ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

สาระธรรมจากพระพุทธศาสนา

ประวัติของพระพุทธเจ้า
พระพุทธศาสนา
องค์ประกอบของพระพุทธศาสนา
สิ่งที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้
ปรัชญา
ความแตกต่างระหว่างศาสนากับปรัชญา
ความแตกต่างระหว่างพระพุทธศาสนากับปรัชญา
ลักษณะเชิงปรัชญาของพระพุทธศาสนา

ปรัชญา

คำ ว่า “ปรัชญา” มาจากคำ ในภาษาสันสกฤต คือ “ปฺร” แปลว่า รอบ, ประเสริฐ กับคำว่า “ชญา” แปลว่า รู้, เข้าใจ ความหมายโดยรวมของคำว่า ปรัชญา จึงหมายถึง ความรู้รอบโดยทั่ว,ความรู้อย่างแท้จริง, ความรู้อันประเสริฐ, ความรอบรู้อันเกิดจากการเรียนและการคิด หรือวิชาที่ว่าด้วยหลักความรู้และความจริง

คำว่า “ปรัชญา” ตรงกับภาษาอังกฤษว่า “Philosophy” มีรากศัพท์มาจากภาษากรีก 2 คำ คือคำว่า Philos ซึ่งแปลว่า ความรัก, ความเลื่อมใส, ความสนใจ รวมกับคำว่า Sophia ซึ่งแปลว่า ปัญญา, ความรู้, วิชาการ รวมเนื้อความทั้ง 2 คำแล้ว หมายความว่า ความรักในปัญญา ความรักในความรู้ หรือความรักในวิชาการปรัชญานั้นมีความหมายกว้างมาก ยากที่จะจำกัดความลงไปได้ เพราะวิชาปรัชญานั้นเป็นวิชาที่ศึกษาหาความจริงตามหลักเหตุและผลอย่างกว้างๆ กับธรรมชาติของจักรวาล จะเห็นว่า คำว่า “ปรัชญา” กับคำว่า “Philosophy” มีความหมายไม่ตรงกันเท่าใดนัก แต่อย่างไรก็ตาม คำว่า “ปรัชญา” นั้นยังมีความหมายเท่ากันกับคำว่า“Philosophy” นั่นเอง

ปรัชญา คือ ศาสตร์ที่ศึกษาหาความรู้ ความจริงของมนุษย์ โลก ธรรมชาติ และชีวิตอย่างลึกซึ้งเพื่ออธิบายเหตุการณ์ และสิ่งต่างๆ โดยใช้หลักการของเหตุผลในวิชาตรรกวิทยาเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงความจริงหรือความรู้ที่แน่นอน



ปรัชญาเป็นความพยายามที่จะสืบค้นหา

ความจริงสูงสุด (Ultimate Reality) หรือความจริงสุดท้ายซึ่งไม่มีอะไรจะจริงแท้ไปยิ่งกว่า สืบค้นถึงธรรมชาติของเอกภพ ธรรมชาติของมนุษย์ธรรมชาติของสิ่งสัมบูรณ์ (The Absolute)

ธรรมชาติของสสารและจิต ตลอดถึงความสัมพันธ์กันของสิ่งเหล่านั้น โดยอาศัยหลักการทางตรรกศาสตร์หรือการคิดหาเหตุผล ดังนั้น ปรัชญาจึงเป็นความพยายามที่จะสืบค้นธรรมชาติของโลกชีวิต จิต และพระเจ้าปรัชญานั้นเริ่มต้นขึ้นจากความสงสัยต่อโลกต่อตัวเราเอง ต่อสิ่งที่อยู่รอบข้างตัวเรา ... เราเกิดมาทำไม ? ทำไมเราต้องตายด้วย มีชีวิตอยู่ตลอดไป หรือเป็นอมตะหรือไม่? คำถามว่า ทำไมสิ่งนั้นเป็นอย่างนั้น ทำไมสิ่งนั้นเป็นอย่างนี้ ทำไม อย่างไรเพราะอะไร เหล่านี้มีตัวเหตุผลเป็นคำตอบ แต่เมื่อเราตั้งคำถามเหล่านี้ขึ้นมาแล้ว คนส่วนมากมักไม่สนใจค้นหาคำตอบอย่างแท้จริง ซึ่งทำให้เกิดกลุ่มคนกลุ่มหนึ่งขึ้นมา นั่นคือ นักคิด นักปรัชญา พวกเขาตั้งใจค้นคว้าคิดหาคำตอบ หาเหตุผลต่างๆ มาทำให้ความจริงปรากฏ เมื่อเหตุผลสอดคล้องกับคำถาม นั่นคือ เราได้คำตอบที่เป็นความรู้ด้วยเหตุนี้ ปรัชญาจึงกลายมาเป็นศาสตร์ที่มีผู้สนใจมากที่สุดในโลก

