ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อารยธรรม >>

สมบัติผู้ดี

เจ้าพระยาวิสุทธิ์สุริยศักดิ์ (ม.ร.ว. เปีย มาลากุล)
เรียบเรียง พ.ศ. 2455

บทที่ 3 ผู้ดี ย่อมมีสัมมาคารวะ

- กายจริยา
1) ย่อมนั่งด้วยกิริยาอันสุภาพ เฉพาะหน้าผู้ใหญ่
2) ย่อมไม่ขึ้นหน้าผ่านผู้ใหญ่
3) ย่อมไม่หันหลังให้ผู้ใหญ่
4) ย่อมแหวกที่ หรือให้ที่นั่งอันสมควรแก่ผู้ใหญ่ หรือผู้หญิง
5) ย่อมไม่ทัดหรือคาบบุหรี่ คาบกล้อง และสูบให้ควันไปรมผู้อื่น
6) ย่อมเปิดหมวก เมื่อเข้าชายคาบ้านผู้อื่น
7) ย่อมเปิดหมวกในที่เคารพ เช่น โบสถ์ วิหาร ไม่ว่าแห่งศาสนาใด
8) ผู้น้อยย่อมเคารพผู้ใหญ่ก่อน
9) ผู้ชายย่อมเคารพผู้หญิงก่อน
10) ผู้ลาย่อมเป็นผู้เคารพก่อน
11) ผู้เห็นก่อนโดยมากย่อมเคารพก่อน
12) แม้ผู้ใดเคารพตนก่อน ย่อมต้องตอบเขาทุกคน ไม่เฉยเสีย

- วจีจริยา
1) ย่อมไม่พูดจาล้อเลียนหลอกลวงผู้ใหญ่
2) ย่อมไม่กล่าวร้าย ถึงญาติมิตรที่รักใคร่นับถือ ของผู้ฟังแก่ผู้ฟัง
3) ย่อมไม่กล่าววาจา อันติเตียนสิ่งเคารพ หรือที่เคารพของผู้อื่นแก่ตัวเขา
4) เมื่อจะขอทำล่วงเกินแก่ผู้ใด ย่อมต้องขออนุญาตตัวเขาเสียก่อน
5) เมื่อตนทำพลาดพลั้งสิ่งใด แก่บุคคลผู้ใด ควรออกวาจาขอโทษเสมอ
6) เมื่อผู้ใดได้แสดงคุณต่อตนอย่างไร ควรออกวาจาขอบคุณเขาเสมอ

- มโนจริยา
1) ย่อมเคารพยำเกรง บิดา มารดา และอาจารย์
2) ย่อมนับถือนอบน้อมต่อผู้ใหญ่
3) ย่อมมีความอ่อนหวานแก่ผู้น้อย

» บทที่ 1 ผู้ดี ย่อมรักษา ความเรียบร้อย

» บทที่ 2 ผู้ดี ย่อมไม่ทำอุจาดลามก

» บทที่ 3 ผู้ดี ย่อมมีสัมมาคารวะ

» บทที่ 4 ผู้ดี ย่อมมีกิริยาเป็นที่รัก

» บทที่ 5 ผู้ดี ย่อมเป็นผู้มีสง่า

» บทที่ 6 ผู้ดี ย่อมปฏิบัติการงานดี

» บทที่ 7 ผู้ดี ย่อมเป็นผู้ใจดี

» บทที่ 8 ผู้ดี ย่อมไม่เห็นแก่ตัวฝ่ายเดียว

» บทที่ 9 ผู้ดี ย่อมรักษาความสุจริตซื่อตรง

» บทที่ 10 ผู้ดี ย่อมไม่ประพฤติชั่ว