ปรัชญา อภิปรัชญา ญาณวิทยา จิตวิทยา ตรรกศาสตร์ >>

ลัทธิของค้านท์

        ลัทธินี้บางทีก็เรียกว่า Rigorism หมายถึง ลัทธิที่ยึดมั่นในคุณธรรมหรือเหตุผลอย่างเคร่งครัด หรือ Moral Purism แปลว่า บริสุทธิ์นิยมทางศีลธรรม หรือบางทีก็เรียกว่า หน้าที่นิยม เพราะเน้นที่หน้าที่เป็นหลัก

นักปรัชญาผู้ก่อตั้งลัทธินี้ชื่อ เอ็มมานูเอ็ล ค้านท์ (Immanuel Kant : 1724 -1804) เป็นชาวเยอรมัน ชาตะและมรณะที่เมืองโคนิกสเบิร์ก (Konigsberg) อันตั้งอยู่ ณ ภาคตะวันออกของปรัสเซีย ตลอดชีวิตเขาไม่เคยออกจากเมืองที่อยู่ไปที่ไหนเลย แต่เขาก็ติดตามความเคลื่อนไหวของโลกตลอดเวลา เขาดำรงตำแหน่งเป็นศาสตราจารย์สอนวิชาตรรกวิทยาและอภิปรัชญา ดำรงชีวิตเป็นโสด

กล่าวกันว่าระบบวิถีชีวิตของเขาเป็นเหมือนตุ๊กตาไขลาน มีระบบชีวิตที่เป็นระเบียบอยู่ตลอดเวลา ในทุก ๆ วันชาวเมืองจะพบเขาออกเดินเล่นโดยมีคนใช้เดินตาม ชาวเมืองไม่ต้องมองนาฬิกาก็ทราบได้เลยว่าขณะนั้นเป็นเวลาอะไร? เพราะเขาเป็นคนตรงต่อเวลาเสมอ ระบบจริยศาสตร์ของเขาก็เข้มงวดและเด็ดขาดเหมือนระบบชีวิตของเขา โดยวางอยู่บนฐานที่ว่า มนุษย์มีร่างกายทำให้ตกเป็นทาสอารมณ์อันเป็นความต้องการทางกายภาพในขณะเดียวกันมนุษย์ก็มีจิตใจอันทำให้เป็นผู้ที่มีเหตุผล ดังนั้น ความต้องการของร่างกายจึงขัดแย้งกับเหตุผลอยู่เสมอ ศีลธรรมของเขาจึงอยู่ที่การเอาชนะอารมณ์และตั้งอยู่บนเหตุผล นอกจากนั้นแนวคิดหลักทางจริยศาสตร์ของเขาอีก 2 ข้อ คือ

1. จงทำสิ่งที่ท่านจงใจให้เป็นกฎสากล
2. อย่าใช้มนุษย์เป็นบันไดไปสู่เป้าหมายของตน

เพื่อความเข้าใจแนวคิดของเขา เราจะทำการวิเคราะห์เรื่องเจตนาเป็นสิ่งแรกในแนวคิดของเขาก่อนสิ่งอื่น

หลักการคือเจตนาที่ดี
เจตนาที่ดีคือการกระทำตามหน้าที่
หน้าที่กับกฎศีลธรรม
วิจารณ์จริยศาสตร์ของค้านท์
เปรียบเทียบแนวคิดของค้านท์และประโยชน์นิยม

🍁 "เธšเน‰เธฒเธ™" เธกเธฃเธ”เธเธ—เธฒเธ‡เธงเธฑเธ’เธ™เธ˜เธฃเธฃเธก
"เธšเน‰เธฒเธ™" เธ„เธทเธญเธเธฒเธฃเธšเธญเธเน€เธฅเนˆเธฒเธ„เธงเธฒเธกเน€เธ›เน‡เธ™เธกเธฒ เธ„เธทเธญเธเธฒเธฃเธšเธญเธเธฅเนˆเธฒเธงเธ–เธถเธ‡เธžเธฑเธ’เธ™เธฒเธเธฒเธฃเนƒเธ™เธเธฒเธฃเธ”เธณเธฃเธ‡เธŠเธตเธžเธ‚เธญเธ‡เธกเธ™เธธเธฉเธขเนŒ "เธšเน‰เธฒเธ™" เธ—เธตเนˆเธญเธขเธนเนˆเธญเธฒเธจเธฑเธขเธซเธ™เธถเนˆเธ‡เนƒเธ™เธ›เธฑเธˆเธˆเธฑเธขเธชเธตเนˆ เธ‹เธถเนˆเธ‡เธกเธตเธ„เธงเธฒเธกเธˆเธณเน€เธ›เน‡เธ™เธชเธณเธซเธฃเธฑเธšเธกเธ™เธธเธฉเธขเนŒ เนเธฅเธฐเธšเนˆเธ‡เธšเธญเธเธ–เธถเธ‡เธ„เธงเธฒเธกเธฑเนˆเธ™เธ„เธ‡

