สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>

เศรษฐศาสตร์สวัสดิการและสิ่งแวดล้อม

การบรรลุสวัสดิการสูงสุดของสังคม
ความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด
การบรรลุสวัสดิการสูงสุดของสังคมฯ
เศรษฐศาสตร์ว่าด้วยสถาบัน
การวิเคราะห์ต้นทุนและผลประโยชน์
ระบบเศรษฐกิจกับการแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจ
การเลือกของสังคมในระบอบประชาธิปไตย
ดัชนีและคุณภาพสิ่งแวดล้อม
คุณภาพสิ่งแวดล้อมในเชิงเศรษฐศาสตร์
แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับประชากรฯ
การประเมินผลโครงการบริหารสิ่งแวดล้อม
การบริหารสิ่งแวดล้อมและการแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อมฯ
การเรียกร้องค่าเสียหายจากคดีเกี่ยวกับสภาวะแวดล้อม
นโยบายและแผนงานด้านสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย

การประเมินผลโครงการบริหารสิ่งแวดล้อม

การตีราคาคุณภาพสิ่งแวดล้อมจากด้านผลประโยชน์

1. การใช้ราคาตลาดหรือการใช้แนวคิดเรื่องผลิตภาพในการตีราคาคุณภาพสิ่งแวดล้อมนั้น เป็นการเน้นการตีค่าทางเศรษบกิจของผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น ถ้าผลกระทบที่เกิดขึ้นมีตลาดรองรับก็ให้ใช้ราคาตลาดได้โดยตรง แต่ถ้าไม่มีตลาดก็ให้ใช้แนวคิดเรื่องผลิตภาพ ซึ่งมีเทคนิคย่อยๆอีก 3 เทคนิค แล้วแต่กรณีที่จะวิเคราะห์

2. ถ้าต้องการตีราคาคุณภาพสิ่งแวดล้อมซึ่งเป็นสินค้าสาธารณะที่ไม่มีการซื้อขายกันในตลาดจึงไม่มีราคาตลาดโดยตรง ก็ให้เลี่ยงมาใช้วิธีการตีราคาโดยใช้ตัวแทน วิธีนี้ถือว่าเป็นการใช้ราคาตลาดเป็นโดยทางอ้อม ราคาตัวแทนจะมีเทคนิคในการตีราคาอยู่หลายเทคนิคด้วยกัน ซึ่งแต่ละเทคนิดจะมีความเหมาะสมกับกรณีที่ต้องการวิเคราะห์ที่แตกต่างกัน ผู้ที่นำเทคนิคต่างๆ นี้มาใช้จะต้องเลือกใช้ให้เหมาะสม

3. การตีราคาคุณภาพสิ่งแวดล้อมอีกวิธีหนึ่งตือ การใช้วิธีการสำรวจเป็นพื้นฐานซึ่งวิธีนี้จะนิยมใช้กันมากกับการประเมินราคาทรัพยากรสิ่งแวดล้อมที่ทุกคนเป็นเจ้าของร่วมกัน และยังใช้ได้ในกรณีอื่นๆ ที่ไม่สามารถใช้ราคาตลาดโดยตรงได้ และเนื่องจากวิธีการสำรวจมีหลายวิธีด้วยกัน ผู้ใช้สามารถเลือกวิธีที่เหมาะสมกับข้อมูลและวัตถุประสงค์ของการศึกษา

ราคาตลาดและผลิตภาพ

1. การใช้ราคาตลาดจะสามารถใช้ได้โดยตรงกับกรณีของการเปลี่ยนแปลงในคุณภาพสิ่งแวดล้อมที่มีตลาดรองรับ ในขณะที่ถ้าไม่มีตลาดรองรับผลที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงในคุณภาพสิ่งแวดล้อมนั้นก็ให้ใช้แนวคิดเรื่องผลิตภาพมาทำการประเมินค่า

2. เนื่องจากผลกระทบจากสารพิษที่มีต่อเด็กๆ ทำให้เด็กส่วนใหญ่พิการ และเด็กบางคนเสียชีวิต ทำให้สังคมสูญเสียโอกาศที่จะได้ผลิตผลซึ่งผลิตขึ้นโดยแรงงานจากเด็กเหล่านนี้ การประเมินค่าผลประโยชน์ในการกำจัดสารพิษดังกล่าว จึงอาจจะใช้เทคนิคการประมาณรายได้ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นโดยเด็กเหล่านนี้เมื่อเติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ในอนาคต

ราคาตัวแทน

แนวคิดทางทฤษฎีของการใช้ราคาตัวแทนในการตีราคาคุณภาพสิ่งแวดล้อม คือ ในกรณีที่ต้องการประเมินราคาสิ่งแวดล้อมบางชนิด เช่นสวนสาธารณะ วนอุทยาน ทะเลสาบ น้ำตก ซึ่งประชาชนทุกคนสามารถเข้าไปใช้ประโยชน์ได้โดยไม่ต้องเสียค่าบริการใดๆ อาจทำได้โดยคำนวณค่าของสถานที่ประเภทดังกล่าวแต่มีเอกชนเป็นเจ้าของ เป็นราคาตัวแทนก็ได้ ทั้งนี้มีข้อสมมติว่า สวัสดิการของสังคมส่วนรวมไม่เปลี่ยนแปลง เพราะในทัศนะของประชาชนผู้ใช้แล้วสถานที่ที่มีเอกชนเป็นเจ้าของนั้นสามารถใช้ทดแทนสวนสาธารณะ วนอุทยาน หรือทะเลสาบดังกล่าวได้อย่างสมบูรณ์

การใช้วิธีการสำรวจ

การใช้วิธีการสำรวจในการประเมินคุณค่าคุณภาพสิ่งแวดล้อมเป็นการวัดค่าผลประโยชน์ของสิ่งแวดล้อมซึ่งไม่มีราคา เพราะไม่มีการซื้อขายกันในตลาด เทคนิคนี้ทำได้โดยการสำรวจเพื่อหาค่าความพอใจที่จะจ่ายของผู้บริโภคหรือผู้ใช้ประโยชน์ (Willingness to pay) จากสิ่งแวดล้อมนั้นภายใต้สถานการรืที่สมมติขึ้นหรืออาจทำการสำรวจเพื่อหาจำนวนเงินที่พอใจจะรับเป็นเงินชดเชย (Compensated value) ภายใต้สถานการณ์ที่สมมติขึ้นเช่นกัน

เครื่องมือในการประเมินผลโครงการบริหารสิ่งแวดล้อม
การตีราคาคุณภาพสิ่งแวดล้อมจากด้านผลประโยชน์
การตีราคาคุณภาพสิ่งแวดล้อมจากด้านต้นทุนค่าใช้จ่าย
กรณีศึกษาการประเมินผลโครงการบริหารสิ่งแวดล้อม