วิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา >>

ชีวิตและพันธุกรรมกำหนดของความเป็นมนุษย์

ปิแอร์ ลุยกิ ลุยสิ, มหาวิทยาลัยโรมา อิตาลี

การไร้ซึ่งจุดจำเพาะเจาะจง หรือศูนย์กลางแห่งชีวิต

หากจะอ้างอิงถึงพุทธศาสนา สิ่งที่เรากล่าวถึงในตอนต้นในรูปที่หนึ่ง คือการไร้ซึ่งจุดจำเพาะเจาะจง หรือศูนย์กลางแห่งชีวิต ในทางพุทธศาสนามีการกล่าวเทียบเคียง และใกล้เคียงกับกรอบความคิดนี้อยู่มาก ก็คือเรื่องของปฏิจจสมุปบาท (co-dependent arising) และเรื่องที่ว่าด้วยสุญญตา ความว่าง (emptiness) สรรพสิ่งต่างๆอาศัยและเป็นเหตุปัจจัย ทำให้เกิด ทำให้มี ของทั้งหมด ของกันและกัน สิ่งหนึ่งทำให้เกิดสิ่งต่อไป และสิ่งนี้ก็อาศัยสิ่งอื่นทำให้ผุดกำเนิด ชีวิตเป็นการคงอยู่ร่วมของเหตุปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อกันและไม่มีใครสามารถหาองค์ประกอบใดๆในระบบชีวิตที่ว่านี้ ที่อยู่อย่างโดดเดี่ยวไม่เกี่ยวข้องกับ ส่วนอื่นๆ ในทัศนะของพุทธศาสนา เรื่องนี้ดูจะเชื่อมโยงกับเรื่องของความว่าง ทั้งความว่าง และความเต็ม (emptiness and fullness) ล้วนเป็นหนึ่งเดียวกัน อย่างที่ในคัมภีร์ดั้งเดิมกล่าวไว้

อย่างไรก็ดี ผู้เรียบเรียงก็เชื่อว่า อาจจะมีคนตั้งข้อสังเกตความเป็นไปได้ที่มีกรณีขัดแย้ง กับหลักพุทธศาสนาอยู่บ้าง จากสิ่งที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ นั่นคือในประเด็นเรื่อง “การผุดกำเนิด (emergence)” อันเป็นรากฐานสำคัญทางวิทยาศาสตร์เรื่องความซับซ้อน (complexity) เพราะชีวิตกลับถูกสร้างขึ้นมาได้ จากส่วนย่อยๆที่ตัวมันเองไม่มีชีวิต แต่เท่าที่ผู้เรียบเรียงทราบ ในทางพุทธนั้น ชีวิตไม่อาจจะมาจาก “อชีวิต”

แม้ว่าบางท่านอาจจะแย้งว่าแม้จะไม่มีชีวิต แต่เราน่าจะนับ “ศักยภาพแห่งชีวิต” แฝงอยู่ในองค์ประกอบเหล่านี้ได้ แต่ประเด็นแย้งแบบนี้สำหรับผู้เรียบเรียง ก็รู้สึกว่าค่อนไปทางข้างๆคูๆเกินไปหน่อย (ทำนองว่าสารชีวะ เอนไซม์ ไขมัน โพลีแซกกาไรด์ ก็เป็นผลผลิตจากสารเคมีภายนอกทั้งนั้น) ผู้เรียบเรียงเชื่อว่า ปรากฏการณ์ผุดกำเนิด (emergence) หรือการสร้างระบบที่มีคุณสมบัติใหม่อย่างสิ้นเชิงจากองค์ประกอบเดิม เป็นปรากฏการณ์ที่ไม่ได้เป็นไปตาม หรืออธิบายได้ ตามหลักพุทธศาสนา

ถึงตรงนี้ก็อยากจะให้เรายังคงดำเนินการวิเคราะห์ต่อไปจากมุมมองเชิงวิทยาศาสตร์ และที่ได้กล่าวทิ้งไว้ในตอนต้น เป็นสิ่งที่สำคัญมากและชีวิตไม่สามารถคงอยู่ได้โดยปราศจาก นั่นคือ “ปฏิกิริยากับสิ่งแวดล้อม (interaction with the environment)”

สัตว์เซลล์เดียวขั้นพื้นฐานธรรมดา
การผุดกำเนิด
ระบบจัดการตนเอง
ระบบอัตตกำเนิด
การไร้ซึ่งจุดจำเพาะเจาะจงหรือศูนย์กลางแห่งชีวิต
การรับรู้
วิถีภายในตัวเองของการรู้ตัว
ทฤษฏีวิวัฒนาการของดาร์วินสู่ยุคพันธกรรมมนุษย์
ภาพรวมและอนาคตที่กำลังผุดกำเนิด
พันธุกรรมของมนุษย์จะส่งผลอะไรกับเรา