🍁 เธ เธนเธกเธดเธ›เธฑเธเธเธฒเธเธตเธฌเธฒเน„เธ—เธข
เธเธตเธฌเธฒเน„เธ—เธขเธ—เธตเนˆเธšเธฃเธฃเธžเธŠเธ™เน„เธ—เธขเธ„เน‰เธ™เธ„เธดเธ” เนเธฅเธฐเธ–เนˆเธฒเธขเธ—เธญเธ”เธกเธฒเธชเธนเนˆเธฅเธนเธเธซเธฅเธฒเธ™ เธšเธฒเธ‡เธŠเธ™เธดเธ”เธเธฅเธฒเธขเน€เธ›เน‡เธ™เธ•เธณเธ™เธฒเธ™เนเธฅเธฐเธ„เธงเธฒเธกเธ—เธฃเธ‡เธˆเธณ เนเธฅเธฐเธšเธฒเธ‡เธŠเธ™เธดเธ”เธขเธฑเธ‡เธ„เธ‡เธกเธตเธเธฒเธฃเน€เธฅเนˆเธ™เธเธฑเธ™เธญเธขเธนเนˆ

🍁 เธชเธฐเธžเธฒเธ™เธชเธนเนˆเธŸเน‰เธฒเนƒเธซเธกเนˆ
เธชเธฐเธžเธฒเธ™เธ‚เน‰เธฒเธกเธ™เน‰เธณเน€เธ›เน‡เธ™เธชเธฑเธเธฅเธฑเธเธฉเธ“เนŒเธเธฒเธฃเธ‚เน‰เธฒเธกเธญเธธเธ›เธชเธฃเธฃเธ„เธ‚เธงเธฒเธ‡เธเธฑเน‰เธ™เน„เธ›เธชเธนเนˆเธˆเธธเธ”เธซเธกเธฒเธข เนเธฅเธฐเธเธฒเธฃเน€เธŠเธทเนˆเธญเธกเน‚เธขเธ‡เธชเธดเนˆเธ‡เธ•เธฃเธ‡เธ‚เน‰เธฒเธกเธกเธฒ เน€เธžเธทเนˆเธญเธชเธฃเน‰เธฒเธ‡เน€เธญเธเธ เธฒเธžเธญเธฑเธ™เธเธฅเธกเธเธฅเธทเธ™เธกเธฑเนˆเธ™เธ„เธ‡

🍁 เธ—เธดเธงเธ˜เธ‡เธกเธ‡เธ„เธฅเธŠเธฑเธข
เธชเธดเนˆเธ‡เธชเธฐเธ—เน‰เธญเธ™เธ„เธงเธฒเธกเธ„เธดเธ” เนเธฅเธฐเธชเธทเธšเธ—เธญเธ”เธ„เธ•เธดเธ„เธงเธฒเธกเน€เธŠเธทเนˆเธญ เธ‚เธ™เธšเธ˜เธฃเธฃเธกเน€เธ™เธตเธขเธกเธ›เธฃเธฐเน€เธžเธ“เธต เธ‚เธญเธ‡เธŠเธ™เธฃเธธเนˆเธ™เนเธฅเน‰เธงเธฃเธธเนˆเธ™เน€เธฅเนˆเธฒ เธˆเธฒเธเธขเธธเธ„เธชเธกเธฑเธขเธซเธ™เธถเนˆเธ‡เธชเธนเนˆเธญเธตเธเธขเธธเธ„เธชเธกเธฑเธขเธซเธ™เธถเนˆเธ‡ เธ”เธธเธˆเธ•เธฑเธงเนเธ—เธ™เธ—เธตเนˆเธ™เน‰เธญเธกเธ™เธณเธชเธนเนˆเธกเธ‡เธ„เธฅเนเธซเนˆเธ‡เธŠเธตเธงเธดเธ•

