สุขภาพ ความงาม อาหารและยา สมุนไพร สาระน่ารู้ >>

สารเคมีที่ห้ามใช้ในอาหาร

ชนิดสารเคมี (วัตถุเจือปน) ที่ห้ามใช้ ในอาหาร

1. สารฟอกขาว
   อันตรายต่อร่างกาย
   - จะเกิดอาการปวดท้อง เวียนศรีษะ อาเจียน อุจจาระร่วง ความดันโลหิตต่ำ
   - ผู้ที่แพ้อย่างรุนแรง หรือผู้ป่วยโรคหอบหืด จะเกิดอาการช็อค หมดสติ และเสียชีวิต
   ชนิดอาหารที่พบ
   - น้ำแช่ผักผลไม้ เช่น ถั่วงอก ขิงฝอย ยอดมะพร้าว หยวกกล้วย กล้วยดิบ ฯลฯ
   - ผัก ผลไม้แปรรูป เช่น ทุเรียนกวน หน่อไม้ดอง ขิงดอง สับปะรดกวน กะปิ ฯลฯ
   กฎหมายกำหนด
   ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 62/24 ,84/27 สามารถเจือปนได้ในอาหารบางชนิด แต่สารฟอกขาวเป็นสารที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ
    
2. สารบอแรกซ์
   อันตรายต่อร่างกาย
   - อาการเฉียบพลัน อาเจียน ท้องเสีย ผิวหนังร้อนแดง ชัก มีไข้สูง ตัวเหลือง ความดันลด หมดสติ ตายในที่สุด
   - อาการเรื้อรัง ได้แก่ เบื่ออาหาร น้ำหนักลด อาเจียน ผมร่วง ชัก และโลหิตจาง
   - ทำให้ทางเดินอาหารเกิดการระคายเคือง
   - เป็นพิษต่อไต และสะสมในสมอง
   ชนิดอาหารที่พบ
   - เนื้อสัตว์ และผลิตภัณฑ์ ( หมูบด ปลาบด ทอดมัน ลูกชิ้น หมูสด เนื้อสด ไส้กรอก ฯลฯ)
   - ผลไม้ดอง - ทับทิมกรอบ ลอดช่อง
   กฎหมายกำหนด
   - ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 151 ( พ.ศ.2536 ) กำหนดให้สารบอแรกซ์เป็นสารที่ห้ามใช้ในอาหาร ผู้ฝ่าฝืนมีโทษให้ปรับไม่เกิน 20,000 บาท
   - พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ.2522 กำหนด บอแรกซ์เป็นสินค้าควบคุมฉลาก ต้องมีข้อความ “บอแรกซ์อันตรายห้ามใช้ในอาหาร“ ถ้าไม่มีฉลากมีโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท
   
    
3. กรดซาลิซิลิค (สารกันรา)
   อันตรายต่อร่างกาย
   - อาการเฉียบพลัน ปาก คอไหม้ หายใจถี่ อาเจียน หูอื้อ ง่วงซึม เหงื่อออกมาก ชัก หมดสติ ผิวหนังเป็นสีเขียว เนื่องจากขาดออกซิเจน
   - พิษเรื้อรัง ได้แก่ หูอื้อ มีเลือดออกในกระเพาะหรือไต มีแผลในกระเพาะอาหาร
   - หายใจลึกถี่ผิดปกติ ความเป็นกรด-ด่าง ของร่างกายเสียไป
   ชนิดอาหารที่พบ
   - อาหารหมักดอง ได้แก่ มะม่วงดอง ผักดอง ผลไม้ดอง
   - เครื่องแกง
   กฎหมายกำหนด
   ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 151 ( พ.ศ.2536 ) “ กำหนดให้กรดซาลิซิลิคเป็นสารที่ห้ามใช้ในอาหาร ”
    
4. สารฟอร์มาลิน
   อันตรายต่อร่างกาย
   - ปวดท้องอย่างรุนแรง ท้องเสียอาเจียน กระเพาะอาหารอักเสบ เกิดแผลในกระเพาะอาหาร
   - ตับ ไต และสมองถูกทำลาย เยื่อบุอวัยวะภายในอักเสบ หากเข้าสู่ร่างกาย 60-90 มล. ทำให้ตายได้
   ชนิดอาหารที่พบ
   - น้ำแช่อาหารทะเลสด เนื้อสัตว์ต่างๆ
   - ผักและผลไม้สด
   กฎหมายกำหนด
   ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 151 ( พ.ศ.2536 ) “ กำหนดให้สารฟอร์มาลินเป็นสารที่ห้ามใช้ในอาหาร ”
    
5. กรดแร่อิสระ (น้ำส้มสายชูปลอม)
   อันตรายต่อร่างกาย
   - กัดกระเพาะ ทำให้ปวดท้องอย่างรุนแรง และเกิดโรคกระเพาะได้
   ชนิดอาหารที่พบ
   - น้ำส้มสายชูทุกชนิด
   - น้ำส้มพริกดอง
   กฎหมายกำหนด
   ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 204 (พ.ศ.2543) “ กำหนดให้กรดแร่อิสระเป็นสารที่ห้ามใช้ในอาหาร ”
    
6. ปริมาณกรดน้ำส้มในน้ำส้มสายชู
   อันตรายต่อร่างกาย
   - การบริโภคน้ำส้มสายชู ที่มีปริมาณกรดน้ำส้มเกินมาตรฐานที่กำหนด (7%) จำทำให้เกิดการกัดกร่อนอย่างรุนแรงต่อปาก และระบบทางเดินอาหาร
   ชนิดอาหารที่พบ
   - น้ำส้มสายชูทุกชนิด
   กฎหมายกำหนด
   ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับที่ 48 (พ.ศ.2523) กำหนดคุณภาพหรือมาตรฐานน้ำส้มสายชูดังนี้ - น้ำส้มสายชูหมักและกลั่นต้องมีปริมาณกรดน้ำส้มไม่น้อยกว่า 4 % - น้ำส้มสายชูเทียมต้องมีปริมาณกรดน้ำส้มไม่น้อยกว่า 4% และไม่เกิน 7%
    
7. ค่าสารโพลาร์ในน้ำมันทอดซ้ำ
   อันตรายต่อร่างกาย
   น้ำมันทอดซ้ำที่เสื่อมคุณภาพและมีค่าโพลาร์เกินมาตรฐานอาจทำให้เกิดโรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดและหัวใจ และโรคมะเร็งแก่ผู้บริโภคได้
   ชนิดอาหารที่พบ
   - น้ำมันทอดหรือประกอบอาหารที่มาจากพืชและสัตว์
   กฎหมายกำหนด
   ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 283 (พ.ศ. 2547) กำหนดมาตรฐานน้ำมันที่ใช้ทอดหรือประกอบอาหารเพื่อจำหน่ายมีสารโพลาร์ได้ไม่เกินร้อยละ 25 ของน้ำหนัก หากฝ่าฝืน มีความผิดข้อหาจำหน่ายอาหารไม่บริสุทธิ์ มีโทษจำคุกไม่เกินสองปี หรือปรับไม่เกินสองหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

****ศูนย์อบรมและวิเคราะห์สารเคมี กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อมโทร. 0 – 7534 – 2880 ต่อ 150
พิมพ์ครั้งที่ 1 : 31 มกราคม 2552 กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลนครนครศรีธรรมราช