สุขภาพ ความงาม อาหารและยา สมุนไพร สาระน่ารู้ >>
พล.ร.ต. สุริยา ณ นคร ,วรันยา พวงพงศ์
-
การอาบแช่น้ำ (Bath)
การอาบแช่น้ำ
(Bath)
การอาบแช่น้ำเป็นรูปแบบของการใช้น้ำเพื่อสุขภาพเก่าแก่ที่สุดของมนุษย์
ในสังคมตะวันตกมีชื่อเรียกการแช่น้ำว่า Balneotherapy หมายถึง การอาบแช่ในน้ำพุร้อน
หรือน้ำแร่ในธรรมชาติ ซึ่งรวมถึงการดื่มน้ำหรือน้ำแร่ด้วย
วิธีการอาบแช่น้ำปรากฏอยู่ในหลายวัฒนธรรม ทั้งวัฒนธรรมกรีก โรมัน จีน และญี่ปุ่น
ในเขตภูมิอากาศหนาวหรืออบอุ่น น้ำตามแหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น แม่น้ำ
ลำธารและทะเลสาปจะเย็นไม่สามารถใช้อาบแช่ได้
ทำให้ต้องอาศัยใช้แหล่งน้ำพุร้อนหรือน้ำแร่ร้อนที่ได้รับพลังงานความร้อนจากใต้พิภพสำหรับการอาบแช่
ดังนั้นการอาบแช่น้ำในเขตอากาศหนาวหรืออบอุ่น
จึงมักจะจำกัดอยู่เฉพาะบริเวณที่มีแหล่งน้ำพุร้อนจากธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่
เช่นตามแหล่งพักผ่อนแบบสปาของประเทศต่างๆในทวีปยุโรปและอเมริกา
หรือตามแหล่งน้ำพุร้อนในประเทศญี่ปุ่นซึ่งมีชื่อเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า ออนเซน
ส่วนในเขตภูมิอากาศร้อน เช่น ในอินเดีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
น้ำในแม่น้ำลำคลองตามธรรมชาติมีอุณหภูมิไม่เย็นจัดสามารถใช้เพื่ออาบแช่ได้สบายตลอดปี
ผู้คนที่อาศัยในเขตร้อนจะใช้การอาบแช่น้ำเพื่อช่วยระบายความร้อน
และชำระล้างเหงื่อไคล ทำให้ร่างกายให้สะอาด และจิตใจสดชื่น
ผลของการอาบแช่น้ำ นอกจากจะเกิดจากน้ำโดยตรงแล้ว
ยังเกิดจากการถ่ายเทพลังงานความร้อนระหว่างน้ำกับร่างกาย
ซึ่งขึ้นอยู่กับอุณหภูมิของน้ำที่ใช้ด้วย
ดังนั้นในบางแห่งจึงเรียกรวมกันว่าเป็นการบำบัดด้วยการอาบแช่น้ำและความร้อน
ขณะอาบแช่น้ำ แรงพยุง แรงดัน และแรงต้านทานจะส่งผลทางสรีรวิทยาต่อการไหลเวียนโลหิต
การหายใจ กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ การหลั่งฮอร์โมน
และการขับถ่ายปัสสาวะอย่างกว้างขวาง
การแพทย์แผนปัจจุบันเชื่อว่าสรรพคุณของน้ำที่มีต่อสุขภาพในการบำบัดรักษาเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาขณะแช่น้ำโดยตรง
แร่หรือสารอื่นๆที่ละลายในน้ำไม่ได้มีส่วนสำคัญมากนัก
การอาบแช่ในน้ำร้อนทำให้มีการขยายหลอดเลือดบริเวณผิวหนัง
ทำให้มีเลือดมาเลี้ยงมากขึ้น
กล้ามเนื้อที่ได้รับความร้อนจะคลายตัวและยืดเหยียดได้มาก
ในขณะที่การแช่น้ำเย็นจะทำให้การระบายความร้อนออกจากร่างกายดีขึ้น
เส้นเลือดบริเวณผิวหนังหดตัวทำให้มีเลือดมาเลี้ยงน้อยลง
การอาบแช่น้ำมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายอย่าง
การแช่น้ำที่อุณหภูมิใกล้เคียงกับร่างกาย นาน20-30
นาทีจะช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและสดชื่น
การแช่น้ำอุ่นช่วยแก้อาการนอนไม่หลับและลดความเครียด
การแช่น้ำร้อนช่วยให้ลดอาการปวดข้อและช่วยการหายใจให้ดีขึ้น
การแช่น้ำเย็นใช้สำหรับลดไข้และกำจัดอาการเหนื่อยล้า
กระตุ้นให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า ช่วยลดอาการบวมและการอักเสบ
การแช่ตัวด้วยน้ำอุ่น (Neutral Bath)
การแช่ตัวในน้ำอุณหภูมิของน้ำควรจะอยู่ประมาณ 33-37 องศาเซลเซียส ระดับน้ำใน
