ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
สมถะวิปัสสนา
ห้องกายคตาสติ
การพิจารณากายคตาสติ เป็น ทัศนสมาบัติ
๑. สมณพพราหมณ์ หรือ พราหมณ์บางคนในโลกนี้ อาศัยความเพียร เครื่องเผากิเลศ อาศัยความเพียรที่ตั้งมั่น อาศัยความประกอบเนื่องๆ อาศัยความไม่ประมาท อาศัยมนสิการโดยชอบแล้ว ได้บรรลุเจโตสมาธิที่เมื่อจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมพิจารณากายนี้แหละ แต่พื้นเท้าขึ้นไป แต่ปลายผมลงมา มีหนังหุ้มอยู่โดยรอบ เต็มไปด้วยของไม่สะอาดมีประการต่างๆ ว่ามีอยู่ในกายนี้คือ ผม ขน ฟัน หนัง เล็บ เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม หัวใจ ตับ พังผืด ไต ปอด ใส้ใหญ่ ใส้น้อย อาหารเก่า อาหารใหม่ น้ำดี เสลด น้ำเหลือง เลือด เหงือ มันข้น น้ำตา มันเหลว น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ มูต นี้เป็นทัสนสมาบัติข้อที่ ๑
๒. ยังมีอีกข้อหนึ่ง สมณพพราหมณ์ หรือ พราหมณ์บางคนในโลกนี้ อาศัยความเพียร เครื่องเผากิเลศ อาศัยความเพียรที่ตั้งมั่น อาศัยความประกอบเนื่องๆ อาศัยความไม่ประมาท อาศัยมนสิการโดยชอบแล้ว ได้บรรลุเจโตสมาธิที่เมื่อจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมพิจารณากายนี้แหละ แต่พื้นเท้าขึ้นไป แต่ปลายผมลงมา มีหนังหุ้มอยู่โดยรอบ เต็มไปด้วยของไม่สะอาดมีประการต่างๆ ว่ามีอยู่ในกายนี้คือ ผม ขน ฟัน หนัง เล็บ เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม หัวใจ ตับ พังผืด ไต ปอด ใส้ใหญ่ ใส้น้อย อาหารเก่า อาหารใหม่ น้ำดี เสลด น้ำเหลือง เลือด เหงือ มันข้น น้ำตา มันเหลว น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ มูต เธอพิจารณากระดูก ก้าวล่วงผิวหนังเนื้อ และ เลือดของบุรุษเสีย นี้เป็นทัศนสมาบัติข้อที่ ๒
๓. ยังมีอีกข้อหนึ่ง สมณพพราหมณ์ หรือ พราหมณ์บางคนในโลกนี้ อาศัยความเพียร เครื่องเผากิเลศ อาศัยความเพียรที่ตั้งมั่น อาศัยความประกอบเนื่องๆ อาศัยความไม่ประมาท อาศัยมนสิการโดยชอบแล้ว ได้บรรลุเจโตสมาธิที่เมื่อจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมพิจารณากายนี้แหละ แต่พื้นเท้าขึ้นไป แต่ปลายผมลงมา มีหนังหุ้มอยู่โดยรอบ เต็มไปด้วยของไม่สะอาดมีประการต่างๆ ว่ามีอยู่ในกายนี้คือ ผม ขน ฟัน หนัง เล็บ เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม หัวใจ ตับ พังผืด ไต ปอด ใส้ใหญ่ ใส้น้อย อาหารเก่า อาหารใหม่ น้ำดี เสลด น้ำเหลือง เลือด เหงือ มันข้น น้ำตา มันเหลว น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ มูต เธอพิจารณาเห็นกระดูก ก้าวล่วงเนื้อหนัง และ เลือด ของบุรุษเสีย และย่อมรู้กระแสวิญาณของบุรุษ ซึ่งขาดแล้วโดยส่วนสอง คือทั้งที่ตั้งอยู่ในโลกนี้ และตั้งอยู่ในปรโลกได้ นี้เป็นทัศนสมาบัติข้อที่ ๓
๔. ยังมีอีกข้อหนึ่ง สมณพพราหมณ์ หรือ พราหมณ์บางคนในโลกนี้ อาศัยความเพียร เครื่องเผากิเลศ อาศัยความเพียรที่ตั้งมั่น อาศัยความประกอบเนื่องๆ อาศัยความไม่ประมาท อาศัยมนสิการโดยชอบแล้ว ได้บรรลุเจโตสมาธิที่เมื่อจิตตั้งมั่นแล้ว ย่อมพิจารณากายนี้แหละ แต่พื้นเท้าขึ้นไป แต่ปลายผมลงมา มีหนังหุ้มอยู่โดยรอบ เต็มไปด้วยของไม่สะอาดมีประการต่างๆ ว่ามีอยู่ในกายนี้คือ ผม ขน ฟัน หนัง เล็บ เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม หัวใจ ตับ พังผืด ไต ปอด ไส้ใหญ่ ไส้น้อย อาหารเก่า อาหารใหม่ น้ำดี เสลด น้ำเหลือง เลือด เหงื่อ มันข้น น้ำตา มันเหลว น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ มูต เธอย่อมพิจารณา กระดูก ก้าวล่วงผิว หนัง เนื้อ และเลือดของบุรุษเสีย และ ย่อมรู้กระแสวิญญาณของบุรุษ ซึ่งขาดแล้วโดยส่วนสอง ทั้งที่ตั้งอยู่ในโลกนี้ และ ไม่ตั้งอยู่ในโลกนี้ นี้เป็นทัศนสมาบัติข้อที่ ๔ นี้เป็นธรรมที่เยี่ยมในทัศนสมาบัติ