ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

สมถะวิปัสสนา

นิวรณ์เป็น ๑๐

นิวรณ์ในภายใน นิวรณ์ในภายนอก

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ปริยายที่นิวรณ์ ๕ อาศัยแล้ว เป็น ๑๐ อย่างไร

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้กามฉันท์ในภายในก็เป็นนิวรณ์ แม้กามฉันท์ในภายนอกก็เป็นนิวรณ์ คำว่ากามฉันท์นิวรณ์ ดังนี้ ย่อมมาสู่อุเทศ แม้โดยปริยายนี้ กามฉันท์นิวรณ์นี้ก็เป็น ๒ อย่าง

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้พยาบาทในภายในก็เป็นนิวรณ์ แม้พยาบาทในภายนอกก็เป็นนิวรณ์ คำว่าพยาบาทนิวรณ์ ดังนี้ ย่อมมาสู่อุเทศ แม้โดยปริยายนี้ พยาบาทนิวรณ์นี้ก็เป็น ๒ อย่าง

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้ถีนะก็เป็นนิวรณ์ แม้มิทธะก็เป็นนิวรณ์ คำว่าถีนมิทธะนิวรณ์ดังนี้ ย่อมมาสู่อุเทศ แม้โดยปริยายนี้ ถีนมิทมิทธะนั้นก็เป็น ๒ อย่าง

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้อุทธัจจะก็เป็นนิวรณ์ แม้กุกกุจจะก็เป็นนิวรณ์ คำว่าอุทธัจจะกุกกุจจะนิวรณ์นี้ ย่อมมาสู่อุเทศแม้โดยปริยายนี้ อุทธัจจะกุกกุจจะนั้นก็เป็น ๒ อย่าง

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แม้วิจิกิจฉาในธรรมทั้งหลายในภายในก็เป็นนิวรณ์ แม้วิจิกิจฉาในธรรมภายนอกทั้งหลายก็เป็นนิวรณ์ คำว่าวิจิกิจฉานิวรณ์ ดังนี้ ย่อมยกมาสู่อุเทศ แม้โดยปริยายนี้ วิจิกิจฉานิวรณ์ก็เป็น ๒ อย่างนี้

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ปริยายนี้แล ที่นิวรณ์ ๕ อาศัย แล้วเป็น ๑๐ อย่าง

การไม่มนสิการในนิวรณ์โดยไม่แยบคาย

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุมนสิการโดยไม่แยบคาย กามฉันท์ที่ยังไม่เกิด พยาบาทที่ยังไม่เกิด ถีนมิทธะที่ยังไม่เกิด อุทธัจจะกุกกุจจะที่ยังไม่เกิด วิจิกิจฉาที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้นและที่เกิดแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อความเจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น

<< ย้อนกลับ | สารบัญ | หน้าถัดไป >>