อ่างต้องท่วมไหล่ของลูกค้า ระยะเวลาในการแช่ตัวในอ่าง 15-20 นาที
ประโยชน์ของการแช่น้ำอุ่น
1. ช่วยทำให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย ช่วยบรรเทาอาการติดยึดของกล้ามเนื้อ
2. ช่วยทำให้เส้นโลหิตขยายตัว ทำให้ความดันโลหิตลดลงได้
3. ช่วยให้มีโลหิตไปเลี้ยงกล้ามเนื้อต่าง ๆ และตามผิวหนังดีขึ้น
4. ทำให้เนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกายได้รับอาหารและออกซิเจนเพิ่มขึ้น
อีกทั้งสามารถขับ สารพิษออกจากร่างกาย
5. ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มของร่างกาย
6. ช่วยลดอาการเครียด เกินการผ่อนคลาย
การแช่ตัวด้วยน้ำร้อน
อุณหภูมิที่ใช้ในการแช่ตัว ประมาณ 40 องศาเซลเซียส ส่วนใหญ่ลูกค้าที่เป็นคนเอเชียจะไม่สามารถทนต่อความร้อนนี้ได้ อุณหภูมิและระยะเวลาที่ใช้สามารถปรับได้โดย Therapist จะอยู่ด้วยตลอดเวลา
ประโยชน์ของการแช่ตัวด้วยน้ำร้อน
1. ช่วยในกรณีที่ลูกค้ามีปัญหาการนอนไม่หลับเรื้อรัง
2. ช่วยให้นอนหลับง่าย
3. ช่วยให้ผ่อนคลาย
4. ช่วยให้มีการขับสารพิษออกจากร่างกาย
5. ช่วยกระตุ้นให้มีการไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น
6. ช่วยบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่างๆ
ข้อควรระวังในการแช่ตัวด้วยน้ำร้อน
1. ไม่ควรใช้เป็นเวลานานเกินไปเพราะอาจเกิดอาการหน้ามืด เป็นลมได้
2. ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติความดันโลหิตสูง
3. ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจ
การแช่ตัวด้วยน้ำเย็น (Cold Bath)
การแช่ตัวด้วยน้ำเย็นอุณหภูมิควรจะอยู่ประมาณ 12 15 องศาเซลเซียส
เวลาในการแช่ตัวประมาณ 5 15 วินาที ผู้ที่เคยชินอาจแช่ได้ 1-2 นาที
ประโยชน์ของการแช่ด้วยน้ำเย็น
การแช่ด้วยน้ำเย็นช่วยทำให้เส้นโลหิตมีการหดตัวในขณะแช่
และเส้นเลือดจะขยายตัวเมื่อพ้นจากการแช่น้ำเย็น จะช่วยลดอาการอักเสบ
1. ช่วยกระตุ้นภูมิต้านทานของร่างกาย
2. ช่วยรักษาความร้อนของร่างกาย
ข้อควรระวังสำหรับการแช่ด้วยน้ำเย็น
1. ไม่ควรใช้กับลูกค้าที่มีประวัติไม่สามารถทนความเย็นได้
2. ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจ
3. ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคความดันสูง
การแช่ตัวน้ำอุ่นสลับกับการอาบน้ำเย็น (Alternate Bath)
วัตถุประสงค์หลักเพื่อกระตุ้นระบบภูมิต้านทานให้ทำงานดีขึ้น
แต่ผู้ที่สามารถให้บริการต้องมี ความรู้ ความเข้าใจในเรื่องของอุณหภูมิเป็นอย่างดี
ประโยชน์ของการแช่น้ำอุ่นสลับกับการอาบน้ำเย็น
1. ช่วยปรับสมดุลของระบบประสาทอัตโนมัติ
2. ช่วยปรับสมดุลของระบบฮอร์โมน
3. ช่วยปรับสมดุลของระบบภูมิต้านทาน
ข้อควรระวังสำหรับการแช่น้ำอุ่นสลับกับการอาบน้ำเย็น
1. ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจ
2. ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติโรคความดันสูง
3. การนั่งแช่น้ำ (Hot Sitz Bath)
คือการนั่งแช่ก้นในอ่างน้ำจนท่วมถึงบริเวณสะโพก
เป็นวิธีที่ใช้สำหรับการรักษาการติดเชื้อและอักเสบบริเวณทวารหนักและช่องคลอด เช่น
ฝีคัณฑสูตร ริดสีดวงทวาร
การแช่น้ำร้อนสลับน้ำเย็นจะช่วยให้การไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น
ลดอาการปวดและการติดเชื้อหายเร็ว