ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อารยธรรม >>

สมบัติผู้ดี

เจ้าพระยาวิสุทธิ์สุริยศักดิ์ (ม.ร.ว. เปีย มาลากุล)
เรียบเรียง พ.ศ. 2455

บทที่ 8 ผู้ดี ย่อมไม่เห็นแก่ตัวฝ่ายเดียว

- กายจริยา
1) ย่อมไม่พักหาความสบายก่อนผู้ใหญ่ หรือผู้หญิง
2) ย่อมไม่เสือกสนแย่งชิง ที่นั่ง หรือที่ดูอันใด
3) ย่อมไม่เที่ยวแย่งผู้หนึ่ง มาจากผู้หนึ่ง ในเมื่อเขาสนทนากัน
4) เป็นผู้ใหญ่ จะไปมาลุกนั่งย่อมไว้ช่อง ให้ผู้น้อยมีโอกาสบ้าง
5) ในการเลี้ยงดูย่อมเผื่อแผ่ เชื้อเชิญแก่คนข้างเคียงก่อนตน
6) ในการบริโภค ย่อมหยิบยก ยื่นส่งสิ่งของแก่ผู้อื่นต่อๆ ไปไม่มุ่งแต่กระทำกิจส่วนตน
7) ย่อมไม่รวบสามตะกลาม สี่กวาดฉวยเอาของที่เขาตั้งไว้เป็นกลาง จนเกินส่วนที่ตนจะได้
8) ย่อมไม่แสดงความไม่เพียงพอ ในสิ่งของที่เขาหยิบยกให้
9) ย่อมไม่นิ่งนอนใจ ให้เขาออกทรัพย์แทนส่วนตนเสมอ เช่น ในการเลี้ยงดู
     หรือใช้ค่าเดินทาง เป็นต้น
10) ย่อมไม่ลืมที่จะส่งของ ซึ่งคนอื่นได้สงเคราะห์ให้ตนยืม
11) การให้สิ่งของ หรือเลี้ยงดู ซึ่งเขาได้กระทำแก่ตน ย่อมต้องตอบแทนเขา

- วจีจริยา
1) ย่อมไม่ขอแยกผู้หนึ่งมาจากผู้ใด เพื่อพาไปพูดจาความลับกัน
2) ย่อมไม่สนทนาแต่เรื่องตนฝ่ายเดียว จนคนอื่นไม่มีช่องจะสนทนาเรื่องอื่นได้
3) ย่อมไม่นำธุระตนเข้ากล่าวแทรก ในเวลาธุระอื่นของเขาชุลมุน
4) ย่อมไม่กล่าววาจาติเตียน ของที่เขาหยิบยกให้ว่าไม่ดี หรือไม่พอ
5) ย่อมไม่ไต่ถามราคา ของที่เขาได้หยิบยกให้แก่ตน
6) ย่อมไม่แสดงราคาของ ที่จะหยิบยกให้แก่ผู้ใด ให้ปรากฏ
7) ย่อมไม่ใช้วาจาอันโอ้อวดตน และลบหลู่ผู้อื่น

- มโนจริยา
1) ย่อมไม่มีใจมักได้ เที่ยวขอของเขาร่ำไป
2) ย่อมไม่ตั้งใจปรารถนาของรักเพื่อน
3) ย่อมไม่พึงใจการหยิบยืมข้าวของ ทองเงินซึ่งกันและกัน
4) ย่อมไม่หวังแต่จะพึ่งอาศัยผู้อื่น
5) ย่อมไม่เป็นผู้เกี่ยงงอน ทอดเทการงานตนให้ผู้อื่น
6) ย่อมรู้คุณผู้อื่นที่ได้ทำแล้วแก่ตน
7) ย่อมไม่มีใจริษยา          

» บทที่ 1 ผู้ดี ย่อมรักษา ความเรียบร้อย

» บทที่ 2 ผู้ดี ย่อมไม่ทำอุจาดลามก

» บทที่ 3 ผู้ดี ย่อมมีสัมมาคารวะ

» บทที่ 4 ผู้ดี ย่อมมีกิริยาเป็นที่รัก

» บทที่ 5 ผู้ดี ย่อมเป็นผู้มีสง่า

» บทที่ 6 ผู้ดี ย่อมปฏิบัติการงานดี

» บทที่ 7 ผู้ดี ย่อมเป็นผู้ใจดี

» บทที่ 8 ผู้ดี ย่อมไม่เห็นแก่ตัวฝ่ายเดียว

» บทที่ 9 ผู้ดี ย่อมรักษาความสุจริตซื่อตรง

» บทที่ 10 ผู้ดี ย่อมไม่ประพฤติชั่ว