ประวัติศาสตร์  ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>

ประเทศจีน

อาณาเขตประเทศจีน

ประเทศจีน นั้น ตั้งอยู่ทางตะวันออกของทวีปเอเชีย ทางตะวันตกของ มหาสมุทรแปซิฟิก มีพื้นที่ทั้งหมด 9,600,000  ตารางกิโลเมตร  เป็นประเทศที่ใหญ่เป็นอันดับสามของโลก รองจาก ประเทศรัสเซียและแคนาดา ประเทศจีนมีชายแดนติดกับประเทศอื่นถึง 22,800 กิโลเมตร มีชายแดนติดกับประเทศต่าง ๆ ดังนี้

ทิศตะวันออก : ติดประเทศเกาหลี
ทิศเหนือ : ติดประเทศมองโกลเลีย
ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ : ติดประเทศรัสเซีย
ทิศตะวันตกและตะวันตกเฉียงใต้  : ติดประเทศอินเดีย อัฟกานิสสถาน เนปาล ภูฐาน และปากีสถาน
ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ : ติดประเทศคาซัสสถาน, เคอกิสสถาน
ทิศใต้ :  ติดประเทศพม่า ลาว และเวียดนาม

ประชากรของประเทศจีน

ประชาชนจีนมีทั้งสิ้น 56 ชนเผ่า ส่วนใหญ่นับถือ พระพุทธศาสนา โดยนับถือนิการเถรวาท 300 กว่าล้าน นอกนั้นนับถือ นิกายมหายาน และวัชรญาณ โดยนับถือปนไปกับลัทธิขงจื้อและเต๋า มีนับถือ ศาสนาอิสลาม 11 กว่าล้าน นับถือศาสนาคริสต์ 9 ล้าน

ประเทศจีนในปัจจุบันเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในโลก ในปี พ.ศ.2550 จีนมีประชากร 1,318 ล้านคน จีนมีประชากรมากกว่าประเทศไทยประมาณ 21 เท่า ในช่วงปี พ.ศ.2493 จีนมีประชากรประมาณ 563 ล้านคนและอีก 30 ปีต่อมาประชากรจีนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วถึง 1,000 ล้านคน ในปี พ.ศ.2522 จีนได้มีนโยบายหนึ่งครอบครัวมีลูกหนึ่งคน ซึ่งนโยบายนี้ทำให้การเพิ่มจำนวนของประชากรจีนเริ่มช้าลงและคาดกันว่าอีกประมาณ 30ปี จีนจะมีประชากรประมาณ 1,500 ล้านคนและหลังจากนั้นประชากรก็จะเริ่มลดลง นโยบายหนึ่งครอบครัวมีลูกหนึ่งคนสามารถช่วยลดจำนวนประชากรของจีนได้เร็วแต่ก็มีผลในทางลบเช่นกันเมื่อประมาณห้าสิบปีที่แล้วจีนมีอัตราเจริญพันธ์รวม (จำนวนเด็กที่ผู้หญิงหนึ่งคนสามารถให้กำเนิดได้ตลอดชีวิต) เท่ากับ 6 คนและในปัจจุบันจีนมีอัตราเจริญพันธ์รวมเหลือเพียง 1.7 คนเท่านั้น โดยเฉพาะในเขตเมืองเหลือเพียง 1.2 เท่านั้น ซึ่งหมายความว่าทุกคู่แต่งงานจะมีลูกเพียงหนึ่งคนเท่านั้น และถ้ามีเหตุการณ์อย่างนี้ต่อเนื่องไปอีกสองชั่วอายุคน ผลจากการมีลูกหนึ่งคนจะทำให้เด็กที่เกิดใหม่ไม่มีญาติ ไม่มีพี่น้อง ไม่มีลุงป้าน้าอา มีแต่พ่อแม่และปู่ย่าตายายเท่านั้น เมื่อลูกชายแต่งงานต้องอาศัยอยู่ที่บ้านพ่อแม่และปู่ย่า ขณะเดียวกันบ้านที่ลูกสาวแต่งงานออกไปก็จะมีแต่พ่อแม่และตายายไม่มีใครมาดูแล ชีวิตไร้ญาติจะมีผลกระทบกับสังคมอย่างไร นโยบายหนึ่งครอบครัวมีลูกหนึ่งคนอาจจะทำให้เกิดภาวะผู้หญิงขาดแคลนได้ด้วย เพราะว่าคนจีนมีความต้องการบุตรชายมากกว่าบุตรหญิงจึงพยายามทำทุกวิถีทางที่จะให้ได้ลูกชาย และก็ปรากฏว่าสัดส่วนทางเพศชายต่อหญิงสูงมากกว่าปกติ โดยปกติเมื่อแรกเกิดจะมีเด็กชายเกิดมากกว่าเด็กหญิงร้อยละ 5 แต่ในจีนบางปีมีถึงร้อยละ 20 ถ้าเป็นลูกคนที่สองหรือสามแล้วสัดส่วนยิ่งห่างกันมาก บางพื้นที่มีแจ้งเกิดเด็กชายมากกว่าถึงร้อยละ 60 ทั้งนี้มีสาเหตุที่เป็นไปได้คือ การทำลายเด็กเพศหญิงที่เกิดใหม่ ไม่แจ้งเกิดเด็กที่เกิดเป็นเพศหญิง การนำไปฝากหรือยกให้ผู้อื่นเลี้ยง หรือ การทำแท้งเมื่อรู้ว่าเป็นเพศหญิง

