ความรู้ทั่วไป สารนิเทศ การศึกษา คอมพิวเตอร์ >>

เกร็ดความรู้ จากสารานุกรมไทย

งิ้ว

เป็นมหรสพอย่างหนึ่งของจีน เล่นเป็นเรื่องเป็นราว มีการขับร้องและเจรจาประกอบท่าทางที่แสดง ปฐมเหตุของงิ้วมีมาแต่สมัยเลียดก๊ก (สมัยจิว)  โดยนำเอาเหตุการณ์ต่าง ๆ ในพงศาวดารและประวัติศาสตร์ มาดัดแปลงแต่งเติม มีการขับร้องและเจรจาประกอบกับลีลา ท่าทางที่แสดง มีแสดงเฉพาะในพระราชวัง เรื่องที่แสดงเป็นเรื่องสั้น ๆ

งิ้วได้วิวัฒนาการ โดยได้มีผู้ดัดแปลงแก้ไขให้ดีขึ้นทุกยุคสมัย จนถึงรัชสมัยพระเจ้าถั่งเหียงจง แห่งราชวงศ์ถัง พระองค์ทรงสนพระทัยเรื่องงิ้วมาก ได้ทรงดัดแปลงแก้ไขการแสดงงิ้ว ให้ดียิ่งขึ้นส่วนเรื่องที่แสดงก็เป็นเรื่องในพงศาวดาร เกร็ดพงศาวดาร ประวัติศาสตร์ และนิทาน เช่น ไซฮั่น ตั้งฮั่น

งิ้วจีน  พอจะจำแนกออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้หกประเภท คือ งิ้ววัวกัง งิ้วแต้จิ๋ว งิ้วกวางตุ้ง งิ้วตังคง และงิ้วหลั่งทั้ง งิ้วคณะหนึ่ง ๆ จะต้องประกอบด้วย ตัวงิ้วต่าง ๆ คือ
1. เซิง (พระเอก)  จำแนกเป็น เหลาเซิง คือ พระเอกที่มีหนวดเครายาวเป็นระเบียบถึงอก มีทั้งหนวดสีขาว และสีดำ เซ่าเซิง คือ พระเอกหนุ่มใบหน้าเกลี้ยงกลา ไม่มีหนวดเครา นอกจากนั้นยังแบ่งเป็น หวู่เซิง คือ พระเอกที่มีฝีมือในการยุทธ และเหวินเซิง คือ พระเอกที่มีความสามารถในการขับร้อง เป็นพระเอกฝ่ายพลเรือน
2. ต้าน  คือ นางเอก จำแนกเป็น หวู่ต้าน เช่นเดียวกับ หวู่เซิง เหวินต้าน เช่นเดียวกับ เหวินเซิง  นอกจากนี้ยังมี อูซัน แปลว่า เสื้อดำ เป็นนางเอกที่แสดงแต่เฉพาะบทโศก
3. โฉว่  คือ ตัวตลก เป็นตัวสำคัญของคณะ ไม่แพ้พระเอก และนางเอก และยังเป็นครูบาอาจารย์ ของตัวงิ้วอื่น ๆ อีกด้วย คือ เป็นผู้ฝึกสอนผู้แสดงท่าทางต่าง ๆ ให้สมบทบาท ผู้แสดงร่วมคณะมักเรียก โฉว่ ว่า เหลาซือ (อาจารย์)  ได้รับค่าจ้างสูงกว่า เซิง และต้าน
4. จิ้งหรืออูเมี่ยน (หน้าดำ) รับบทเป็นผู้ร้ายบ้าง เป็นนายทหารผู้ซื่อสัตย์บ้าง
5. เมอะ รับบทเป็นคนแก่
6. จ้า เป็นตัวประกอบที่ไม่สำคัญนัก รับบทเป็นทหารบ้าง คนใช้บ้าง ทาสบ้าง

ผู้แสดงงิ้วต้องแต่งกายให้สอดคล้องถูกต้องกับกาลสมัยของเรื่องที่แสดง สิ่งที่สำคัญที่สุดคือใบหน้า ลักษณะใบหน้าของตัวงิ้ว แสดงให้ผู้ชมทราบว่า ตัวงิ้วนั้นมีอุปนิสัยใจคอเช่นใด สีต่าง ๆ ที่ทาและเขียนบนใบหน้าตัวงิ้ว กำหนดไว้สีหนึ่งใช้จำเพาะอุปนิสัยชนิดหนึ่งเท่านั้นคือ

สีแดง เป็นสัญลักษณ์ของผู้กล้าหาญ ซื่อตรง เช่นกวนอู
สีม่วง เป็นสัญลักษณ์ของผู้มีความรู้ สงบเงียบขรึม เช่นคนซื่อ
สีดำ  เป็นสัญลักษณ์ของผู้กล้าหาญ ดุร้าย ซื่อตรง เช่น เตียวหุย เปาบุ้นจิ้น
สีน้ำเงิน เป็นสัญลักษณ์ของผู้กล้าหาญชำนาญศึก หยิ่งในศักดิ์ศรีของตน
สีเขียวใบไม้ เป็นสัญลักษณ์ของโจรป่า อาศัยอยู่ในป่า
สีเขียว แถบเทา เป็นสัญลักษณ์ของภูติผีปีศาจ
สีทอง สีเงิน เป็นสัญลักษณ์ของเทวดา พระเจ้า
สีเหลือง เป็นสัญลักษณ์ของผู้กล้าหาญที่เปี่ยมไปด้วยกลอุบาย
สีขาวชัด เป็นสัญลักษณ์ของผู้ที่มีเล่ห์เหลี่ยมแกมคดโกง

เมื่อเปิดฉากเริ่มแสดง ผู้แสดงแปดคนแต่งเป็นโป๊ยเซียน (เซียนทั้งแปด) ออกมาร่ายรำทำพิธีถวายพระพรแด่พระนางอินทรมาตา (ไซอ้วงบ้อ) เป็นการรำเบิกโรง จากนั้นตัวงิ้วแต่งเป็นพระเจ้าถังเหียงจง ปรมาจารย์แห่งงิ้ว ออกมาร่ายรำและกล่าวคำอวยพรให้งิ้วคงอยู่เท่ากาลปาวสาน เสร็จแล้วจะมีการแสดงงิ้วสั้น ๆ มีเรื่องราวเป็นสิริมงคล แล้วจึงเริ่มเรื่อง

>>> กลับหน้าหลัก สารานุกรมไทย >>>