สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>

ความหมายและคำนิยามคำว่า “การพนันและขันต่อ”

“พนันขันต่อ” ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 หมายถึง การพนันซึ่งได้เสียกันโดยวิธีต่อรอง

การพนัน (Gambling) หมายถึง การเข้าเล่นเพื่อแสวงหาประโยชน์ โดยอาศัยการเสี่ยงโชคด้วยไหวพริบและฝีมือ

ขันต่อ (Betting) หมายถึง การเข้าเล่นเพื่อแสวงหาผลประโยชน์ โดยอาศัยการเสี่ยงโชคในเหตุการณ์อันไม่แน่นอนอันจะเกิดในภายหน้า โดยคู่สัญญา มีความคิดเห็นไม่ตรงกัน

ข้อแตกต่างระหว่างการพนันและขันต่อก็คือ การพนันนั้นผู้เข้าเล่นต้องใช้ไหวพริบและฝีมือร่วมกับเหตุการณ์อันเป็นเงื่อนไขแห่งการแพ้ชนะด้วย แม้จะเพียงฝ่ายเดียวก็ตาม ส่วนการขันต่อนั้น ผู้เข้าเล่นไม่มีส่วนร่วมในเหตุการณ์อันเป็นเงื่อนไขแห่งการแพ้ชนะกัน การแพ้ชนะนั้นขึ้นอยู่กับเหตุการณ์ต่างๆ ที่ได้ตกลงกันว่าจะมีผลไปในทางใด

“การพนันและขันต่อ” ประมวลกฏหมายแพ่งและพาณิชย์บัญญัติไว้ในเอกเทศสัญญา ตั้งแต่มาตรา 853 ถึงมาตรา 855

การพนันหรือขันต่อ คือสัญญาซึ่งคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายได้ตกลงกันว่า เมื่อมีเหตุการณ์อย่างใดอย่างหนึ่งซึ่งไม่แน่นอนเกิดขึ้นตรงตามเงื่อนไขของสัญญาแล้ว จะก่อให้เกิดผลแพ้ชนะกับคู่สัญญานั้น คู่สัญญาฝ่ายที่แพ้จะชำระหนี้อย่างใดอย่างหนึ่ง

ตามที่ตกลงไว้ให้กับคู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งซึ่งเป็นฝ่ายที่ชนะ และมีผู้อธิบายอย่างกว้างๆ ว่า การพนันหรือขันต่อนั้น คือ คำมั่นสัญญาที่แต่ละฝ่ายจะให้เงินหรือของอย่างอื่นที่อาจคิดเป็นราคาเงินได้ในเมื่อเหตุการณ์อันไม่แน่นอนอย่างหนึ่งอย่างใดได้สิ้นสุดลงหรือได้กลายเป็นสิ่งที่แน่นอน

ที่ว่าเหตุการณ์อันไม่แน่นอนนั้นได้สิ้นสุดหรือได้กลายเป็นสิ่งที่แน่นอน เช่น ในการเล่นการพนันแข่งม้า ซึ่งในชั้นต้นยังไม่รู้ว่า ม้าตัวไหนจะชนะ เป็นเหตุการณ์อันไม่แน่นอน แต่เมื่อม้าวิ่งแล้วม้าตัวไหนชนะก็เรียกว่าเหตุการณ์อันไม่แน่นอนได้สิ้นสุดลงหรือกลายเป็นสิ่งที่แน่นอนแล้ว

ที่ว่าเหตุการณ์อันไม่แน่นอนนั้น ไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้นในภายหน้าอย่างเดียวเท่านั้น เพราะอาจเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นหรือมีอยู่แล้วแต่หากไม่เป็นที่แน่นอนในระหว่างคู่สัญญาก็ได้ เช่น คู่สัญญาอาจพนันขันต่อกันในความสูงของสถานที่ หรือพนันขันต่อในผลของการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ที่เสร็จสิ้นแล้ว แต่คู่สัญญายังไม่ทราบผล เป็นต้น

หลักสำคัญของการพนันหรือขันต่อนั้นก็คือ

คู่สัญญาแต่ละฝ่ายจะต้องมีโอกาสที่จะชนะหรือแพ้ด้วยกันทั้งสองอย่าง ถ้ามีโอกาสชนะหรือแพ้แต่อย่างเดียวแล้วไม่ถือเป็นการพนันขันต่อ
คู่สัญญาจะต้องเพ่งเล็งถึงความสิ้นสุดแห่งเหตุการณ์อันไม่แน่นอนเป็นใหญ่ หรือเป็นสาระสำคัญของสัญญา

จึงสามารถสรุปหลักเกณฑ์ได้ดังนี้

มีคู่สัญญาสองฝ่าย ฝ่ายละกี่คนก็ได้
มีโอกาสแพ้ชนะโดยการเสี่ยงโชค (มีเหตุการณ์ที่ไม่แน่นอน)
คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายต้องมีทั้งทางได้และทางเสีย (ฝ่ายใดถ้ามีแต่ทางได้หรือเสียเพียงอย่างเดียวก็ไม่เข้าลักษณะเป็นการพนันและขันต่อ แต่อาจเป็นเงื่อนไขสามารถบังคับหนี้ได้ตามกฎหมาย)