ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

เชตวันวิหาร

เป็นชื่อมหาวิหารที่ประทับของพระพุทธเจ้า และพระภิกษุสงฆ์ ตั้งอยู่ทางใต้ของนครสาวัตถี ในแคว้นโกศล  ชื่อ เชตวันได้จากพระนามของเจ้าชายเชตะ พระญาติสนิทของพระเจ้าปเสนทิโกศล ผู้เป็นเจ้าของที่ดินบริเวณที่ตั้งมหาวิหาร อนากบิณฑิกเศรษฐี (สุทัตตอุบาสก) สละทรัพย์ซื้อจากเจ้าชายสร้างมหาวิหาร ถวายพระภิกษุสงฆ์ มีพระพุทธเจ้าเป็นประธาน สิ้นทรัพย์ 36 โกฏิกหาปณะ

เศรษฐีกับเจ้าชายเชตะ ร่วมกันทำเป็นอุทยานใหญ่ ให้สร้างมหาวิหารเจ็ดชั้นมีกำแพงและคูเป็นขอบเขต ภายในบริเวณปันเป็นส่วนสัด มีคันธกุฎีที่ประทับของพระพุทธเจ้า ที่จำพรรษาพระภิกษุสงฆ์ ที่เจริญธรรม ที่แสดงธรรม ที่จงกรม ที่อาบ ที่ฉัน ครบถ้วน

จดหมายเหตุของหลวงจีนฟาเหียนเล่าเรื่อง (ซาก) มหาวิหารเชตวัน เมื่อประมาณปี พ.ศ.942 ไว้ว่า ออกจากบริเวณเมือง (สาวัตถี) ไปทางประตูทิศใต้ เดินไปประมาณ 2,000 ก้าว สู่ทางตะวันออกของถนนใหญ่ พบวิหารใหญ่หลังหนึ่ง ประตูด้านหน้าของวิหารหันหน้าไปทางตะวันออก ซากที่ยังเหลือคือฐานประรำสามฐาน หลักสองหลัก ที่หลักมีสลักรูปธรรมจักร ด้านเหนือและรูปโคอีกด้านหนึ่ง มีที่ขังน้ำไช้น้ำฉันของพระภิกษุยังเหลืออยู่ ในพื้นที่เก็บน้ำยังมีน้ำใสสะอาดเต็มเปี่ยม มีไม้เป็นพุ่มเป็นกอ มีดอกออกใบ เขียวสดขึ้นอยู่โดยรอบ ที่ใกล้วิหารหลังนี้มีซากวิหารอยู่อีกหลังหนึ่งเรียกว่าวิหารตถาคต

วิหารตถาคตแต่เดิมมามีอยู่ถึงเจ็ดชั้น บรรดาราชา อนุราชา และประชาชนพากันมากราบไหว้ ทำการสักการะตลอดกลางคืนกลางวัน ฯลฯ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของวิหารตถาคต ไกลออกไป 6 - 7 ลี้ พบวิหารอีกหลังหนึ่ง (บุพพาราม) ซึ่งมหาอุบาสิกาวิสาขา สร้างถวายพระพุทธเจ้า เมืองสาวัตถีนี้มีประตูใหญ่เพียงสองประตูคือ ประตูทางทิศตะวันออกและประตูทางทิศเหนือ มีอุทยานใหญ่อยู่แห่งหนึ่ง อนาถบิณฑิกเศรษฐีเป็นผู้สละทรัพย์ถวายพระพุทธเจ้า มีวิหารใหญ่ตั้งอยู่ตรงกลาง ณ ที่นี้เองเป็นที่ประทับถาวรของพระพุทธเจ้า เพื่อทรงแสดงธรรม ณ สถานที่ใดอันเป็นที่เคยประทับของพระพุทธเจ้า เคยเป็นที่ทรงแสดงธรรมก็ดี สถานที่นั้นมีเครื่องหมายไว้ให้เห็นหมด แม้สถานที่ของนางจิญจมาณวิกาก็มีเครื่องหมายแสดงไว้เหมือนกัน ฯลฯ

เชตวันวิหารมีชื่อมากในตำนานพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าประทับประจำพรรษาอยู่ ณ ที่นี้ถึง 24 ฤดูฝน พระธรรมส่วนใหญ่แสดง ณ ที่นี้

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>