ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อารยธรรม>>

คชลักษณศาสตร์

ตระกูลช้างมงคล 10 ประการ

      ช้างมงคลที่เจ้าของเลี้ยงไว้ใช้ หรือประดับบารมี อันจะก่อให้เกิดความสุขความเจริญ เป็นสวัสดิมงคลแก่ตน และครอบครัวนั้น ในตำรามี 10 ชนิด ดังนี้

1. ฉันทันต์หัตถี
   เป็นช้างที่มีลักษณะ เท้าแดง ปากแดง ขาวเผือกงามบริสุทธิ์ประดุจสีเงินยวง

2. อุโบสถหัตถี
   เป็นชั้างที่มีลักษณะสีกายเหลืองอร่าม ประดุจสีทอง

3. เหมหัตถี
   เป็นช้างที่มีสีกายประดุจสีทอง

4. มงคลหัตถี
   เป็นช้างที่นับว่าเป็นมิ่งมงคล มีสีกายดำปนเขียวประดุจนิลอัญชัน ถ้าอยู่บ้านเมืองใด เมืองนั้นบ้านนั้นจะมีแต่ความสุขความเจริญ

5. คันธหัตถี
   เป็นช้างที่มีสีกายดังไม้กฤษณา สังเกตได้จากกลิ่นผิวกายหอม มูลถ่ายออกมาก็หอม

6. ปิงคลหัตถี
   เป็นช้างที่มีผิวกายเหลืองอ่อน ขนยาวเป็นดอกเลาทั่วร่างกาย

7. ตามพหัตถี
   เป็นช้างที่มีผิวกายสีทองแดง ตาค่อนข้างเผือกออกเป็นแดง ขนหางแลดูคล้ายดอกบัวแดง

8. ปัณฑรหัตถี
   เป็นช้างที่มีสีกายดุจเขาไกรลาส คือมีหนังและขนขาวเลื่อม เป็นมันดุจหิมะ ที่ตกปกคลุมยอดเขาที่ต้องแสงอาทิตย์ ในตอนรุ่งอรุณ

9. คังไคยหัตถี
   เป็นช้างที่เกิดอยู่ในเขตหัวเมือง ที่ตั้งอยู่ใกล้กับแม่น้ำคงคา ในประเทศอินเดีย

10. กาฬวกหัตถี
    เป็นช้างที่มีสีกาย ผิวหนังและขุมขนทั่วร่างประดุจสีปีกกา หรือตระกูลช้างที่เกิดใกล้กับเขากาฬคีรี ในประเทศอินเดีย