ลักษณะภูมิประเทศจีน

จีนเป็นประเทศที่มีภูเขาเป็นจำนวนมาก เขตภูเขากินพื้นที่ประมาณ 2 ใน 3 ของพื้นที่ทั่วประเทศ เขตภูเขาที่ว่านี้รวมถึงเขตภูเขา เนินเขาและที่ราบสูง ในลักษณะภูมิประเทศชนิดต่าง ๆ ทั่วประเทศ เป็นเขตภูเขาประมาณร้อยละ 33 ที่ราบสูงประมาณร้อยละ 26 แอ่งแผ่นดิน ประมาณร้อยละ 19 ที่ราบประมาณร้อยละ 12 เนินเขาประมาณร้อยละ 10 เมื่อหลายล้านปีก่อน ที่ราบสูงชิงไห่-ทิเบต โก่งขึ้น การเคลื่อนไหวครั้งสำคัญของเปลือกโลก ที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ครั้งนี้ทำให้ลักษณะภูมิประเทศของจีนได้ก่อรูปขึ้น มองผืนแผ่นดินใหญ่ของจีนกลางเวหา ลักษณะภูมิประเทศของจีนก็เช่นเดียวกับขึ้นบันไดค่อย ๆ ต่ำลงจากด้านตะวันตกสู่ด้านตะวันออก เนื่องจากแผ่นดินอินเดียกับแผ่นดินยุโรปเอเชียเกิด กระทกกระแทกกัน ที่ราบสูงชิงไห่-ทิเบต จึงโก่งขึ้นเรื่อย ๆ เฉลี่ยแล้วสูงกว่าระดับน้ำทะเล 4,000 เมตรขึ้นไปจนได้รับสมญานานว่า หลังคาโลก ซึ่งเป็นบันไดขั้นแรกของภูมิประเทศของจีน ยอดเขาจูมู่ลังมาซึ่งเป็นยอดเขาที่สำคัญที่สุดของภูเขาหิมาลัยบนที่ราบสูงนี้สูงกว่าระดับน้ำทะเล 8,848.13 เมตร เป็นยอดเขาที่สูงที่สุดในโลก บันไดขั้นที่สองประกอบด้วยที่ราบสูง มองโกล ที่ราบสูงดินเหลือง ที่ราบสูงยูนนานและกุ้ยโจว แอ่งทาริม แอ่งจูงการ์และแอ่งเสฉวน เฉลี่ยแล้วสูงกว่าระดับน้ำทะเล 1,000-2,000 เมตร  ผ่านเทือกเขาต้าซิงอันหลิ่ง เทือกเขาไท่หางซาน เทือกเขาอู ซานและเสิ่ยเฟิงซานในด้านตะวันออกของบันไดขั้นที่ 2 ตรงไปสู่ชายฝังมหาสมุทรแปซิฟิก ในด้านตะวันออกเสียอีกก็คือบันไดขั้นที่ 3 และความสูงของบันไดขั้นที่ 3 ได้ลดลงถึงขนาดเหนือระดับน้ำทะเล 500 เมตรหรือไม่ถึง 1,000 เมตร จากเหนือสู่ใต้มีที่ราบตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ราบภาคเหนือและที่ราบตอนกลางและตอนปลายแม่น้ำแยงซี รอบ ๆ ที่ราบเหล่านี้คือ ภูเขาต่ำ และเนินเขา ไปสู่ด้านตะวันออกเสียอีกก็คือเขตทะเลตื้นบนไหล่ทวีปของจีน ซึ่งก็คือบันไดขั้นที่ 4 น้ำทะเลส่วนใหญ่ลึกไม่ถึง 200 เมตร

