วิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา >>

มลพิษทางอากาศ

สารกรดในบรรยากาศ

 (ฝนกรด หรือ acid rain)

ฝนกรดเกิดจากก๊าซออกไซด์ของไนโตรเจน (NOX) และซัลเฟอร์ (SOX) รวมตัวกับไอน้ำในบรรยากาศเปลี่ยนเป็นกรดไนตริก (HNO3) และซัลฟูริค (H2SO4) เมื่อรวมตัวกับเมฆและตกลงมากับฝนจึงเรียกว่าฝนกรด ออกไซด์ของไนโตรเจนและซัลเฟอร์นี้ส่วนมากมักเกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล เช่นพวกน้ำมันเชื้อเพลิง และถ่านหิน สารกรดในบรรยากาศนี้สามารถถูกพัดพาไปได้ไกลอย่างไร้พรมแดน ส่งผลให้หมอก น้ำค้าง ฝน เป็นกรด กลายเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมในหลายภูมิภาคของโลก

ประเทศไทยเป็นประเทศที่กำลังมีการพัฒนาด้านเศรษฐกิจและสังคมในอัตราที่สูง ทำให้ชุมชนเมือง อุตสาหกรรม และการคมนาคมขนส่ง ขยายตัวอย่างรวดเร็ว เป็นผลให้มีการใช้พลังงานจากเชื้อเพลิงฟอสซิลเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก ที่ไม่เคยเป็นปัญหาในอดีต ก็กลับเริ่มมีปรากฏขึ้นบ้างแล้ว โดยในบางครั้งตรวจพบว่าน้ำฝนที่ตกลงมาในเขตเมือง และเขตอุตสาหกรรมมีความเป็นกรดสูงกว่าน้ำฝนธรรมชาติ ซึ่งอาจทวีความรุนแรงขึ้นได้ในอนาคนเช่นเดียวกับในยุโรปและอเมริกา ซึ่งในปัจจุบันค่าเฉลี่ยความเป็นกรด-ด่าง (pH) ของปริมาณน้ำฝนในกรุงเทพมหานคร ระหว่างปี 2540-42 มีค่า 5.5

การตกสะสมของกรดจะทำให้ดิน แหล่งน้ำจืด และแหล่งรองรับอื่น ๆ มีสภาพความเป็นกรดมากขึ้น ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ เช่น สารประกอบซัลเฟอร์สามารถกัดกร่อนวัสดุและสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ได้ โดยเฉพาะสิ่งก่อสร้างที่ทำด้วยหินปูน หินอ่อน หินชนวน กระเบื้องหลังคา และปูนซิเมนต์ โดยเมื่อทำปฏิกิริยาจะกลายเป็นสารละลายแคลเซียมซัลเฟตทำให้เกิดการสึกกร่อนมากขึ้น นอกจากนี้สารประกอบซัลเฟอร์ยังเป็นตัวเร่งให้เกิดการกัดกร่อนของโลหะ และทำให้เส้นไนล่อนลดความแข็งแรงลงด้วย

 

ฝนกรดมีผลเสียหายโดยตรงต่อพืชและการสังเคราะห์แสง มีผลต่อการดูดซึมธาตุอาหารของพืชในดิน เนื่องจากไม่อยู่ในรูปแบบที่พืชจะนำไปใช้ประโยชน์ได้ กรดกำมะถันทำให้อลูมิเนียมและธาตุโลหะหนักในดินละลาย และเป็นอันตรายต่อรากฝอยในพืช ทำให้การดูดน้ำและการเจริญเติบโตของพืชลดลง และทำให้พืชอ่อนแอ เกิดการทำลายโดยโรคราและแมลงได้มากขึ้น ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ที่อยู่ในบรรยากาศยังไปปิดปากใบทำให้การสังเคราะห์แสงลดลง ใบเเลืองและร่วงหล่นในที่สุด

แหล่งน้ำที่มีความเป็นกรดจะส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของปลา เช่นหยุดขยายพันธุ์เมื่อ pH ต่ำกว่า 5.5 การแพร่พันธุ์ของแพลงตอนซึ่งเป็นอาหารของปลาและสัตว์น้ำอื่น ๆ ลดลงอีกด้วย ซึ่งก่อให้เกิดผลกระทบโดยตรงต่อห่วงโซ่อาหาร

การลดการผลิตก๊าซออกไซด์ของซัลเฟอร์และออกไซด์ของไนโตรเจน สามารถทำได้โดย

• การเปลี่ยนแปลงการใช้เชื้อเพลิง เช่นใช้พลังงานลม แสงอาทิตย์ หรือพลังงานน้ำแทน
• การประหยัดและการใช้พลังงานให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
• การควบคุมมลภาวะที่ปากปล่องหรือที่แหล่งกำเนิด เช่น การใส่ระบบกำจัดออกไซด์ของซัลเฟอร์และไนโตรเจน

องค์ประกอบบรรยากาศ
ชั้นบรรยากาศ
มลพิษทางอากาศ (Air Pollutions)
ฝุ่นละออง เขม่า ควัน
สารตะกั่ว (Pb)
ก๊าซคาร์บอนมอนนอกไซด์ (CO)
ก๊าซซัลเฟอร์ไดออก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2)
ไฮโดรคาร์บอน (HC)
สารกรดในบรรยากาศ (ฝนกรด หรือ acid rain)