ข้าวสาลี (Wheat) Tritcum aestivum Linn.

การจำแนกข้าวสาลี

ข้าวสาลี(Triticum aestivum) เป็นข้าวสาลีขนมปังหรือ bread wheat มีการปลูกคิดเป็นร้อยละ 90 ของพื้นที่ปลูกทั้งหมดบนโลก มีการจำแนกตามลักษณะนิสัยในการเจริญเติบโตดังนี้ (ดิเรก, 2540)

ข้าวสาลีประเภทปลูกข้ามฤดูหนาว (winter-habit wheats) เป็นข้าวสาลีที่ปลูกในฤดูใบไม้ร่วงคือเดือนตุลาคม และหยุดการเติบโตในช่วงฤดูหนาว เมื่อเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิจะมีการออกช่อดอกหรือรวง และสามารถเก็บเกี่ยวได้ในช่วงฤดูร้อนคือเดือนมิถุนายนถึงกรกฎาคม ข้าวสาลีในกลุ่มนี้ต้องการอุณหภูมิต่ำ 1-5 องศาเซลเซียสในช่วงระยะเวลาหนึ่งก่อนจึงจะสามารถออกดอกได้ ถ้าปลูกในสภาพอุณหภูมิที่ไม่ต่ำเพียงพอก็จะไม่มีการออกดอก
ข้าวสาลีปลูกต้นฤดูใบไม้ผลิ (spring-habit wheats) เป็นข้าวสาลีที่มีการปลูกในฤดูใบไม้ผลิหลังจากหิมะละลายแล้วในเดือนเมษายน เมื่อถึงเดือนมิถุนายนจะเริ่มออกดอก และเก็บเกี่ยวได้ประมาณปลายเดือนกรกฎาคม เป็นข้าวสาลีที่มีการเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 3-6 เดือน
ข้าวสาลีที่ปลูกได้ทั้งสองประเภท (facultative wheats) มีความทนทานต่อสภาพอากาศหนาวเย็น และไม่จำเป็นต้องได้รับสภาพอุณหภูมิต่ำเป็นระยะเวลาหนึ่ง เพื่อกระตุ้นการสร้างช่อดอกและเมล็ด ซึ่งมีพื้นที่ปลูกข้าวสาลีกลุ่มนี้น้อยมาก ประมาณร้อยละ 3 ของพื้นที่ทั้งหมด

ภาพแปลงปลูกข้าวสาลีประเภทปลูกข้ามฤดูหนาว
มีหิมะทับถมในแปลงปลูก (Moore and Clark, 1995)

ภาพแปลงปลูกข้าวสาลีในฤดูใบไม้ผลิ
(Moore and Clark, 1995)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
การจำแนกข้าวสาลี
การใช้ประโยชน์
คุณค่าทางอาหาร
การขยายพันธุ์
นิเวศวิทยา
การเก็บเกี่ยว-การส่งออก