ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์>>

การศึกษาวิชาประวัติศาสตร์

ความหมายของประวัติศาสตร์
องค์ประกอบของคำว่า “ประวัติศาสตร์”
ประเภทของหลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์ในประเทศไทย
การวิพากษ์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
วิพากษ์วิธีทางประวัติศาสตร์
การตีความหลักฐานทางประวัติศาสตร์
การวิเคราะห์และการสังเคราะห์ทางประวัติศาสตร์

หลักฐานทางประวัติศาสตร์ในประเทศไทย

หลักฐานทางประวัติศาสตร์ในประเทศไทยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

- หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร
- หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร

1. หลักฐานที่เป็นลายลักษณ์อักษร ถ้าแบ่งตามลักษณะเด่นของข้อสนเทศที่ให้ในหลักฐานแล้ว อาจกล่าวได้ว่ามีอยู่ 12 ประเภท คือ

1. จดหมายเหตุชาวต่างชาติ
2. จดหมายเหตุชาวพื้นเมือง
3. ตำนาน
4. พงศาวดารแบบพุทธศาสนา
5. พระราชพงศาวดาร
6. เอกสารราชการหรือเอกสารการปกครอง
7. หนังสือเทศน์
8. วรรณคดี
9. บันทึก
10. จดหมายส่วนตัว
11. หนังสือพิมพ์
12. งานนิพนธ์ทางประวัติศาสตร์
    
    แต่อย่างไรก็ตามมีหลักฐานอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งโดยเนื้อหาแล้วมีข้อสนเทศตรงกับประเภทใดประเภทหนึ่งตามที่กล่าวไปแล้วใน 12 ประเภท แต่เนื่องจากมีลักษณะที่พิเศษของตนเอง และครอบงำประวัติศาสตร์ยุคก่อนพุทธศตวรรษที่ 19 ขึ้นไปอย่างมาก จึงจัดให้เป็นหมวดหนึ่งต่างหากออกไป ได้แก่
       
13. จารึก

2. หลักฐานที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่

1. หลักฐานทางโบราณคดี เช่น หลุมฝังศพ ซากโครงกระดูก เครื่องปั้นดินเผา ลูกปัด หม้อ ไห ถ้วย ชาม ภาชนะต่างๆ หลักฐานเหล่านี้ได้ผ่านการตีความหมายของนักโบราณคดีตามหลักวิชาอย่างถูกต้องแล้ว
   
2. หลักฐานทางประวัติศาสตร์ศิลปะ คือ สิ่งก่อสร้างในงานสถาปัตยกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม และสิ่งแวดล้อมของสังคมที่ให้กำเนิดศิลปกรรมทั้งหลาย หลักฐานทางประวัติศาสตร์ศิลปะมักจะช่วยกำหนดอายุของเมืองหรืออารยธรรมที่ไม่มีหลักฐานอย่างอื่นบอกไว้
3. นาฏกรรมและดนตรี มักเป็นศิลปะที่ได้รับสืบทอดจารีตมาแต่อดีต
   
4. คำบอกเล่า คือ เหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่ไม่ได้มีการจดเป็นลายลักษณ์อักษร ไม่มีการจดบันทึกไว้เป็นหลักฐาน จึงแปรเปลี่ยนไปตามยุคสมัยและคนเล่า ซึ่งคำบอกเล่านี้มักเป็นประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ที่คนภายในสังคมนั้นมีข้อจำกัดทางการศึกษาจึงใช้การจดจำบอกเล่าสืบต่อกันมา