วิทยาศาสตร์เป็นเรื่องเกี่ยวกับสิ่งที่เรารู้คืออะไร และเรารู้สิ่งนั้นได้อย่างไร แต่ปรัชญากลับเสนอความคิดเกี่ยวกับสิ่งที่เราไม่รู้คืออะไร ตรงนี้เองที่ทำให้วิทยาศาสตร์กับปรัชญานั้นแตกต่างกันต่อมาเมื่องานของวิทยาศาสตร์ก้าวหน้าออกไปจนปรัชญาตามไม่ทัน เมื่อนั้น ศาสตร์ 2 ศาสตร์นี้จึงแยกออกจากกันอย่างชัดเจน ไม่เพียงแต่วิทยาศาสตร์เท่านั้นที่แยกตัวออกมาจากปรัชญาวิทยาการด้านต่างๆ หลายด้านเมื่อมีวิธีการที่พัฒนาเฉพาะด้านมากขึ้น มีเนื้อหาที่ศึกษาเฉพาะด้านมากยิ่งขึ้น จึงได้แยกตัวออกมาจากปรัชญาได้ศาสตร์

แรกที่แยกตัวออกจากปรัชญา ก็คือ ศาสนา เพราะเมื่อศาสนามีหลักการต่างๆ คำสอน และเนื้อหาที่แน่นอนและมากขึ้น ศาสนาจึงไม่ต้องพึ่งปรัชญาอีกต่อไป ต่อมาก็เป็นคณิตศาสตร์ที่แยกตัวออกมาต่อจากนั้นก็เป็นสังคมศาสตร์และจิตวิทยา จะเห็นได้ว่า ไม่เพียงแต่ปรัชญาจะเคยเป็นส่วนหนึ่งของศาสตร์ต่างๆเท่านั้น แต่ปรัชญายังเป็นศาสตร์ต้น

กำเนิดของวิทยาการต่างๆ ด้วย

สาขาของปรัชญา

สาขาของปรัชญาในปัจจุบันนั้นมี 3 สาขาดังนี้ คือ

  1. อภิปรัชญา คือ วิชาที่ว่าด้วยความจริงสูงสุด ศึกษา 3 เรื่องหลักคือ ธรรมชาติ เอกภพ,เรื่องจิตหรือวิญญาณ ว่าด้วยลักษณะ กำเนิดจุดหมายปลายทางของวิญญาณ ความเกี่ยวข้องกันระหว่างกายและจิต และเรื่องพระเจ้า ว่าด้วย เรื่องพระเจ้าหรือสิ่งสัมบูรณ์ ศึกษาธรรมชาติและลักษณะทั่วไปของพระเจ้า
  2. ญาณวิทยา คือ วิชาที่ว่าด้วยวิธีการหาความรู้ หรือทฤษฎีความจริง การกำเนิดขึ้นของความรู้ ธรรมชาติของความรู้ ขอบเขตของความรู้และความสมเหตุสมผลของความรู้
  3. คุณวิทยา คือ วิชาที่ว่าด้วยเรื่องของคุณค่าหรืออุดมคติ มีสาขาย่อย 3 สาขา คือ
    - ตรรกวิทยา คือ วิชาที่ว่าด้วยหลักเหตุผล การใช้เหตุผล เป็นเครื่องมือของวิชาปรัชญา
    - จริยศาสตร์ คือ วิชาที่ว่าด้วยมาตรฐาน หรือหลักเกณฑ์ในการตัดสินค่าทางจริยธรรม เช่น ความดีความชั่ว ความถูก ความผิดและเป้าหมายสูงสุดของชีวิต
    - สุนทรียศาสตร์ คือ วิชาที่ว่าด้วยมาตรฐานหรือหลักเกณฑ์ในการตัดสินคุณค่าความงาม ความประณีต

