ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

สมถะวิปัสสนา

คำอาราธนาปัญจมฌาน

อันว่ารูปาวจรจตุถฌาน อันประกอบไปด้วยองค์ ๒ คือ สุข เอกัคคตา บัดนี้พระอาจารย์ว่ายังหยาบนักฉะนี้ ยังรู้ฉิบ รู้หาย รู้เกิด รู้ตาย บัดนี้ข้าจะหน่ายเสีย ข้าจะขอเอายัง ปัญญจมฌาน อันประกอบไปด้วยองค์ ๒ คืออุเบกขา เอกัคคตา

ขอพระพุทธเจ้าจงมาเป็นที่พึ่งแก่ข้าฯนี้เถิด ฯลฯ อุกาสะ อุกาสะ ในที่นี้เล่า ข้าจะขอเชิญปฏิบัติบูชาตามคำสั่งสอนของพระสัพพัญญูโคดมเจ้า เพื่อจะขอเอา ปัญญจมฌาน อันประกอบไปด้วยองค์ ๒ คือ อุเบกขา เอกัคคตา บัดนี้ข้าฯจะภาวนาเอายังธัมมานุธัมมะปฏิบัติอันแขวนสุขุมาลชาติเจ้านี้จงได้ ขอจงเจ้ากูมาสัญญาแก่ข้าฯให้รู้ทีเถิด นิพพานปัจจโย โหนตุ

คำอธิบายปัญจมฌาน ภิกษุเจริญมรรคปฏิปทาเข้าถึงรูปภพ บรรลุปัญจมฌาน ไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละทุกข์ละสุขได้ เพราะโทมนัส และ โสมนัสดับสนิทในกาลก่อน มีสติบริสุทธิเพราะอุเบกขาอยู่ในสมัยใดฌานมีองค์สองคือ อุเบกขา เอกัคคตา แห่งจิตมีในสมัยนั้นนี้ เรียกว่า ปัญจมฌาน

เหตุที่เรียนปัญจมฌาน เพราะใช้สำหรับฝึกผู้ที่เรียนฌานใหม่ๆ มีปัญญายังอ่อนอยู่จึงไม่สามารถที่ จะละ วิตก วิจาร ไปในภูมิปฐมฌานในคราวเดียวกันได้ เมื่อชำนาญแล้วจึงทำฌานปัญจกนัย ให้เป็น ฌานจตุกนัยได้ เพราะมีฌานแก่กล้า และกำลังปัญญาแก่กล้า

<< ย้อนกลับ | สารบัญ | หน้าถัดไป >>