ตอนที่ 7 พระมหาอุปราชาทรงปรึกษาการศึกแล้วยกทัพเข้าปะทะหน้าของไทย

ฝ่ายกองตระเวนของมอญ ซึ่งได้รับคำสั่งให้มาสืบข่าวดูกองทัพไทยซึ่งจะออกมาต่อสู้ต้านทานได้นำข่าวมาแจ้งพระมหาอุปราชา สมิงอะคร้าน สมิงเป่อ สมิงซายม่วน พร้อมด้วยกองม้าจำนวน500คน ได้ไปพบกองทัพไทยตั้งค่ายรอรับอยู่ที่หนองสาหร่ายจึงกลับไปทูลแด่องค์พระมหาอุปราชา พระองค์ตรัสถามนายกองทั้งสามถึงกำลังพลฝ่ายไทย นายกองกราบทูลว่า ประมาณสิบเจ็ด - สิบแปด หมื่น ดูเต็มท้องทุ่ง พระมหาอุปราชาตรัสว่ากษัตริย์ไทย ทั้งสองพระองค์ออกมารอรับทัพเป็นกองใหญ่ แต่กำลังน้อยกว่าของมอญ กำลังของมอญมากกว่าหลายส่วน ต้องรีบโจมตีหักเอาให้ได้ ตั้งแต่แรกจะได้เบาแรง แล้วจะไปล้อมกรุงศรีอยุธยาชิงเอาราชสมบัติได้โดยสะดวก แล้วรับสั่งให้ขุนพลเตรียมทัพให้เสร็จแต่ 3นาฬิกา พอ 5 นาฬิกา ก็ยกไป โดยกะสว่างเอาข้างหน้า รุ่งเช้าจะได้เข้าโจมตี เสนาผู้ใหญ่ได้ทำตามรับสั่ง เมื่อถึงเวลาพระมหาอุปราชาเสด็จประทับช้างชื่อ พลายพัธกอซึ่งกำลังตกมัน ส่วนพระยาศรีไสยณรงค์และพระราชฤทธานนท์ เมื่อได้รับพระบรมราชโองการให้ออกโจมตีข้าศึก จึงจัดทัพพร้อมด้วยกำลังพล ห้าหมื่น และจัดทัพแบบตรีเสนา คือแบ่งเป็นทัพใหญ่3 ทัพ แต่ล่ะทัพแยกออกเป็น 3กอง (ตรีเสนาเก้ากอง )

ปีกซ้าย กองหน้า ปีกขวา
เจ้าเมืองธนบุรี พระยาสุพรรณบุรี เจ้าเมืองนนทบุรี

กองหลวง
เจ้าเมืองสรรค์บุรี พระยาศรีไสยณรงค์ เจ้าเมืองสิงห์บุรี

กองหลัง
เจ้าเมืองชัยนาท พระราชฤทธานนท์ พระยาวิเศษชัยชาญ

ทัพไทยเคลื่อนออกจากหนองสาหร่ายถึงโคกเผาข้าวเวลาประมาณ 7 นาฬิกา ได้ปะทะกับทัพมอญ ต่างฝ่ายล้มตายจำนวนมาก พวกที่เหลือก็ต่อสู้กันอย่างกล้าหาญ กองทัพมอญที่ตามมามีมากขึ้น ตีโอบล้อม กองทัพไทย ฝ่ายไทยกำลังน้อยกว่า กระจายออกรับไม่ไหว จึงต้องถอย ในขณะที่สมเด็จพระนเรศวรและพระเอกาทศรถทรงเตรียมกำลังทหารไว้อย่างพร้อมเพรียงตั้งแต่ยังไม่สว่าง จนแสงเงินแสงทองจับขอบฟ้า