฝ่ายสร้างความรู้ขึ้นด้วยตนเอง มิใช่ได้มาจากครูและในการสร้างความรู้นั้น ผู้เรียนจะต้องลงมือสร้างสิ่งใดสิ่งหนึ่งขึ้นมา

🍁 ทฤษฎีและหลักการพัฒนาชุมชน
มิติทางวิชาการหลายมิติที่ซ้อนทับ เคลื่อนไหว และมีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน รวมทั้งเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเข้าใจในทุกบริบทที่เกี่ยวข้อง

🍁 การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมไทย
สังคมทุกสังคมย่อมมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นเสมอ ตราบใดที่สังคมนั้นยังต้องมีการติดต่อและสัมพันธ์กับสังคมอื่น การเปลี่ยนแปลงนั้นเป็นปรากฏการณ์ทางสังคมอย่างหนึ่ง

🍁 ทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการ
เมื่อบุคคลปรารถนาที่จะได้รับความพึงพอใจและเมื่อบุคคลได้รับความพึงพอใจในสิ่งหนึ่งแล้วก็จะยังคงเรียกร้องความพึงพอใจสิ่งอื่นๆ ต่อไป ซึ่งถือเป็นคุณลักษณะของมนุษย์

🍁 กำเนิดโลกและสิ่งมีชีวิต
ทำไมโลกซึ่งแต่เดิมเป็นลูกไฟดวงหนึ่ง ไม่ได้ต่างจากดาวเคราะห์ดวงอื่น จึงเอื้อต่อสิ่งมีชีวิตได้มากมายเช่นนี้

🍁 โรคสัตว์สู่คน

🍁 ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพฤติกรรมนิยม

🍁 โรคอารมณ์สองขั้ว

🍁 คู่มือ อสม.กับการดูแลผู้สูงอายุในชุมชน

🍁 การจัดการกับอารมณ์และความเครียด

🍁 ทฤษฎีการสร้างพลังอำนาจ

🍁 การจูงใจ

🍁 การแกว่งแขน รักษาโรค

🍁 ประวัติขนมไทย

🍁 กัญชา

🐍 โปรดระวังงูฉก

เราไม่ได้ไม่ฆ่ากัน
เพราะผิดกฎหมายหรือผิดต่อศีลธรรมอันดี

แต่เพราะเราฝึกใช้ชีวิตด้วยเหตุและผล
ด้วยความสัมพันธ์อันดีต่อกัน
ในฐานะเพื่อนมนุษย์
ที่ต้องพึงพาอาศัยกันและกัน

เราไม่ใช่มนุษย์เนื้อ

การฆ่ากันย่อมถือเป็นเรื่องไร้สาระ
เปล่าประโยชน์และเปลืองแรงโดยใช่เหตุ

ตราบเท่าที่เรา
ยังไม่คิดที่จะบริโภคเนื้อพวกเดียวกันเอง
หรือเผลอทำน้ำลายหก
และแอบเลียปากเวลาเดินสวนกัน.

🐍 งูเขียว หางบอบช้ำ : เขียน

เชิญแวะอ่านสักนิดสักหน่อยก็ยังดี...

🌿 สะพายเป้ แบกกล้อง ท่องลาว
นอบน้อมที่จะเป็นผู้รับ ด้วยความรู้สึกดีๆ ในแง่ที่ว่าไทยกับลาวน่าจะเป็นบ้านพี่เมืองน้องกันโดยสายเลือด ทั้งหลายทั้งปวงอาจเพียงเพื่อค้นหาแรงบรรดาลใจบางอย่าง อันจะนำมาซึ่งการเรียนรู้ที่จะมีชีวิตในแบบฉบับของเรา วิถีชีวิตที่เราโหยหา เพื่อที่จะได้ไม่ต้องคร่ำครวญถึงมันอีก ชั่วนิรันดร์ โดยไร้ซึ่งความหวัง และรอแค่ตายไป

🌿 พิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณ
ตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่ริมถนนสุขุมวิท ตรงจุดตัดเส้นทางรถไฟฟ้าบีทีเอสซึ่งกำลังจะเปิดให้บริการในระยะเวลาอันใกล้นี้ กับทางยกระดับถนนวงแหวนรอบนอกข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาไปฝั่งธนบุรี การเผชิญหน้าครั้งสำคัญทางภูมิสถาปัตย์ ระหว่างศิลปกรรมศาสตร์กับสิ่งที่เรียกว่าความเจริญอย่างประนีประนอม

🌿 เมืองโบราณ
ถ้าจะต้องสร้างอนุสาวรีย์ยกย่องเชิดชูเกียรติใครสักคนก็คงเป็นท่านผู้สร้างเมืองโบราณแห่งนี้ ด้วยข้อมูลและเหตุผลทางความรู้สึกที่มาจากภายในแท้จริงล้วนๆ ของปัจเจกบุคคลธรรมดาสามัญยิ่งอันเป็นการส่วนตัว

ยังมีอีก »


ชีวิตเริ่มต้นอีกครั้งหลังเกษียณ
ภูจอมยุทธ | Podcast

ชีวิตในแบบฉบับของตัวเอง หิวก็กินง่วงก็นอน อยากทำอะไรก็ทำ เบียดเบียนสภาพแวดล้อมแต่พองาม ประสบการณ์แบ่งปันผู้คน มากบ้างน้อยบ้าง วัดกับร้านเหล้าถือเป็นสถานอโคจร ที่ต้องรักษาระยะห่าง คลิกดู👆