แชร์ไปที่ไหนดี แชร์ให้เพื่อนสิ แชร์ให้เพื่อนได้ แชร์ให้เพื่อนเลย

🍁 การแพทย์แผนโบราณ
ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา ได้ค้นพบบันทึกว่า มีระบบการจัดหายาที่ชัดเจนสำหรับราษฏร มีแหล่งจำหน่ายยาและสมุนไพรหลายแห่งทั้งในและ นอกกำแพงเมือง

🍁 หลักธรรมในการอยู่ร่วมกันในสังคม
พระพุทธศาสนาได้สอนไว้ว่านักปกครองที่ดีนั้นควรมีคุณธรรม 10 ประการ เรียกว่า ทศพิธราชธรรม

🍁 สมถะวิปัสสนา
ตามแนวพระกรรมฐานมัชฌิมาแบบลำดับ (เถรวาท) ของสมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรมหาเถรเจ้า (สุก ไก่เถื่อน)

🍁 พุทธธรรมขั้นพื้นฐาน
ไม่มีมนุษย์คนใดที่จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ลำพังตนเองโดยไม่ติดต่อสัมพันธ์กับคนอื่น เพราะการดำรงชีวิตอยู่ของคนเราจำเป็นจะต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน

🍁 พระสูตรของท่านเว่ยหลาง
สูตรของท่านเว่ยหล่างล้วนแต่เป็นเรื่องของการใช้ปัญญาเพื่อค้นหาหนทางแห่งความเป็นพุทธะ และเพื่อความหลุดพ้นไปจากเครื่องร้อยรัดทั้งปวงในโลกนี้

🍁 พุทธศาสนสุภาษิต
สุภาษิตที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงดำรัสไว้ ซึ่งมีคุณค่าสูงส่ง สามารถใช้ได้ทั้งเป็นแนวทางดำเนินชีวิต เตือนใจ หาคำตอบที่ดีสำหรับปัญหาที่สงสัย

🍁 โอวาทสี่ของเหลี่ยวฝาน
แบบฉบับในการประพฤติดี ปฏิบัติชอบ เพื่อหยุดยั้งกระแสแห่งวัฒนธรรมตะวันตกและอนุรักษ์ความเป็นคนจีนดั้งเดิม

🍁 สาเหตุการเกิดมลภาวะโลกร้อน
ภาวะโลกร้อน หรือ ภาวะภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง (Climate Change) เป็นปัญหาใหญ่ของโลกในปัจจุบัน สังเกตุได้จากอุณหภูมิ ของโลกที่สูงขึ้น

🍁 แนวคิดและหลักการทางวิทยาศาสตร์
วิทยาศาสตร์ คือ องค์ความรู้ของธรรมชาติและวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้ในการสืบเสาะหาความรู้

🍁 จักรวาล
“จักรวาล” และ “เอกภพ” เป็นคำๆ ที่มีความหมายเหมือนกัน ตรงกับคำภาษาอังกฤษว่า “Universe” ซึ่งหมายถึง ทุกสรรพสิ่งทั้งหมดทั้งปวง

🍁 ปัญญาประดิษฐ์
ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) หรือ เอไอ (AI) หมายถึง ความฉลาดเทียมที่สร้างขึ้นให้กับสิ่งที่ไม่มีชีวิตเป็นสาขาหนึ่งในด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์ และวิศวกรรมเป็นหลัก

🍁 มัทนะพาธา
บทละครเรื่องมัทนะพาธาได้รับการยกย่องจากวรรณคดีสโมสรประกาศยกย่องให้เป็นหนังสือที่แต่งดีใช้คำฉันท์เป็นบทละครพูด ที่มีตัวละครและฉากสอดคล้องกับวัฒนธรรมภารตะโบราณ

🍁 คู่มือพระสังฆาธิการ
ส่วนหนึ่งของหลักสูตรถวายความรู้ แด่พระสังฆาธิการ หมวดวิชาพื้นฐานทั่วไป ซึ่งพระสังฆาธิการจำเป็นจะต้องรับทราบ และถือปฏิบัติเพื่อเป็นแนวทาง ในการบริหารการปกครองวัด

