สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>
พระราชดำรัส : ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76
พระราชดำรัสตอบ
พระบรมวงศานุวงศ์ แลข้าทูลละอองธุลีพระบาทฝ่ายหน้า
ในการเฉลิมพระชนมพรรษา พ.ศ. 2449
...... ในการซึ่งควรจะยกมากล่าวให้ปรากฎในมงคลสมาคมนี้ได้หลายอย่างคือ
การปกครองท้องที่ตามหัวเมืองในศกนี้ เมื่อแลเห็นว่าบ้านเมืองเจริญขึ้น
จึงได้จัดวิธีปกครองหัวเมือง บางมณฑล ให้สมควรแก่กาล คือได้ให้รวมเมืองจันทบุรี
เมืองระยอง เมืองขลุง 3 เมือง จัดเป็นมณฑลเทศาภิบาล เรียกว่ามณฑลจันทบุรีมณฑลหนึ่ง
แยกบริเวณ 7 หัวเมือง ออกจากมณฑลนครศรีธรรมราช
จัดการปกครองเป็นมณฑลเทศาภิบาลเรียกว่า มณฑลปัตตานีอีกมณฑลหนึ่ง
กับได้จัดวิธีการปกครองหัวเมืองขึ้น นครเชียงใหม่ นครน่าน นครลำปาง นครลำพูน
บรรดาอยู่ข้างฝ่ายเหนือในลุ่มลำน้ำของ รวมเป็นมณฑลพายัพเหนือ
อยู่ในความตรวจตราปกครองของข้าหลวง ตั้งที่ว่าการ ณ เมืองเชียงรายแห่งหนึ่ง
....... ในปีนี้ได้เลิกบ่อนเบี้ยหมดแล้วทุกหัวเมือง
ยังคงมีอยู่แต่ในจังหวัดกรุงเทพฯ บ่อนเหล่านี้คงจะเลิกได้หมด ในภายหน้า
การรถไฟสายเหนือได้เปิดใช้แล้วถึงปากน้ำโพ
แลยังกำลังวางรางต่อไปในตอนเมืองพิษณุโลก สายตะวันออกที่จะทำไปแม่น้ำบางปะกง
ได้ถมดินสำเร็จมากแล้ว ..... ได้ตรวจทางรถไฟ หมายจะทำต่อไป จากเมืองพิชัย
แยกไปเมืองสวรรคโลกสายหนึ่ง จากเมืองนครชัยศรีขึ้นไป เมืองสุพรรณบุรี
แลเมืองอุทัยธานีอีกสายหนึ่ง ตรวจทางรถไฟต่อแต่เมืองเพชรบุรีลงไปทางมณฑลชุมพร
มณฑลนครศรีธรรมราช จนถึงมณฑลปัตตานีสายหนึ่ง
แยกจากมณฑลนครศรีธรรมราชไปมณฑลภูเก็ตสายหนึ่ง ..... การโทรเลข
ได้ต่อสายใช้ได้ถึงเมืองตรัง เมืองกระบี่ เมืองพังงา แลเมืองภูเก็ตอีกสายหนึ่ง