🍁 เธžเธฃเธฐเธฃเธฒเธŠเธฅเธฑเธเธˆเธเธฃเธ›เธฃเธฐเธˆเธณเธฃเธฑเธŠเธเธฒเธฅ
เธ•เธฃเธฒเธ›เธฃเธฐเธˆเธณเธžเธฃเธฐเธกเธซเธฒเธเธฉเธฑเธ•เธฃเธดเธขเนŒ เนเธ•เนˆเธฅเธฐเธฃเธฑเธŠเธเธฒเธฅ เธ‹เธถเนˆเธ‡เธˆเธฐเธ—เธฃเธ‡เน‚เธ›เธฃเธ”เน€เธเธฅเน‰เธฒเธฏ เนƒเธซเน‰เธชเธฃเน‰เธฒเธ‡เธ‚เธถเน‰เธ™เน€เธกเธทเนˆเธญเน€เธฃเธดเนˆเธกเธ•เน‰เธ™เธฃเธฑเธŠเธเธฒเธฅ เน€เธžเธทเนˆเธญเธ›เธฃเธฐเธ—เธฑเธšเธเธณเธเธฑเธšเธžเธฃเธฐเธ›เธฃเธกเธฒเธ เธดเน„เธ˜เธข เนƒเธ™เน€เธญเธเธชเธฒเธฃเธชเธณเธ„เธฑเธเธ•เนˆเธฒเธ‡เน†เธ‚เธญเธ‡เธŠเธฒเธ•เธด เธ—เธตเนˆเน€เธเธตเนˆเธขเธงเธเธฑเธšเธฃเธฒเธŠเธเธฒเธฃเนเธœเนˆเธ™เธ”เธดเธ™

🍁 เธชเธฒเธกเธฅเน‰เธญเน„เธ—เธข
เธงเธดเธ–เธตเธซเธ™เธถเนˆเธ‡เธ‚เธญเธ‡เธชเธฒเธขเธ—เธฒเธ‡ เธ‹เธถเนˆเธ‡เนเธกเน‰เน€เธงเธฅเธฒเธˆเธฐเธซเธกเธธเธ™เน€เธงเธตเธขเธ™เน€เธ›เธฅเธตเนˆเธขเธ™เน„เธ› เธซเธฒเธเธชเธฒเธขเธ—เธฒเธ‡เธ‚เธญเธ‡เธชเธฒเธกเธฅเน‰เธญเธขเธฑเธ‡เธ„เธ‡เธœเธนเธเธžเธฑเธ™ เน€เธ›เน‡เธ™เธชเนˆเธงเธ™เธซเธ™เธถเนˆเธ‡เธ‚เธญเธ‡เธชเธฑเธ‡เธ„เธกเน„เธ—เธข

🍁 เธเธตเธฌเธฒเธชเธฑเธ•เธงเนŒ
เธ”เน‰เธงเธขเธ™เธดเธชเธฑเธขเธŠเนˆเธฒเธ‡เธชเธฑเธ‡เน€เธเธ•เธ‚เธญเธ‡เธ„เธ™เน„เธ—เธข เธˆเธถเธ‡เน€เธ›เน‡เธ™เธ—เธตเนˆเธกเธฒเธ‚เธญเธ‡เธเธตเธฌเธฒเธ‹เธถเนˆเธ‡เนƒเธŠเน‰เธชเธฑเธ•เธงเนŒเน€เธ›เน‡เธ™เธœเธนเน‰เนเธ‚เนˆเธ‡เธ‚เธฑเธ™ เธˆเธ™เธเธฅเธฒเธขเน€เธ›เน‡เธ™เธเธดเธˆเธเธฃเธฃเธกเธšเธฑเธ™เน€เธ—เธดเธ‡เธžเธทเน‰เธ™เธšเน‰เธฒเธ™ เธขเธฒเธกเธงเนˆเธฒเธ‡เธ™เธฑเธšเนเธ•เนˆเธญเธ”เธตเธ•

🍁 เธ•เธฒเธฅเธ›เธฑเธ•เธฃ เธžเธฑเธ”เธฃเธญเธ‡
เธžเธฑเธ”เธ—เธตเนˆเธ—เธณเธˆเธฒเธเนƒเธšเธ•เธฒเธฅเธกเธตเธซเธฅเธฒเธขเธฃเธนเธ›เนเธšเธš เธชเธณเธซเธฃเธฑเธšเนƒเธŠเน‰เน‚เธšเธเนƒเธซเน‰เธ„เธงเธฒเธกเน€เธขเน‡เธ™ เนเธฅเธฐเนƒเธŠเน‰เน€เธ›เน‡เธ™เธเธฒเธฃเธšเนˆเธ‡เธšเธญเธเธ–เธถเธ‡เธเธฒเธ™เธฐ เธšเธฃเธฃเธ”เธฒเธจเธฑเธเธ”เธดเนŒเธ‚เธญเธ‡เธœเธนเน‰เนƒเธŠเน‰

🐍 เน‚เธ›เธฃเธ”เธฃเธฐเธงเธฑเธ‡เธ‡เธนเธ‰เธ

เธชเธ เธฒเธžเธชเธฑเธ‡เธ„เธกเธ—เธตเนˆเน€เธ›เธฅเธตเนˆเธขเธ™เน„เธ›
เธชเธ เธฒเธžเนเธงเธ”เธฅเน‰เธญเธกเน€เธฃเธดเนˆเธกเน„เธกเนˆเน€เธ›เน‡เธ™เธกเธดเธ•เธฃ