🍁 หุ่นยนต์
หุ่นยนต์มีความแตกต่างจากเครื่องจักรกลแบบอื่น ๆ ตรงที่มันสามารถเคลื่อนไหวโครงสร้างได้ หุ่นยนต์แตกต่างจากคอมพิวเตอร์ตรงที่มันสามารถนำผลที่ได้จากการประมวลมา ปฏิบัติให้เกิดงานในทางกายภาพได้ขณะที่คอมพิวเตอร์ไม่มี

🍁 ข้อคิดจากนิทานไทย
นิทานเป็นเรื่องเล่าที่สืบทอดมาแต่โบราณ จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการพาเด็กและเยาวชนไปสู่โลกกว้างของการเรียนรู้ชีวิตจริง

🐍 โปรดระวังงูฉก

เราล้วนมีความฝันและความปรารถนา
แต่สิ่งหนึ่งที่สมควรตระหนักรู้
คือไม่มีวันที่จะได้ทุกอย่างตามต้องการ

ความพอเพียงและความพอดี
คือการสร้างความหวังและกำลังใจ
เพื่อให้บรรลุถึงความเป็นไปได้
โดยไม่สูญเสียความเป็นตัวตน

ความต้องการเกินความจำเป็น
คือความอยากที่ทำร้ายเจ้าบ้าน
จากภายในสู่ภายนอก

อยากได้ ไม่ได้ก็ทุกข์
อยากมี ไม่มีก็ทุกข์
ความอยากอยู่ที่ไหน ความทุกข์อยู่ที่นั่น.

🐍 งูเขียว หางบอบช้ำ : เขียน

เชิญแวะอ่านสักนิดสักหน่อยก็ยังดี...

🌿 ปายฝน ต้นรัก ปางอุ๋ง แม่ละนา 1864 โค้ง
บนทางหลวง 1864 โค้ง หมายเลข 1095 เชียงใหม่-แม่ฮ่องสอน ฝันค้างกลางฤดูหนาวหนึ่ง ได้กลายเป็นความจริงตอนปลายฤดูฝน ปายที่เคยได้แต่ฝันถึง ปางอุ๋งที่ไม่มีวันจะเป็นจริง แม่ละนาที่ไกลเกินเอื้อม ด้วยปีกคู่นั้นกับชีวิตเสรีในแบบฉบับของตัวเอง

🌿 ตะลุยเมืองจำลอง
ฝนจะตกแดดจะออกก็ไม่เป็นปัญหา ไม่ต้องเตรียมแผนที่หรือข้อมูลอะไรให้ยุ่งยาก เสื้อยืดตัว ขอใช้ส่วนตัวเท่าที่จำเป็น เป้ใบ กล้อง จองโรงแรมคืนหนึ่งล่วงหน้า 3 วัน ก่อนเดินทางแถวจอมเทียน ขอลงรถหน้าเมืองจำลองได้เลย ก่อนรถเลี้ยวเข้าสถานีตรงพัทยาเหนือ (10.30 น. ถึง) พร้อมลุย

🌿 จากจังหวัดที่เล็กที่สุดถึงเจดีย์ที่ใหญ่ที่สุด
ถึงอัมพวา แต่ไม่เห็นหิ่งห้อยสักตัว ทั้งที่นอนอยู่ใต้ต้นลำพู ถึงค่ายบางกุ้ง แต่ไม่ถึงวัดบางกุ้งทั้งที่อยู่ห่างกันแค่ข้ามฝั่งถนน

ยังมีอีก »


ชีวิตเริ่มต้นอีกครั้งหลังเกษียณ
ภูจอมยุทธ | Podcast

ชีวิตในแบบฉบับของตัวเอง หิวก็กินง่วงก็นอน อยากทำอะไรก็ทำ เบียดเบียนสภาพแวดล้อมแต่พองาม ประสบการณ์แบ่งปันผู้คน มากบ้างน้อยบ้าง วัดกับร้านเหล้าถือเป็นสถานอโคจร ที่ต้องรักษาระยะห่าง คลิกดู👆