วิทยาศาสตร์ ดาราศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา >>

อนุกรมวิธานพืช

         พืชเป็นสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งซึ่งมีความหลากหลาย มีจำนวนมากมายหลายชนิด มีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของมนุษย์และสัตว์นานาชนิด มนุษย์เรา นำพืชมาใช้ประโยชน์ตลอดชีพ ทั้งในด้านที่นำมาใช้เป็นอาหาร ใช้เป็นที่อยู่อาศัย ทำเครื่องนุ่งห่ม และยารักษาโรค ตลอดจนการพักผ่อน พืชให้ความร่มรื่นเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ และช่วยรักษาสมดุลธรรมชาติ ดังนั้นมนุษย์จึงมีความจำเป็นที่จะต้องรู้จัก จดจำ กำหนดชื่อเรียกพรรณไม้ต่าง ๆ เพื่อการนำไปใช้ประโยชน์ได้ถูกต้องและเหมาะสม จัดแบ่งเป็นกลุ่มตามลักษณะ เพื่อความสะดวกในการใช้งาน มนุษย์ในสมัยโบราณรู้จักตั้งชื่อ หรือกำหนดเรียกชื่อพรรณไม้ต่าง ๆ เพื่อประกอบการจดจำว่า ชนิดใดเป็นพืชที่นำมาใช้ประโยชน์ได้ ชนิดใดมีโทษหรือมีพิษ หรือพืชชนิดใดช่วยให้เกิดความร่มรื่น สวยงาม เพื่อการพักผ่อน ช่วยในการผ่อนคลาย

การรู้จักจดจำเหล่านี้ช่วยทำให้เกิดประโยชน์กับคนรุ่นหลังเป็นอย่างมากในการศึกษาค้นคว้าและตั้งชื่อ พรรณพืชและจัดแบ่งกลุ่มไว้เป็นหมวดหมู่ที่เหมาะสมและเข้าใจง่ายในการนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ เมื่อมีการรู้จักจดจำลักษณะต่าง ๆ ของสิ่งแวดล้อมรอบตัวมากขึ้น จึงได้มีการนำเอาสิ่งแวดล้อมเหล่านั้นมาเรียบเรียงเข้าเป็นหมวดหมู่ตามแนวความคิดเพื่อการนำไปใช้ประโยชน์ ทำให้เกิดการจัดระบบการจำแนกหมวดหมู่ (Systematization) ขึ้น จนกระทั่งได้พัฒนาเป็นการจำแนกพืชอย่างมีหลักเกณฑ์ซึ่งเรียกว่า อนุกรมวิธานพืช หรือ พฤกษอนุกรมวิธาน (Plant taxonomy; taxonomy มาจาก taxos + nomos taxos คือ การเรียงลำดับ nomos คือ กฏเกณฑ์) ประกอบด้วยการศึกษา 3 ด้าน คือ การจำแนก (Classification) การตั้งชื่อ (Nomenclature) และการระบุชื่อ (Identification) ซึ่งจะได้กล่าวถึงรายละเอียดของแต่ละด้านในบทต่อไป

อนุกรมวิธานพืชเป็นสาขาหนึ่งของพฤกษศาสตร์ เป็นศาสตร์ที่ไม่เคยหยุดนิ่ง มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เนื่องจากเป็นการศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของพืช ในอดีตกับพืชปัจจุบันซึ่งมีการค้นพบพืชใหม่ๆอยู่เนือง ๆ มีผู้กล่าวว่าผู้ศึกษาเกี่ยวกับอนุกรมวิธานพืช (Taxonomist) มีความสามารถรอบตัว และบางเวลาควรจะมี 2 หัว เพื่อที่จะได้ใช้ตาคู่หนึ่งมองย้อนกลับไปในอดีตและอีกคู่หนึ่งสำหรับสังเกต หรือรับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน

อนุกรมวิธานพืชเป็นวิทยาศาสตร์สังเคราะห์ ต้องอาศัยข้อมูล หรือการศึกษาจากวิทยาศาสตร์สาขาอื่น มีการพยายามค้นคว้าพัฒนาเทคนิคใหม่ ๆ ขึ้นมา เพื่อที่จะแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของวิวัฒนาการระหว่างพืชในกลุ่มต่างๆ และสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ซึ่งถือเป็นหัวใจ หรือวัตถุประสงค์หลักของอนุกรมวิธานพืช แต่เป็นสิ่งที่ทำให้สมบูรณ์ได้ยาก เนื่องจากมีข้อมูลที่เกิดจากเทคโนโลยีใหม่ ๆ สะสมเพิ่มพูนมากขึ้นทุกวัน ทำให้การสรุปผล แปลผล ไม่มีวันที่สิ้นสุด ดังนั้นการศึกษาทางด้านนี้จึงไม่มีวันเสร็จสิ้นอย่างสมบูรณ์ได้ต้องศึกษาค้นคว้าหาข้อมูลใหม่ ๆ อยู่เสมอ

วิชาที่เกี่ยวกับวิชาอนุกรมวิธานพืช
ความหมายของ Taxonomy และ Systematics
รูปแบบของการศึกษาอนุกรมวิธานพืช
จุดมุ่งหมายของอนุกรมวิธานพืช
วัตถุประสงค์ของงานอนุกรมวิธานพืช
ความสำคัญของวิชาอนุกรมวิธานพืช