แนวทางการอนุรักษ์พะยูนในประเทศไทย

ในการอนุรักษ์พะยูนนั้น สิ่งสำคัญที่ควรคำนึงถึง คือ การสร้างให้เกิดการเรียนรู้ ความเข้าใจ และเห็นความสำคัญของพะยูนและระบบนิเวศหญ้าทะเล ซึ่งจะเป็นแนวทางที่จะก่อให้เกิดความร่วมมือในการอนุรักษ์อย่างเต็มใจ และในการอนุรักษ์พะยูนนั้นสามารถทำได้หลายวิธี ดังนี้

อนุรักษ์แหล่งหญ้าทะเลและฟื้นฟูแหล่งหญ้าทะเลที่เสื่อมโทรม หญ้าทะเล เป็นแหล่งอาหารหลักของพะยูน หากมีแหล่งหญ้าทะเลที่อุดมสมบูรณ์ พะยูนมีอาหารอย่างเพียงพอก็จะสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ ดังนั้นหากแหล่งหญ้าใดที่มีความอุดมสมบูรณ์อยู่แล้วก็รักษาให้คงอยู่ และหากแหล่งใดมีความเสื่อมโทรมก็ฟื้นฟูให้กลับคืนมาอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์อีกครั้ง

งดการใช้เครื่องมือประมง ที่เป็นอันตรายต่อชีวิตพะยูนในแหล่งที่อยู่อาศัยของพะยูน หรือในแหล่งหญ้าทะเล เช่น อวนลอยและอวนตาถี่ชนิดต่าง ๆ หรือโป๊ะ หรือหากจำเป็นต้องทำก็ขอให้หมั่นตรวจตราดูแลเครื่องมือประมงอย่างสม่ำเสมอ หากพบพะยูนติดอยู่ต้องรีบปล่อยทันที

ปฏิบัติตามกฎหมาย ไม่ทำการล่าและบริโภคเนื้อพะยูน รวมทั้งงดการซื้อ-ขายชิ้นส่วนอื่นๆ ของพะยูน ไม่ใช้เครื่องมือประมงที่เป็นอันตรายต่อพะยูน เช่น อวนปิดอ่าว อวนรัง อวนรุน อวนลอยกระเบน และไม่ทำประมงในพื้นที่ที่มีพะยูนอาศัยอยู่ และนอกจากนี้การให้ความสำคัญติดตามข่าวสาร การไม่สนับสนุนการประมงที่ผิดกฎหมาย รวมทั้งการไม่สร้างมลพิษให้เกิดขึ้นและไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ก็เป็นการช่วยกันอนุรักษ์ที่สำคัญอีกทางหนึ่งเช่นกัน กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

ในประเทศไทยมีกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์พะยูน ได้แก่

พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535
พระราชบัญญัติการประมง พ.ศ. 2490
พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504
พระราชบัญญัติส่งออกไปนอกประเทศและนำเข้ามาในราชอานาจักรซึ่งสินค้า พ.ศ. 2522
อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งสัตว์ป่า และพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ หรือ CITES

อ้างอิง :
กาญจนา อดุลยานุโกศล. 2547. พะยูนและการอนุรักษ์พะยูนในประเทศไทย. เอกสารเผยแพร่ สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง, กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.