อำนาจอธิปไตย

ลักษณะทั่วๆ ไปของสภาล่าง

1. สมาชิกมาจากการเลือกตั้งจากประชาชนโดยตรง และการเลือกตั้งต้องกระทำเป็นการลับ
2. จำนวนสมาชิกจะมากหรือน้อย จะยึดจำนวนประชาชนเป็นเกณฑ์ โดยมักจะกำหนดว่าประชาชนกี่คนต่อผู้แทน 1 คน
3. หลายประเทศกำหนดให้สมาชิกของสภาล่าง ต้องมีอายุและคุณวุฒิสูงกว่าผู้มีสิทธิ์ออกเสียงเลือกตั้ง ทั้งนี้เพื่อต้องการให้ผู้แทนราษฎรมีความสุขุมรอบคอบ
4. วาระในการเป็นสมาชิกมักจะสั้น เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนคุมผู้แทนได้ กล่าวคือถ้าผู้แทนคนใดไม่ปฏิบัติหน้าที่ให้ได้ผลดี ประชาชนก็จะไม่เลือกผู้แทนคนนั้นต่อไป
5. บางประเทศห้ามมิให้ข้าราชการประจำ เข้าเป็นสมาชิกของสภาล่าง

อำนาจหน้าที่ของสภาล่างโดยทั่วๆ ไป

1.ออกกฎหมาย
2.แก้ไขเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญ
3.ควบคุมการทำงานของฝ่ายบริหาร
4.ควบคุมการเงิน การคลังของประเทศ

เนื่องจากโครงรูปของฝ่ายนิติบัญญัติ คือ รัฐสภานั้นจะเป็นระบบสภาเดียวหรือ 2 สภาก็ได้ แล้วแต่ว่าประเทศใดจะเลือกเอาแบบใด ในการนี้ก็ได้มีเหตุผลต่างๆที่อ้างถึงข้อดีของระบบสภาเดียวหรือระบบ 2 สภา ดังต่อไปนี้

เหตุที่อ้างว่าระบบสภาเดียวเป็นระบบที่ดีเพราะ

1. เป็นระบบที่ไม่ยุ่งยาก เพราะการที่ใช้สภาเดียว เป็นผู้แทนโดยตรงของประชาชนทั่วประเทศย่อมเพียงพอ
2. สามารถดำเนินกิจการได้รวดเร็ว เช่น การออกกฎหมาย
3. การออกกฎหมายทำได้รอบคอบ สุขุม ดีกว่า สมาชิกจะต้องเพิ่มความรับผิดชอบมากขึ้น เพราะไม่รู้ว่าไม่มีใครมาคอยแก้ข้อบกพร่อง ถ้ามี 2 สภา สมาชิกสภาหนึ่งอาจผ่านร่างกฎหมายไปโดยคาดหมายว่า ถ้ามีข้อบกพร่อง อีกสภาหนึ่งคงแก้ไขเพิ่มเติมร่างกฎหมายนั้นเอง
4. การมีสภาเดียว เป็นการประหยัด เพราะไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายสำหรับสมาชิกอีกสภาหนึ่ง
5.การมี 2 สภา ทำให้เกิดการขัดแย้งในการทำงาน เช่น ทางด้านการออกกฎหมายและเกิดการล่าช้าโดยไม่จำเป็น
6.ในประเทศที่มีระบบ 2 สภา สภาสูงแทบไม่มีประโยชน์ เพราะปัจจุบันจะมีแนวโน้มที่จะลดอำนาจของสภาสูงอยู่เสมอ

เหตุที่อ้างว่าระบบ 2 สภาดี เพราะ

1. ทำให้เกิดความรอบคอบในการออกกฎหมาย กฎหมายได้รับการพิจารณาอย่างละเอียด เพราะแต่ละสภาจะคอยเหนี่ยวรั้งกันอยู่
2.การมี 2 สภา สมาชิกย่อมมาก การให้สินบนหรือการใช้อิทธิพลข่มขู่ เพื่อผ่านร่างกฎหมายจึงทำได้ยาก
3.ฝ่ายบริหารจะทำงานได้อิสระขึ้น เพราะถ้ามีสภาเดียวอาจบีบบังคับฝ่ายบริหารให้อยู่ในอิทธิพลของตน แต่ระบบ 2 สภา จะคอยเหนี่ยวรั้งไม่ให้สภาหนึ่งสภาใดใช้อิทธิพล
4.สิทธิเสรีภาพของประชาชนในระบบ 2 สภา ได้รับความคุ้มครองดีกว่า สภาเดียวอาจเป็นเผด็จการได้ง่าย เช่น ด้านการออกกฎหมาย แต่ถ้ามี 2 สภาก็จะมีการถ่วงดุลกัน
5.ระบบ 2 สภา ช่วยให้สถาบันเป็นตัวแทนของประชาชนและหน่วยต่างๆ ที่ประกอบกันเข้าเป็นรัฐได้สมบูรณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งรัฐที่เป็นสหรัฐ เพราะแต่ละรัฐจะมีจำนวนพลเมืองไม่เท่ากัน รัฐที่มีผู้แทนน้อยย่อมเสียเปรียบ แต่ถ้ามีอีกสภาหนึ่งที่มีผู้แทนรัฐละเท่าๆกัน ย่อมเสมอภาคกัน
6.การมี 2 สภา เป็นเครื่องถ่วงดุลอำนาจกัน ไม่ให้สภาผู้แทนมีอำนาจมากเกินไปซึ่งจะใช้อิทธิพลบีบบังคับรัฐบาลได้