ข้าวบาร์เลย์ (Barley) Hordeum vulgare L.

นิเวศวิทยา

ข้าวบาร์เลย์สามารถเจริญเติบโตได้ทั้งในสภาพอุณหภูมิต่ำ และอุณหภูมิสูงขึ้นกับสายพันธุ์ แต่เมื่อออกช่อดอกแล้วต้องเจริญเติบโตในสภาพอุณหภูมิค่อนข้างสูง ขณะที่ความชื้นในอากาศค่อย ๆ ลดลง ข้าวบาร์เลย์เจริญเติบโตได้ดีในเขตอบอุ่นและอากาศค่อนข้างแห้ง แต่เจริญเติบโตได้ไม่ดีนักในสภาพอากาศร้อนที่มีความชื้นในอากาศสูง สามารถเจริญเติบโตในพื้นที่ซึ่งมีปริมาณฝน ตั้งแต่ 200-1,000 มิลลิเมตร ทนทานต่อสภาพแห้งแล้ง แต่ไม่ทนทานต่อน้ำท่วมขัง ทนทานต่อสภาพอากาศหนาวเย็นได้น้อยกว่าข้าวสาลีหรือข้าวไรน์ ไม่ทนทานต่อดินกรด แต่สามารถทนทานต่อดินเค็มได้มากกว่าธัญพืชชนิดอื่น พื้นที่ปลูกข้าวบาร์เลย์ในประเทศไทย ได้แก่ เชียงราย เชียงใหม่ พะเยา ลำปาง น่าน ลำพูน และแม่ฮ่องสอน (บุญล้อม, 2546; Ceccarelli and Grando, 1996)

การเก็บเกี่ยว

การเก็บเกี่ยวกระทำเมื่อเมล็ดแก่เต็มที่ ลำต้นเริ่มเปลี่ยนเป็นสีเหลือง เมล็ดมีความชื้นลดลงเหลือประมาณ 35 เปอร์เซ็นต์ โดยใช้แรงงานคนเกี่ยวรวงข้าว หรือถอนต้นข้าวทั้งต้น หรืออาจทำการเก็บเกี่ยวโดยใช้เครื่องจักร วิธีการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวขึ้นกับความต้องการของการนำไปใช้ประโยชน์ ว่าต้องการเมล็ดเพื่อใช้ เป็นอาหารหรือนำไปผลิตเบียร์ ซึ่งต้องใช้วิธีการที่เหมาะสมในการที่จะทำให้เมล็ดข้าวได้รับความเสียหายน้อยที่สุด (Ceccarelliand Grando, 1996)

การส่งออก

ในประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกซึ่งเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตและเก็บเกี่ยวผลผลิตน้อย แทบไม่มีการส่งออกแต่มีการนำเข้าข้าวไรน์จากต่างประเทศมาทดแทนความต้องการภายในประเทศซึ่งมีปริมาณเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทุกปี เช่นเดียวกับข้าวสาลี โดยข้าวบาร์เลย์ที่มีทั้งการนำเข้าและส่งออกได้ในบางปีนั้น อยู่ในรูปของเมล็ดข้าวบาร์เลย์ เมล็ดข้าวบาร์เลย์ที่ขัดสีแล้ว ข้าวมอลท์ และข้าวมอลท์สกัด (ดิเรก, 2540)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
การจำแนกสายพันธุ์
การใช้ประโยชน์
นิเวศวิทยา