ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

ปาณฑุรงค์

หรือปาณฑุรังค์  เป็นนามหนึ่งของพระกฤษณะ อวตารปางที่แปดของพระนารายณ์ ในอาเซียอาคเนย์ เป็นชื่อเมืองซึ่งปัจจุบันเรียกว่า ผันรัง ตั้งอยู่บนฝั่งทะเลทางภาคใต้ของประเทศเวียดนาม เคยเป็นราชธานีของอาณาจักรจัมปา ซึ่งชาวเมืองคือ ชาวจามเป็นเชื้อชาติมลายู หรืออินโดนิเซีย และได้รับอารยธรรมจากอินเดีย เมืองนี้ได้เป็นราชธานีของอาณาจักรจัมปา ตั้งแต่ราวปลายพุทธศตวรรษที่ 13  ในระยะนี้กองทัพเรือของชวาได้เข้ามาปล้นสะดม อาณาจักรจัมปา และทำลายเทวาลัยที่สำคัญลง ต่อมาในปี พ.ศ.1346 พระราชาจาม ซึ่งครองราชย์อยู่ที่เมืองปาณฑุรังค์ ได้ส่งกองทัพเข้าไปรุกรานดินแดน ทางตอนใต้ของประเทศจีน และส่งกองทัพไปโจมตีอาณาจักรขอม ในตอนต้นรัชสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่สอง

ในรัชสมัยของพระเจ้าชัยวรมันที่เจ็ด มหาราชองค์สุดท้ายของอาณาจักรขอม ราว (พ.ศ.1724 - ราว 1760)   กองทัพขอมได้เข้าโจมตีอาณาจักรจัมปา และเจ้าชายจัมปาทรงนามว่า วิทยานันทนะ ซึ่งเข้ามารับราชการอยู่กับพระเจ้าชัยวรมันที่เจ็ด ก็ได้ปกครองดินแดนทางภาคใต้ของอาณาจักรจัมปา โดยมีเมืองปาณฑุรังค์ เป็นราชธานี ทรงพระนามว่า สุรยวรรมเทพ ต่อมาได้รวบรวมอาณาจักรจัมปาภาคเหนือเข้าไว้ และประกาศเป็นอิสระไม่ขึ้นแก่อาณาจักรขอมอีก ต่อมาในปี พ.ศ.1746 พระเจ้าชัยวรมันที่เจ็ด ได้ส่งกองทัพขอมมาปราบปรามได้ ต่อจากนั้น อาณาจักรจัมปาก็ตกเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรขอม ตั้งแต่ปี พ.ศ.1746 - 1763 แต่หลังจากนั้น อาณาจักรจัมปาก็กลับเป็นอิสระใหม่ และยังคงมีราชธานีอยู่ที่เมืองวิชัย (บิญดิญ) ทางทิศเหนือของเมืองปาณฑุรังค์ ต่อมาในปี พ.ศ.1792 เจ้าชายหริเทพ แห่งสกัญวิชัย ได้ยกทัพมาตีเมืองปาณฑุรงค์

ต่อจากนี้ เมืองปาณฑุรังค์ ก็ไม่ปรากฎชื่อในเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ ของอาณาจักรจัมปาจนกองทัพญวน เข้าโจมตีทำลายอาณาจักรจัมปาลงได้ในปี พ.ศ.2014

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>