จอมยุทธ แห่งบ้านจอมยุทธ.
ภูจอมยุทธ.เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>
การเพาะเลี้ยงตะพาบน้ำพันธุ์ไต้หวัน
กองส่งเสริมการประมง กรมประมง
การผสมพันธุ์และการวางไข่
การผสมพันธุ์
อายุของตะพาบน้ำที่สามารถผสมพันธุ์ได้ควรมีอายุประมาณ 18 เดือนขึ้นไปถึงจะดี การผสมพันธุ์ของตะพาบน้ำ ขณะผสมพันธุ์ตัวผู้จะใช้ปากกัดที่บริเวณต้นคอของตะพาบตัวเมียเพื่อจะให้ตัวซ้อนทับอยู่ด้านบน การผสมพันธุ์ส่วนใหญ่จะกระทำในน้ำ ขณะที่มีความเงียบไม่มีเสียงรบกวน การผสมพันธุ์ส่วนใหญ่มักจะเป็นเวลากลางคืน เมื่อตะพาบผสมพันธุ์กันแล้ว อีกประมาณ 16 - 18 ชั่วโมง ตะพาบตัวเมียจะเริ่มวางไข่ ระยะการวางไข่เป็นเวลาที่เงียบสนิทไม่มีเสียงรบกวน ส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงเวลาระหว่าง 20.00 - 05.00 น. หรือตั้งแต่ 2 ทุ่มจนถึง ตี 5 การวางไข่ของตะพาบน้ำตัวเมียจะขึ้นมาวางไข่บนบกเหนือน้ำเพียงเล็กน้อยหรือบริเวณขอบบ่อ ซึ่งเป็นดินทรายที่เตรียมไว้ให้ตัวเมียขึ้นมาวางไข่
การวางไข่
แม่ตะพาบน้ำจะเลือกที่วางไข่ที่เหมาะสม จากนั้นจะใช้เท้าคุ้ยดินให้เป็นหลุมมีความลึกประมาณ 10-15 เซนติเมตร แล้วหย่อนก้นลงไปไข่ เมื่อไข่เสร็จแล้วก็จะใช้เท้าเขี่ยกลบ แล้วใช้หน้าอกถูไปกับพื้นเพื่อกลบร่องรอยการวางไข่อัตราการปล่อยพ่อ-แม่พันธุ์ พ่อพันธุ์ 1 ตัวต่อแม่พันธุ์ 7-10 ตัว การวางไข่ตะพาบจะไข่มากหรือไข่น้อยขึ้นอยู่กับอายุของตะพาบน้ำ ถ้าตะพาบอายุ 18 เดือน ให้ไข่ประมาณ 6-10 ฟอง ถ้าอายุมากขึ้น 2-3 ปี อาจจะไข่ได้ถึงครั้งละ 20-24 ฟอง ขึ้นอยู่กับอายุและความสมบูรณ์ของตะพาบน้ำ ในระยะเวลา1 ปี ตะพาบสามารถวางไข่ได้ 3-5 ครั้ง ตะพาบจะเริ่มวางไข่ตั้งแต่ประมาณเดือนกุมภาพันธ์-ตุลาคม เพราะช่วงฤดูหนาว ตะพาบจะหยุดวางไข่หลังจากตะพาบน้ำวางไข่แล้วจะทิ้งระยะเวลาอีกประมาณ 25-30 วัน จึงจะมีการผสมพันธุ์และวางไข่ครั้งใหม่ ผู้เลี้ยงตะพาบน้ำจึงควรมีความรู้ในด้านนี้เพื่อเตรียมการให้พ่อแม่พันธุ์มีความสมบูรณ์อย่างเต็มที่
การฟักไข่
ขั้นตอนการวางไข่ตะพาบน้ำเริ่มต้นด้วยการนำไข่ตะพาบที่เก็บได้จากบริเวณที่วางไข่มาฝังในโรงเพาะฟักซึ่งอยู่ใกล้เคียงกับที่วางไข่ในสภาพที่เหมือนธรรมชาติมากที่สุด จะต้องขุดหลุมอีกประมาณ 5-6 เซนติเมตร วางไข่เรียงไว้ห่างกันเล็กน้อย การฝังไข่ให้ตื้นกว่าของจริงเล็กน้อยไข่ตะพาบจะฟักออกเป็นตัวต้องอาศัยความชื้นเล็กน้อย จึงควรที่จะพ่นน้ำลงบนหลุมฟักไข่ตะพาบเล็กน้อยเพื่อให้เกิดความชื้น พ่นน้ำทุกวัน หรือ 2-3 วันต่อครั้ง บริเวณใกล้ที่ฟักไข่ควรมีภาชนะใส่น้ำตื้นไว้ติดกับหลุมฝังไข่ เมื่อลูกตะพาบฟักออกเป็นตัวจะคลานลงน้ำทันที ไข่ของตะพาบจะใช้เวลาฟักออกเป็นตัวประมาณ 50-60 วัน ตะพาบน้ำทีออกใหม่จะแหวกเปลือกไข่ที่แตกแล้วคุ้ยดินขึ้นมาแล้วคลานไปอยู่ในอ่างน้ำที่เตรียมไว้รุ่งเช้าจึงลำเลียงไปยังบ่ออนุบาล
การอนุบาล
เมื่อตะพาบน้ำออกเป็นตัวแล้วก็นำมาอนุบาลในบ่ออนุบาลอีกบ่อหนึ่งซึ่งมีขนาดกว้าง 1 เมตรยาว 1.5 เมตร ก่อนนำลูกตะพาบน้ำมาอนุบาลในบ่อต้องมีการเตรียมบ่อไว้ก่อน โดยนำดินร่วนใส่ลงไปประมาณ 2-3 นิ้ว เติมน้ำให้สูงขึ้นมาจากดิน 1 นิ้ว ในบ่ออนุบาลควรทำเนินไว้สำหรับให้อาหารแก่ลูกตะพาบด้วย เมื่อเตรียมบ่อเสร็จแล้วจึงนำลูกตะพาบลงมาในบ่ออนุบาลต่อไป ในช่วง 3 วันแรกที่ออกจากไข่ยังไม่ต้องให้อาหารลูกตะพาบ ควรให้ในวันที่ 4 ตะพาบที่ใส่ลงในบ่ออนุบาลควรใส่ประมาณ 150 ตัว ตะพาบน้ำจะอยู่ในบ่ออนุบาลประมาณ 7-10 วัน แล้วจึงย้ายไปอยู่ในบ่ออนุบาลที่ 2 ต่อไปบ่ออนุบาลที่ 2 จะมีขนาดใหญ่กว่า คือ ให้มีความกว้างประมาณ2 เมตร ความยาวประมาณ 5เมตร โดยแบ่งพื้นที่บ่อเป็น 2 ส่วน คือส่วนที่อยู่อาศัยและบริเวณให้อาหารเช่นเดียวกัน โดยปล่อยลูกตะพาบในอัตราประมาณ 20-25 ตัว ต่อตารางเมตร บ่อนี้จะเลี้ยงตะพาบน้ำเป็นเวลาประมาณ 3 - 4 สัปดาห์ขึ้นไป จึงจะนำออกจำหน่ายหรือนำลงเลี้ยงในบ่อขุนต่อไป
»
แหล่งกำเนิดและการแพร่กระจาย
» การผสมพันธุ์และการวางไข่
»
การเลี้ยงตะพาบน้ำและบ่อเลี้ยงตะพาบน้ำ
»
อาหารตะพาบน้ำ
»
ศัตรูของตะพาบน้ำ
