ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
สมาธิของพระพุทธเจ้า
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าขณะที่ทรงบำเพ็ญเพียรเพื่อความตรัสรู้
ก็ได้ทรงทำจิตตภาวนา อบรมจิตนี้ให้เป็นสมาธิอันบริสุทธิ์
และวิธีที่ทรงได้สมาธิอันบริสุทธิ์นั้น
ก็มิใช่ทรงได้จากคณาจารย์ที่ได้ทรงศึกษาโดยเฉพาะ
คือมิใช่ทรงได้จากท่านอาฬารดาบสกาลามโคตร ท่านอุทกดาบสรามบุตร
แม้ว่าขั้นของสมาธิที่ทรงศึกษาได้ในสำนักของท่านอาจารย์ทั้งสองนั้น
จะเป็นขั้นฌานสมาบัติก็ตาม
แต่ว่ามิใช่ฌานสมาบัติสำหรับที่จะให้ตรัสรู้พระโพธิญาณเป็นพระพุทธเจ้า
แต่ว่าเป็นฌานสมาบัติเพื่อที่จะไปเกิดในพรหมโลกชั้นรูปพรหม อรูปพรหม
แต่ว่าทรงได้หลักการปฏิบัติสมาธิอันบริสุทธิ์ เพื่อพระโพธิญาณนั้นจากเด็กๆ นั้นเอง
และเด็กที่ได้สมาธิอันเป็นแบบให้ทรงถือเอามาปฏิบัติต่อนั้นก็มิใช่เด็กอื่นไกล
แต่ว่าเป็นเด็กคือว่าพระองค์เองเมื่อเป็นพระกุมาร
ตามเสด็จพระราชบิดาไปในพิธีแรกนาขวัญ
ในขณะที่พระบิดาทรงประกอบพระราชพิธีแรกนาขวัญนั้น
พระองค์เองซึ่งเป็นพระราชกุมารเด็กก็ได้ประทับนั่ง ณ ภายใต้ร่มหว้า
จิตของพระองค์รวมเข้ามากำหนดลมหายใจเข้าออก ก็ทรงได้สมาธิที่บริสุทธิ์
อันนับว่าเป็นขั้นปฐมฌาน
ที่ว่าเป็นสมาธิที่บริสุทธิ์นั้นก็เพราะว่ารวมเข้ามาโดยที่มิได้มุ่งหวังอะไร
จิตรวมเข้ามาอย่างไม่มุ่งหวังอะไร จึงเป็นสมาธิที่บริสุทธิ์
และการได้สมาธิที่บริสุทธิ์ของพระองค์เมื่อเป็นพระราชกุมารเด็กนั้น
ก็ไม่มีวิธีปฏิบัติอย่างโน้นอย่างนี้อะไรมากมาย
จิตรวมเข้ามากำหนดลมหายใจเข้าออกของพระองค์เอง
เพราะว่าทุกคนก็ต้องหายใจเข้าหายใจออกอยู่ตลอดเวลา
จะไปข้างไหนก็ต้องหายใจเข้าหายใจออก ไม่ว่าจะเดินยืนนั่งนอน เพราะฉะนั้น
เมื่อนั่งสงบอยู่เฉยๆ ลมหายใจเข้าออกก็ปรากฏเพราะว่าไม่ได้ไปนึกอะไรที่อื่น
ก็จับลมหายใจเข้าออกที่ปรากฏนั้นกำหนด จิตกำหนดก็ได้สมาธิ
และจิตของเด็กนั้นยังไม่มีนิวรณ์อะไรมาก ยังไม่มีกามฉันท์ พยาบาท ถีนมิทธะ
อุทธัจจะกุกกุจจะ วิจิกิจฉาอะไรมาก หรือเกือบจะไม่มี
และก็ไม่ได้มุ่งหวังอะไร ไม่ได้มุ่งจะไปเป็นเทวดาเป็นพรหม เป็นอะไรทั้งหมด
ไม่มีตัณหาในกามในภพอะไรเข้ามาเจือปน จึงเป็นสมาธิที่บริสุทธิ์
ก็เป็นอันว่าเหมือนอย่างทรงเรียนสมาธิได้จากแบบของเด็ก
ซึ่งเป็นจิตที่บริสุทธิ์ไม่มีนิวรณ์
ก็ทรงจับเอาแบบสมาธิที่บริสุทธิ์นี้มาทรงปฏิบัติต่อ
โดยทำจิตให้สงบกำหนดลมหายใจเข้าออก ไม่มุ่งหวังอะไร มุ่งให้จิตสงบเข้ามา
จิตจึงสงบจากกาม จากอกุศลธรรมทั้งหลาย ไม่มีนิวรณ์ ก็เริ่มเป็นสมาธิที่บริสุทธิ์
สมาธิของพระพุทธเจ้า
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
ญาณที่เป็นอนุสสติ
จุตูปปาตญาณ
อาสวักขยญาณ
พุทธภาวะ สัตตภาวะ
