จอมยุทธ แห่งบ้านจอมยุทธ.
ภูจอมยุทธ.ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>
เดียนเขียนฟู
ชื่อไทยว่าเมืองแกง ตั้งอยู่ใกล้พรมแดนลาว เมืองนี้เคยเป็นหัวเมืองสำคัญในแคว้นสิบสองจุไท ตอนใต้ในขณะที่ประทับของพ่อขุนบรม ซึ่งเป็นกษัตริย์ไทยองค์แรก ในสมัยที่ชนชาติไทยอพยพลงมาตั้งถิ่นฐานในแคว้นสิบสองจุไท
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้า ฯ หลังจากที่ไทยได้ปราบขบถเจ้าอนุแห่งเมืองเวียงจันทน์ แล้วก็ได้ยกกองทัพไปขับไล่ญวนให้ออกไปจากเมืองแถง และมอบหมายให้เจ้านครหลวงพระบาง ซึ่งขึ้นต่อไทยในขณะนั้น เป็นผู้ดูแลปกครองเมืองเกียง แต่เจ้านครหลวงพระบางไม่ได้แต่ตั้งผู้ใดไปครองเมืองแถงเลย ญวนจึงกลับเข้ามามีอำนาจในแคว้นสิบสองจุไทอีก ตั้งแต่ปี พ.ศ.2385 เป็นต้นไป
ในปี พ.ศ.2403 พวกลื้อ ได้ยกทัพมาจากสิบสองปันนาเข้าโจมตีแคว้นสิบสองจุไท เจ้าเมืองหนีไปพึ่ง เจ้านครหลวงพระบาง แล้วช่วยกันขับไล่ลือออกไป จากแคว้นสอบสองจุไทได้ ส่วนเมืองแถงก็ถูกพวกลือรุกราน เช่นกัน พวกลือขับไล่ขุนบางญวนกลับไปหมด ต่อมาในปี พ.ศ.2413 พวกผู้ไท ก็สามารถขับไล่พวกลือออกไปจากเมืองแถงได้
ในปี พ.ศ.2411 พวกป่อก่อขบถขึ้นที่เมืองแถง เจ้าเมืองถูกฆ่าตาย ยังไม่มีการตั้งเจ้าเมืองใหม่ ต่อมาในปี พ.ศ.1415 ญวนได้ส่งคนมาปกครองเมืองแถง ในปีเดียวกันพวกฮ่อ ได้ยกมายึดเมืองแถง เจ้านครหลวงพระบางยกกำลังไปขับไล่ ฮ่อออกไป พ.ศ.2419 ญวนตั้ง พ่อค้าจีนคนหนึ่งให้เป็นเจ้าเมืองแถง
ในปี พ.ศ.2421 ญวนได้ส่งกองทัพมาช่วยบุตรเจาไลปราบฮ่อธงเหลืองในแคว้นสิบสองจุไท เจาไลมอบเมือง ที่ตีได้จากฮ่อเมือง ให้แก่ญวน ในปี พ.ศ.2527 เจาไลให้บุตรชายชื่อคำฮุยมาครองเมืองแถง ญวนตั้งให้เป็นที่บางเบียน ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า ฯ ฝรั่งเศสมีนโยบายจะใช้แม่น้ำโขงเป็นเส้นทางไปสู่ตลาดการค้าที่ยูนนาน ก็ยึดญวนใต้ไว้ได้ ในปี พ.ศ.2405 ยึดแบ่งจากไทยในปี พ.ศ.2506 แล้วกำหนดเขตปฏิบัติการของคนต่อไปในลาวเหนือ ซึ่งรวมแคว้นสิบสองจุไทไว้ด้วย
พวกฮ่อได้ยกเข้ามาปล้นสะดมหัวเมืองลาวในปี พ.ศ.2418, 2428 และ 2428 ตามลำดับ หมื่นไวยวรนารถได้ยกกองทัพไปปราบฮ่อ และจัดการปกครองแคว้นสอบสองจุไท และหัวเมืองอื่นๆ ทางลาว เมื่อปราบพวกฮ่อในหัวพับทั้งห้าทั้งหก เรียบร้อยแล้ว ก็ยกทัพไปเมืองแถง ในปี พ.ศ.2429 แต่งตั้งพระสวามิภักดิ์สยามเขตเป็นเจ้าเมืองแถง
ฝ่ายฝรั่งเศสประสงค์จะรวมแคว้นสิบสองจุไทไว้กับจักรวรรดิ์อินโดจีน จึงพยายามหาหลักฐานว่าดินแดนดังกล่าว เป็นของญวนเพื่อฝรั่งเศสจะได้สืบสิทธิญวนต่อไป ได้แต่งตั้งให้นายปาวเป็นผู้ช่วยกงสุล ประจำหลวงพระบาง แล้วให้ตรวจตราภูมิประเทศในลาวเหนือเพื่อทำแผนที่ พวกฮ่อได้ยกทัพมาตีเมืองแถงแล้วยกมาปล้นเมืองหลวงพระบางจากนั้นก็ยกทัพกลับเพราะได้ข่าวว่า กองทัพฝรั่งเศสจากตังเกี๋ยยกมายังลุ่มแม่น้ำดำ
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงแต่งตั้งพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจ้าหมื่นไวยวรนาถ) เป็นแม่ทัพยกไปปราบ ฮ่อใหม่โดยให้ไปรักษาเมืองหลวงพระบาง และช่วยแดนด้านตะวันออกเฉียงเหนือแต่ทางฝรั่งเศสได้ส่งกองทหาร เข้ายึดครองเมืองแถงเมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2430 ก่อนที่กองทัพไทยจะยกไปถึง
ในต้นปี พ.ศ.2431 ฝรั่งเศษอ้างว่าดินแดนของฝรั่งเศสมีอาณาเขตไปจดแม่น้ำโขง และขอสงวนเสรีภาพทุกประการในดินแดนทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง เมืองแถงจึงอยู่ใต้การยึดครองของฝรั่งเศสโดย พฤตินัยตั้งแต่ปี พ.ศ.2431 และต่อมาไทย ไทยต้องลงนามในสัญญาฉบับวันที่ 3 ตุาลาคม พ.ศ.2436 ยกดินแดนบนฝั่งชายแม่น้ำโขงรวมแคว้นสิบสองจุไทให้แก่ฝรั่งเศส
หลังสงครามโลกครั้งที่สอง โฮจิมินห์ประกาศญวนเป็นเอกราช เมื่อปี พ.ศ.2488 แต่ฝรั่งเศสไม่ยินยอม จึงเกิดการรบที่ เมืองเขียนฟู กองทัพฝรั่งเศสเลือกเมืองเดียนเขียนฟู เป็นที่มั่นเมื่อปี พ.ศ.2496 แต่ถูกพวกเรียตมินต์ตีแตกในวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ.2497 ฝรั่งเศสได้มอบภาคเหนือของญวนให้อยู่ในความปกครองของสาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนามตามความ ตากลงแห่งเมืองเจนีวา เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ.2497 โดยใช้แม่น้ำไฮ ซึ่งตั้งอยู่ใกล้เส้นขนานที่ 17 เป็นเส้นกันเขตแดน
>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>
