เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>

ข้อมูลการเกษตร

พืชไร่

การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์พืช

อุณหภูมิ

มีบทบาทสำคัญต่อการเกิดปฏิกิริยาทางชีวเคมีภายในเมล็ด การเก็บรักษาในที่อุณหภูมิสูงจะเร่งกิจกรรมในเมล็ดทำให้มีอัตราการหายใจสูง ผลที่ตามมาคือเมล็ดจะสูญเสียความงอกได้เร็ว ในเรื่องนี้มีกฎที่ใช้ทั่ว ๆ ไปว่า "การลดอุณหภูมิของโรงเก็บลง 10 oF จะทำให้อายุการเก็บรักษาเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า" ซึ่งจะใช้ได้ดีในช่วงของอุณหภูมิระหว่าง 32oF - 122oF เช่นกัน

อิทธิพลของอุณหภูมิและความชื้นที่มีต่ออายุในการเก็บรักษา สามารถชดเชยและสนับสนุนซึ่งกันและกัน เช่น เมล็ดที่มีความชื้นต่ำที่เก็บรักษาไว้ที่อากศร้อนอาจจะมีชีวิตอยู่ได้นานพอกันกับเมล็ดที่มีความชื้นสูง แต่เก็บในที่เย็น ในสภาพที่ทั้งร้อนและชื้นนอกจากจะไม่มีผลดีกับเมล็ดแล้ว กรณีที่ความชื้นของเมล็ดสูงถึง 12-14% จะเอื้ออำนวยต่อการเจริญของเชื้อรารวมทั้งการเกิดพิษจากสารเคมีที่ใช้คลุกเมล็ด สภาพที่ดีที่สุดสำหรับการเก็บรักษาคือ พยายามลดความชื้นของเมล็ดให้ต่ำแล้วเก็บในที่อากาศเย็น และแห้ง ซึ่งยังมีกฎข้อสุดท้ายเพิ่มเติมอีกว่า สภาพเก็บรักษาดีที่สุดควรให้มีผลบวกของความชื้นสัมพัทธ์และอุณหภูมิ (เป็น oF) ไม่เกิน 100 ดังมีตัวอย่างแสดงให้เห็นภาพรวมจากผลการศึกษาวิจัยในประเทศสหรัฐอเมริกาเรื่องสภาพต่าง ๆ ที่ใช้ในการเก็บรักษากับความงอกของเมล็ด ตามตารางที่ 4 และ 5

อย่างไรก็ตาม การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ในเขตร้อนชื้น เช่นประเทศไทยให้มีคุณภาพดีได้นานนับว่าเป็นเรื่องที่ท้าทาย เนื่องจากมีสภาพอากาศร้อนและความชื้นสัมพัทธ์ค่อนข้างสูง เมล็ดพันธุ์จึงมีอายุการเก็บรักษาในสภาพท้องถิ่นที่ไม่มีการควบคุมสั้นกว่าในประเทศเขตอบอุ่น

» ชนิดของพืช
» ประวัติของเมล็ด
» ความชื้นของเมล็ด
» อุณหภูมิ
» ประสิทธิภาพของวัสดุบรรจุภัณฑ์
» การจัดเก็บเมล็ด
» การเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ให้มีอายุยาว 5-10-20 ปี