ศิลปะ หัตถกรรม สถาปัตยกรรม ประติมากรรม สันทนาการ >>
สาขาวิชา สังคมศึกษาและศิลปะ โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์
ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี
แนวทางการวิจารณ์ผลงานทัศนศิลป์
หลักที่จะให้คำวิจารณ์แก่ศิลปกรรม
ศิลปะและปรัชญา
สุนทรียศาสตร์ (aesthetics)
ทฤษฎีศิลป์
แนวทางการวิจารณ์ผลงานทัศนศิลป์
การวิจารณ์งานทัศนศิลป์
การให้ความคิดเห็นของตนในเรื่องคุณค่าทางศิลปะของศิลปกรรมใดๆ
เป็นเรื่องเกี่ยวกับคนทุกคน เพราะทุกคนมีสิทธ์จะติชม
หรือให้คำวิจารณ์ตามข้อวินิจฉัยของตนเองได้แต่ข้อวินิจฉัยนั้นอาจผิดก็ได้
ถึงกับทำให้ผู้วิจารณ์เห็นเขวไป คือ
เห็นศิลปกรรมชั้นสามัญที่สุดว่าเป็นผลงานชั้นเยี่ยม ก็ได
การวิจารณ์มีอยู่ 3 อย่างคือ
- จิตวิจารณ์ ( Impressionistic Critcism ) คือ วิจารณ์ในแง่ความรู้สึก
- อรรถวิจารณ์ ( Interpretative Critcism ) คือ วิจารณ์ในแง่แปลความหมาย
- วิพากษ์วิจารณ์ ( Judicial Critcism ) คือ วิจารณ์ในแง่ให้คำพิพากษาตัดสิน
กล่าวไว้ในเรื่องสุนทรียภาพและเรื่องความรู้ว่า บุคคลซึ่งมีพื้นการศึกษาดี
โดยเฉพาะการศึกษาทางด้านศิลปะอาจเข้าใจได้ดี
และให้ความเห็นวิจารณ์ศิลปกรรมใดว่าเป็นศิลปะที่แท้จริงได้ การ ศึกษาทางศิลปะ
เริ่มต้นตั้งแต่โรงเรียนชั้นประถมต่อเนื่องขึ้นไปในโรงเรียนชั้นสูงโดยลำดับการศึกษามีฝึกหัดปั้นรูปประติมากรรม
การพาไปชมศิลปกรรมตามศิลปะสถานการณ์แสดงดนตรี และการแสดงปาฐกถาเกี่ยวกับนาฏศิลป์
การพาไปเที่ยวตามทุ่งนา ป่าเขา
เพื่ออบรมนักศึกษาให้รู้จักความรักความงามแห่งธรรมชาติเมื่อนักศึกษาเหล่านั้นเติบโตเป็นผู้ใหญ่แล้ว
อาจไปรู้จักมักคุ้นกับพวกศิลปินซึ่งมีความรู้ในวิชาชีพทางศิลปะ
ศิลปินเหล่านี้จะเป็นผู้ขัดเกลานิสัยของนักศึกษาให้ชีวิตจิตใจรักแต่สิ่งดีงาม
เมื่อเป็นเช่นนี้
นักศึกษาเหล่านี้ต่อไปอาจเป็นผู้รู้ค่าและวิจารณ์ศิลปกรรมได้ถูกต้อง
การให้คำวิจารณ์ที่ถูกต้องถ่องแท้ในเรื่องศิลปะเป็นสิ่งยากยิ่งที่สุด
ถ้าจะกล่าวโดยทั่วไปในการวิจารณ์ เราไม่ควรจะด่วนให้คำวินิจฉัยแก่ศิลปกรรม
เมื่อเราได้เห็น ได้ฟัง หรือได้อ่านเป็นครั้งแรก
โดยเฉพาะเรื่องแบบและวิธีการแสดงออก หรือเรื่องเทคนิคนั้น
ไม่ตรงกับความนิยมชมชอบที่เราเคยได้เห็นได้ฟังหรือได้อ่านมาในชีวิตของเรา
เพราะเป็นวัฒนธรรมของต่างชาติหรือต่างสมัย