ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

สมถะวิปัสสนา

การประคองจิตตามกาล

เมื่อกำหนดพิจารณาธรรมโดยชอบตามกาล ความว่าเมื่อจิตไม่ฟุ้งซ่านเป็นกาล ของ สมถะ เมื่อจิตตั้งมั่นเป็นกาลของ วิปัสสนา

พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ว่า โยคีผู้ใด ย่อมประคองจิตในกาล ย่อมข่มจิตในกาลอื่น ย่อมให้จิตรื่นเริงโดยกาล ย่อมตั้งจิตไว้ในกาล ย่อมวางเฉยในกาล โยคีผู้นั้นชื่อว่า เป็นผู้ฉลาดในกาล

ความประคองจิตควรมีในกาลไหน ความข่มจิตควรมีในกาลไหน การที่ให้จิตรื่นเริงควรมีในกาลไหน การของสมถะ เป็นกาลเช่นไร บัณฑิตย่อมแสดงกาลเป็นที่วางเฉยแห่งจิตของโยคีบุคคลเพียงไร เมื่อจิตของโยคีบุคคลย่อหย่อน เป็นการที่ควรประคองไว้ เมื่อจิตของโยคีบุคคลฟุ้งซ่าน เป็นกาลที่ควรข่มไว้ โยคีบุคคลพึงยังจิตที่ถึงความไม่แช่มชื่นรื่นเริงในกาลนั้น จิตเป็นธรรมชาติรื่นเริงไม่ย่อหย่อน ไม่ฟุ้งซ่านย่อมมีในกาลใด กาลนั้นเป็นกาลของสมถะ ไม่ถึงยินดีในภายใน โดยอุบายนั้นนั่นแล จิตเป็นธรรมชาติตั้งมั่นย่อมมีในกาลใด ในกาลนั้นโยคีบุคคลพึงวางเฉยไว้ซึ่งจิตที่ตั้งมั่นแล้วด้วยปัญญา ธีรชนผู้รู้แจ้งกาล ทราบกาล ฉลาดในกาล พึงกำหนดอารมณ์อันเป็นนิมิตของจิต ตลอดกาลตามกาล

<< ย้อนกลับ | สารบัญ | หน้าถัดไป >>