สังคมศาสตร์ รัฐศาสตร์ การเมือง เศรษฐศาสตร์ >>

เศรษฐศาสตร์สวัสดิการและสิ่งแวดล้อม

การบรรลุสวัสดิการสูงสุดของสังคม
ความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด
การบรรลุสวัสดิการสูงสุดของสังคมฯ
เศรษฐศาสตร์ว่าด้วยสถาบัน
การวิเคราะห์ต้นทุนและผลประโยชน์
ระบบเศรษฐกิจกับการแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจ
การเลือกของสังคมในระบอบประชาธิปไตย
ดัชนีและคุณภาพสิ่งแวดล้อม
คุณภาพสิ่งแวดล้อมในเชิงเศรษฐศาสตร์
แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับประชากรฯ
การประเมินผลโครงการบริหารสิ่งแวดล้อม
การบริหารสิ่งแวดล้อมและการแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อมฯ
การเรียกร้องค่าเสียหายจากคดีเกี่ยวกับสภาวะแวดล้อม
นโยบายและแผนงานด้านสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย

ความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด

แนวคิดเรื่องความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด

1. ความไม่สมบูรณ์ของของระบบตลาด หมายถึงการไม่มีตลาดหรือไม่มีการแลกเปลี่ยนซื้อขายผลิตผลและบริการบางอย่างในระบบตลาด ทำให้ระบบตลาดไม่สามารถจัดสรรทรัพยากรให้เกิดสวัสดิการสูงสุดในสังคมได้

2. แนวคิดเกี่ยวกับความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาดเริ่มมีการศึกษาอย่างเป็นระบบมาตั้งแต่ อาดัม สมิธ โดยในระยะแรกการศึกษามุ่งไปที่สาเหตุของความบกพร่องของระบบตลาด และเน้นบทบาทของรัฐบาลในการแก้ไขข้อบกพร่อง แต่ในระยะหลัง การศึกษาความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด พยายามเน้นศึกษาว่าสถาบันใดจะมีประสิทธิภาพสูงสุดในการจัดสรรทรัพยากร

ความหมายของความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด

1. ตลาดซึ่งซื้อขายแลกเปลี่ยนชีวิตนั้นไม่มี แต่คุณค่าชีวิตของคนๆหนึ่ง อาจวัดได้หลายด้านขึ้นอยู่กับผลประโยชน์ซึ่งคนๆนั้น ได้สร้างขึ้นให้แก่สังคม ดังนั้นการสรุปว่าชีวิตมีตลาดอยู่จึงเป็นเรื่องที่ผิด เพราะชีวิตของคนเรานั้นไม่มีการแลกเปลี่ยนซื้อขายกัน

2. ตัวอย่างของผลิตผลและบริการที่ไม่มีตลาดได้แก่ ยาอายุวัฒนะ ไม่มีคนผลิตขาย ถึงแม้จะมีคนต้องการซื้อ มลพิษที่มีการผลิตออกมาทั้งจากรถยนต์ จากโรงงานทำให้เกิดความเสียหาย แต่ตลาดการกำจัดมลพิษยังไม่เกิดขึ้น

3. ระบบตลาดไม่สมบูรณ์หมายความว่าผลิตผลหรือบริการบางอย่างไม่มีตลาดในการแลกเปลี่ยนซื้อขาย แต่ตลาดที่ไม่สมบูรณ์หมายความว่ามีตลาดแต่การแข่งขันไม่สมบูรณ์

ความเป็นมาของแนวคิดเกี่ยวกับความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด

1. การศึกษาเรื่องความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาดอย่างมีแบบแผน เริ่มขึ้นตั้งแต่สมัยของ อาดัม สมิธ ในระยะแรกเน้นถึงการแก้ไขข้อบกพร่องของระบบตลาดเพื่อทำให้สังคมบรรลุสวัสดิการสูงสุด
2. โคส ให้แนวคิด ซึ่งเป็นทางออกใหม่แก่นักเศรษฐศาสตร์ โดยเสนอให้มีสถาบันหรือวิธีการกระทำอันอื่นซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นสถาบันของรัฐที่จะเข้ามาแก้ไขปัญหาความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด
3. ข้อสรุปของแนวคิดใหม่เกี่ยวกับความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาดก็คือ การเลือกสถาบันอะไรจะต้องเปรียบเทียบดูว่าสถาบันนั้นประกอบกิจกรรมที่ต้องการได้ในต้นทุนที่ถูกกว่าสถาบันอื่นๆ ได้หรือไม่ ถ้ารัฐบาลจะเข้ามาประกอบกิจกรรมใดๆ ก็ตาม จะต้องแสดงให้เห็นได้ว่าไม่มีสถาบันอื่นใดทำได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่ารัฐบาลอีกแล้ว
4. การขายอาหาร เช่นข้าวแกง เป็นต้น การขายข้าวแกงจะต้องเลือกทำเล เลือกชนิดของอาหารต่างๆ และตั้งราคาให้เหมาะสม การบริหารแต่ละร้าน ย่อมแตกต่างกัน ถ้าให้รัฐบาลมาทำการควบคุมระบบงาน จะทำให้รานข้าวแกงทุกร้านมีระบบการบริหารหรือแม้แต่ชนิดของอาหารที่เหมือนกัน ซึ่งจะทำให้เกิดความไม่มีประสิทธิภาพอย่างมาก สู้เอกชนไม่ได้

• การผลิตบริการสำหรับบุคคล เช่นโรงภาพยนต์เป็นต้น การบริการที่มีลักษณะเฉพาะแต่ละบุคคลนั้น ความต่างจิตต่างใจทำให้ต้องการบริการชนิดต่างๆ กันถ้าจะให้รัฐบาลผลิตบริการเหล่านี้ ต้นทุนก็จะสูง วิธีแก้ไขก็อาจจะเป็นการบังคับให้ทุกคนยอมรับบริการที่เหมือนกัน
• การผลิตสินค้าการเกษตรเช่น ปลูกผักขาย การจับปลาขาย เป็นต้น การผลิตและขายสินค้าเกษตร ต้องการความรู้ที่เฉพาะเจาะจงของบริเวณพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่ง รัฐบาลไม่มีประสิทธิภาพเท่าเอกชนในการประกอบกิจกรรมที่มีขนาดเล็กๆ

5. การป้องกันประเทศ รัฐบาลทำได้ดีกว่าเอกชน เพราะถ้าให้เอกชนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งคุมอำนาจทางทหารอยู่ เอกชนกลุ่มนั้นก็ย่อมแสวงหาผลประโยชน์จากการมีอาวุธมากจนกลายเป็นผู้ผูกขาด (รัฐบาลในที่นี้หมายถึงรัฐบาลที่ดีซึ่งสามารถตัดสินใจในการจัดสรรงบประมาณป้องกันประเทศอย่างมีอิสระ)

สินค้าซึ่งความเป็นเจ้าของมีไม่ชัดเจนโดยเฉพาะสินค้ากึ่งสาธารณะ รัฐบาลจะได้เปรียบเอกชนในการผลิตสินค้าเหล่านี้ เพราะถ้าเอกชนทำจะเกิดมีการแข่งขันกันขึ้นมากมายจนเสียประสิทธิภาพ การรักษาควบคุมกฎหมาย รัฐบาลจะทำได้ดีกว่าเอกชน และถ้ากฏหมายมีเอกชนเป็นผู้ควบคุมก็จะเกิดการแข่งขันกันจนการควบคุมเกิดขึ้นไม่ได้

แนวคิดเรื่องความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด
สาเหตุความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด
ตลาดสนเทศกับความไม่สมบูรณ์ของระบบตลาด