เธœเธฅเธเธฃเธฐเธ—เธšเธ•เนˆเธญเธเธฒเธฃเธ”เธณเน€เธ™เธดเธ™เธŠเธตเธงเธดเธ•
เธ„เธทเธญเธ„เธงเธฒเธกเนเธ›เธฃเธ›เธฃเธงเธ™เธ—เธฒเธ‡เธˆเธดเธ•เนƒเธˆ
เธ‚เธฒเธ”เธ„เธงเธฒเธกเธกเธฑเนˆเธ™เธ„เธ‡เธ—เธฒเธ‡เธญเธฒเธฃเธกเธ“เนŒ

เธ„เธงเธฒเธกเน€เธชเธตเนˆเธขเธ‡เธชเธนเธ‡เธ•เนˆเธญเธเธฒเธฃเธ—เธตเนˆเธˆเธฐเธ„เธงเธฒเธกเธฅเน‰เธกเน€เธซเธฅเธง
เธ–เน‰เธฒเน„เธกเนˆเธ›เธฃเธฑเธšเธ•เธฑเธงเธฃเธฑเธšเธกเธทเธญเธ„เธงเธฒเธกเน€เธ›เธฅเธตเนˆเธขเธ™เนเธ›เธฅเธ‡

เธ›เธฃเธฐเธ„เธฑเธšเธ›เธฃเธฐเธ„เธญเธ‡เธŠเธตเธงเธดเธ•
เน€เธ›เธฅเธตเนˆเธขเธ™เนเธ™เธงเธ„เธดเธ”เนเธฅเธฐเน€เธ›เน‰เธฒเธซเธกเธฒเธขเธ–เน‰เธฒเธˆเธณเน€เธ›เน‡เธ™

เธ‹เธทเนˆเธญเธชเธฑเธ•เธขเนŒเธ•เนˆเธญเธ•เธ™เน€เธญเธ‡เนเธฅเธฐเธซเธฅเธฑเธเธเธฒเธฃ
เนเธ™เนˆเธงเนเธ™เนˆเนเธเน‰เน„เธ‚...

เน„เธกเนˆเธกเธตเธญเธฐเน„เธฃเธกเธฒเธ—เธณเธฃเน‰เธฒเธขเน„เธ”เน‰.

🐍 เธ‡เธนเน€เธ‚เธตเธขเธง เธซเธฒเธ‡เธšเธญเธšเธŠเน‰เธณ : เน€เธ‚เธตเธขเธ™

เธŠเธตเธงเธดเธ•เน€เธฃเธดเนˆเธกเธ•เน‰เธ™เธญเธตเธเธ„เธฃเธฑเน‰เธ‡เธซเธฅเธฑเธ‡เน€เธเธฉเธตเธขเธ“
เธ เธนเธˆเธญเธกเธขเธธเธ—เธ˜ | Podcast

เธŠเธตเธงเธดเธ•เนƒเธ™เนเธšเธšเธ‰เธšเธฑเธšเธ‚เธญเธ‡เธ•เธฑเธงเน€เธญเธ‡ เธซเธดเธงเธเน‡เธเธดเธ™เธ‡เนˆเธงเธ‡เธเน‡เธ™เธญเธ™ เธญเธขเธฒเธเธ—เธณเธญเธฐเน„เธฃเธเน‡เธ—เธณ เน€เธšเธตเธขเธ”เน€เธšเธตเธขเธ™เธชเธ เธฒเธžเนเธงเธ”เธฅเน‰เธญเธกเนเธ•เนˆเธžเธญเธ‡เธฒเธก เธ›เธฃเธฐเธชเธšเธเธฒเธฃเธ“เนŒเนเธšเนˆเธ‡เธ›เธฑเธ™เธœเธนเน‰เธ„เธ™ เธกเธฒเธเธšเน‰เธฒเธ‡เธ™เน‰เธญเธขเธšเน‰เธฒเธ‡ เธงเธฑเธ”เธเธฑเธšเธฃเน‰เธฒเธ™เน€เธซเธฅเน‰เธฒเธ–เธทเธญเน€เธ›เน‡เธ™เธชเธ–เธฒเธ™เธญเน‚เธ„เธˆเธฃ เธ—เธตเนˆเธ•เน‰เธญเธ‡เธฃเธฑเธเธฉเธฒเธฃเธฐเธขเธฐเธซเนˆเธฒเธ‡ เธ„เธฅเธดเธเธ”เธน👆