อำนาจอธิปไตย

อำนาจหน้าที่ของฝ่ายบริหาร (Functions)

ฝ่ายบริหารมีอำนาจใช้อำนาจบริหารโดยทั่วไป เช่น

1.การให้มีการปฏิบัติตามตัวบทกฎหมาย ที่ฝ่ายนิติบัญญัติตราไว้
2.การบังคับให้เป็นไปตามคำสั่ง หรือคำพิพากษาของฝ่ายตุลาการ
3.การรักษาความปลอดภัยของบ้านเมือง ทั้งภัยที่เกิดขึ้นภายใน และภัยที่เกิดจาก

การรุกรานนอกประเทศ และยังมีหน้าที่อื่นๆ อีก ซึ่งพอจะสรุป หน้าที่ของฝ่ายบริหารในด้านต่างๆ เป็นข้อใหญ่ๆ ได้ดังนี้

1. ด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ( Diplomatic ) ฝ่ายบริหารมีสิทธิที่จะ ทำสนธิสัญญากับประเทศต่างๆ รวมทั้งมีสิทธิที่จะแต่งตั้งผู้แทนทางการทูต ไปประจำยังต่างประเทศ และรับทูตที่ประเทศที่มีสัมพันธไมตรี ส่งเข้ามาประจำภายในรัฐ นอกจากนั้นก็มีอำนาจที่จะรับรอง ฐานะของประเทศอื่นๆ ได้ด้วย

2. ในด้านการทหาร (Military) ฝ่ายบริหารมีอำนาจที่จะแต่งตั้งถอดถอน เลื่อนยศเลื่อนตำแหน่ง บรรดานายทหารทุกกองทัพ แต่ในการประกาศสงครามกับต่างประเทศนั้นฝ่ายบริหารจะต้องขออนุมัติ จากฝ่ายนิติบัญญัติเสียก่อน

ในทางปฏิบัตินั้น ระหว่างที่ประเทศอยู่ในสภาวะสงคราม ฝ่ายบริหารมักจะมีอำนาจมาก เช่น อาจจะประกาศใช้กฎอัยการศึกได้ ซึ่งการประกาศใช้กฎอัยการศึกนี้ แม้จะเป็นการจำกัดสิทธิ เสรีภาพของประชาชนตามรัฐธรรมนูญก็ตาม แต่ฝ่ายบริหารก็ย่อมทำได้เพื่อความปลอดภัยของประเทศ

3. ในด้านการปกครองหรือการบริหาร (Administration) ฝ่ายบริหารมีอำนาจหน้าที่ในการบริหารประเทศ ให้เป็นไปตามตัวบทกฎหมาย ที่ออกโดยฝ่ายนิติบัญญัติ ในการนี้ฝ่ายบริหารอาจจะออกกฤษฎีกา กฎกระทรวง ระเบียบข้อบังคับต่างๆ ได้ตามความจำเป็น และฝ่ายบริหารมีอำนาจที่จะแต่งตั้งหรือถอดถอน ข้าราชการในกระทรวง ทบวงกรมต่างๆ ได้

4. ในด้านการออกกฎหมาย ( Legislation ) ประเทศที่มีรัฐบาลแบบคณะรัฐมนตรีนั้น ฝ่ายบริหารมีส่วนร่วมโดยตรงในการออกกฎหมาย โดยมีสิทธิเสนอร่างพระราชบัญญัติ รวมทั้งสามารถ เข้าไปอภิปรายในสภานิติบัญญัติได้ นอกจากนั้นฝ่ายบริหารยังมีอำนาจ สั่งยุบสภานิติบัญญัติได้ เพื่อจัดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปใหม่ และมีอำนาจที่จะยับยั้งกฎหมาย ทั้งนี้เพื่อให้ฝ่ายนิติบัญญัติ นำกฎหมายนั้นกลับไปพิจารณาใหม่ ให้ละเอียดรอบคอบจริงๆ

5. ด้านตุลาการ ( Judicial ) ฝ่ายบริหารมีอำนาจให้อภัยโทษแก่ผู้กระทำความผิดได้ และฝ่ายบริหารมีหน้าที่ ช่วยเหลือให้กระบวนการยุติธรรมของรัฐ ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