วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>
(ร่าย กาพย์ กลอน โคลง ฉันท์)
กาพย์คันถะ
กาพย์ทัณฑิกา
กาพย์ทัณฑิกา เป็นกาพย์ที่มีลักษณะระเบียบคำเป็นระยะดังข้อไม้เท้า ในคัมภีร์กาพย์คันถะ มีบทบัญญัติว่า
จตฺวฏฺฐมา ผุฏฺฐา เชสุ รวิกฺขเรสุ ตนฺติมา
สเมสฺวฏฺฐรวิผุฏฺฐา โสฬเสสฺวณฺณวาฏฺฐกา
อญฺญฺมญฺญํ ปสมฺผุฏฺฐา ปรโต อสฺส อนฺติมา
ตสฺสนฺเตนาปิ ผุสฺสติ ยสฺส สา ทณฺฑิกา มตา.
ความว่า
๑. ในบาทที่ ๑ และที่ ๓ กำหนดบาทละ ๑๒ คำ
๒. ในบาทที่ ๒ และที่ ๔ กำหนดบาทละ ๑๖ คำ
๓. คำที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๘
๔. คำที่ ๑๒ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๒๐ กับคำที่ ๒๔
๕. คำที่ ๒๘ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๔๐ และคำที่ ๔๘ และ ๕๒
๖. คำที่ ๓๒ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๓๖
กาพย์บทหนึ่งมี ๔ บาท รวม ๕๖ คำ เฉพาะคำสุดท้ายของบาทที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป
แผนผัง กาพย์ทัณฑิกา
- กาพย์ทีฆปักข์
- กาพย์รัสสปักข์
- กาพย์ตรังคนที หรือ วชิรวดี
- กาพย์มหาตรังคนที
- กาพย์ทัณฑิกา
กาพย์สารวิลาสินี
กาพย์คันถะ
กาพย์พิเศษ
โวหาร
ประเภทกวีนิพนธ์
ฉันทลักษณ์
สระ
พยัญชนะ
เครื่องประกอบอื่น
การอ่านคำประพันธ์
ร่าย
กาพย์
กลอน
โคลง
ฉันท์