ภูมิอากาศของจีน

จีนเป็นประเทศที่มีพื้นที่กว้างใหญ่มากเป็นอันดับที่ 3 ของโลก รองจากรัสเซียและแคนาดา จึงทำให้แต่ละภาคของจีนมีสภาพอากาศที่แตกต่างกันจากหนาวสุดถึงร้อนจัด โดยที่ภาคเหนือจะมีอากาศหนาวเย็นมากในฤดูหนาว (ราวปลายเดือนพฤศจิกายนถึงต้นเดือนกุมภาพันธ์) เช่น กรุงปักกิ่งในช่วงฤดูหนาวอุณหภูมิติดลบ 10-15 องศาเซลเซียส มีลมแรงและหิมะตก ช่วงหนาวสุดคือเดือนมกราคมและกุมภาพันธ์ สภาพอากาศในฤดูหนาวทางภาคเหนือบริเวณพื้นที่เหนือกำแพงเมืองจีนถึงเขตมองโกเลียในมีอุณหภูมิติดลบถึง 40 องศาเซลเซียส ช่วงอากาศดีในภาคเหนือของจีนคือฤดูใบไม้ผลิ (ราวเดือนกุมภาพันธ์ถึงกลางเดือนเมษายน) และใบไม้ร่วง (ราวเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคม) อุณหภูมิประมาณ 20-30 องศาเซลเซียส อย่างไรก็ตามในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ในกรุงปักกิ่งมักมีพายุทรายจากทางเหนือพัดเข้ามา ภาคกลางของจีนซึ่งครอบคลุมเมืองสำคัญ เช่น นครเซี่ยงไฮ้ อู่ฮั่น จะมีฤดูหนาวที่สั้นกว่าทางภาคเหนือ แต่ก็มีอากาศหนาวพอๆ กับกรุงปักกิ่ง ภาคใต้ เช่น นครกวางโจว และเมืองใกล้เคียง อากาศร้อนและชื้น ฤดูร้อน (ราวเดือนเมษายนถึงเดือนสิงหาคม) อุณหภูมิสูงถึง 38 องศาเซลเซียส และมีฝนตกหนักและพายุใต้ฝุ่นในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงกันยายนของทุกปี

อ่านหน้าถัดไป >>

ข้อมูลทั่วไป
ชนเผ่า
เมืองโบราณทั้งเจ็ดของจีน
เมืองทรงเสน่ห์
ท่องเที่ยวเมืองจีน

พิเชฎฐ์ ชัยยัง การศึกษาอิสระ ประกาศนียบัตรบัณฑิต วิชาชีพครู สำนักบัณฑิต สถาบันราชภัฏเชียงราย มกราคม 2553