สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
พระราชดำรัส : ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76
พระราชดำรัสตอบ
คำถวายพระบรมรูปทรงม้า
ในการพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก พ.ศ. 2451
..... จริงอยู่จำนวนปีที่พระเจ้าแผ่นดินได้ดำรงราชสมบัติ
ถึงจะช้านานเพียงใด ก็มิได้เป็นอัศจรรย์ ที่ควรจะกำหนดเป็นข้อคำนึง
ด้วยเหตุว่าพระราชา ผู้ซึ่งอยู่ในพระราชสมบัติยืนยิ่งกว่านี้ ย่อมมีในประเทศอื่น ๆ
หลายแห่ง จะเป็นการแปลกอยู่หน่อย แต่ในพระราชพงศาวดารของเรา
ไม่มีพระเจ้าแผ่นดินองค์ใด อยู่ในราชสมบัตินานเสมอครั้งนี้ .....
ในรัชกาลแห่งสมเด็จพระราชบรรพบุรุษทั้งหลายของเราแต่ก่อนมา
การปกครองแผ่นดิน ย่อมเป็นสำคัญในการที่จะต่อต้านศัตรูของประเทศ
อันยกมาย่ำยีพระราชอาณาเขตด้วยกำลังโยธา มิให้ล่วงเข้ามาย่ำยีได้
แผ่พระราชอาณาเขตไปในประเทศใกล้เคียง เต็มตามพระบรมราชานุภาพ .....
การที่จะแก้ไขประเพณีการบ้านเมือง แลความนิยมของประชาชน
อันหยั่งรากลงลึกซึ้ง ช้านานมาในประเทศอันหนึ่ง ซึ่งจะเลิกถอนเก่าทิ้งเสีย
ตั้งใหม่ในทันทีมิให้มีเหตุการณ์โกลาหล เป็นอันทำไม่ได้
จึงต้องเลือกเอาทางที่ค่อยแก้ไปโดยลำดับ ซึ่งจะสำเร็จได้โดยช้าจริงอยู่
แต่ปราศจากอันตราย ซึ่งจะเกิดขึ้นภายในทางที่จะดำเนินโดยสวัสดี เช่นนี้
ย่อมเป็นข้อสำคัญในความเพียรพยายามที่จะต้องผูกใจไว้เสมอ .....
อีกประการหนึ่ง ในเวลาเดียวกันนี้ เหตุการณ์อันเป็นไปภายนอกราชอาณาจักร
ได้เปลี่ยนแปลงไปพร้อมกันมากนัก จึงถึงประเทศสยาม
รู้สึกว่าได้เปลี่ยนฐานที่ตั้งอยู่เนือง ๆ ด้วยเหตุอันเป็นไปภายนอกโดยรอบคอบ
จึงเป็นการผิดกันมากกับกรุงสยามได้ตั้งอยู่มาแต่โบราณกาล .....
ความเปลี่ยนแปลงที่เป็นไปใน 40 ปีนี้ เหมือนอย่างจะยิ่งกว่าห้าร้อยปี
ที่จะได้พึงเปลี่ยนแปลงมาในพระราชพงศาวดารก็ไม่เท่า .....
..... แต่ก่อนมา เมื่อประเทศเราอยู่แต่ลำพัง มิได้มีสมาคมด้วยประเทศอื่น
ความรู้สึกภายในย่อมเห็นการเล็กเป็นใหญ่ เห็นใกล้เป็นไกล ความมุ่งหมายแลความประสงค์
ตั้งวงศ์อันแคบต่างคนต่างคิดไปตามอัธยาศัย ..... ให้ประชาชนรู้สึกใจว่า
เป็นชาติอันหนึ่งอันเดียวกันโดยสนิท มิได้เลือกกำเนิดแลศาสนา ให้มหาชนรู้สึกรักชาติ
แลประเทศของของตน ประกอบการแสวงผลให้เจริญโภคทรัพย์ สมควรแก่ความสามารถ
