ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม
» พระสูตร
พระไตรปิฎกฉบับประชาชน
เล่มที่ ๓๕
ชื่อวิภังค์ (เป็นอภิธัมมปิฎก)
๕.อินทริยวิภังค์ แจกอินทรีย์
ก. อภิธัมมภาชนียะ แจกตามแนวพระอภิธรรม,
อินทรีย์ ๒๒ ได้แก่อินทรีย์คือตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ, อินทรีย์คือหญิง, ชาย, ชีวิต, อินทรีย์คือสุข, ทุกข์, โสมนัส, โทมนัส, อุเบกขา, อินทรีย์คือความเชื่อ, ความเพียร, สติ, สมาธิ, ปัญญา, อินทรีย์คืออัธยาศัยที่มุ่งบรรลุมรรคผล ของผู้ปฏิบัติ, อินทรีย์คือการตรัสรู้สัจจธรรมด้วยมรรค, อินทรีย์ของพระอรหันต์ผู้ตรัสรู้สัจจธรรมแล้ว.
( หมายเหตุ : ในปฏิสัมภิทามรรค เล่มที่ ๓๑ ในพระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๓ กล่าวว่า อนัญญตัญญัส- สามีตินทรีย์ ( อินทรีย์คืออัธยาศัยที่มุ่งบรรลุมรรคผลของผู้ปฏิบัติ ) ได้แก่โสดาปัตติมรรค. อัญญินทรีย์ ( อินทรีย์คือการตรัสรู้ สัจจธรรมด้วยมรรค ) ได้แก่โสดาปัตติผล, สกทาคามิมรรค, สกทาคามิผล, อนาคามิมรรค, อรหัตตมรรค, รวม ๖ ฐานะ, อัญญาตาวินทรีย์ ( อินทรีย์ของพระอรหันต์ผู้ตรัสรู้สัจจธรรมแล้ว ) ได้แก่อรหัตตผล.
ข. ปัญหาปุจฉกะ หมวดถามตอบปัญหา
คำถามคงเป็นแบบเดิม คำตอบว่า อินทรีย์ ๑๐ เป็นอัพยากฤต ( กลาง ๆ ) อินทรย์คือโทมนัส (ความทุกข์ใจ ) เป็นอกุศล, อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์ เป็นกุศล, อินทรีย์ ๔ เป็นกุศลบ้าง อัพยากฤต บ้าง, อินทรีย์ ๖ เป็นกุศลบ้าง, อกุศลบ้าง, อัพยากฤตบ้าง ฯลฯ อินทรีย์ ๑๕ ไม่มีข้าศึก, อินทรีย์คือโทมนัส ( ความทุกข์ใจ ) มีข้าศึก, อินทรีย์ ๖ มีข้าศึกบ้าง ไม่มีข้าศึกบ้าง.
- ขันธวิภังค์ แจกขันธ์ ๕
- อายตนวิภังค์ แจกอายตนะ ๑๒
- ธาตุวิภังค์ แจกธาตุ
- สัจจวิภังค์ แจกสัจจะ
- อินทริยวิภังค์ แจกอินทรีย์
- ปัจจยาการวิภังค์ แจกปัจจยาการ
- สติปัฏฐานวิภังค์ แจกสติปัฏฐาน
- สัมมัปปธานวิภังค์ แจกความเพียรชอบ
- อิทธิปาทวิภังค์ แจกอิทธิบาท
- โพชฌังควิภังค์ แจกโพชฌงค์
- มัคควิภังค์ แจกมรรค
- ฌานวิภังค์ แจกฌาน (การเพ่งอารมณ์ )
- อัปปมัญญาวิภังค์ แจกอัปปมัญญา
- สิกขาปทวิภังค์ แจกสิกขาบท
- ปฏิสัมภิทาวิภังค์ แจกปฏิสัมภิทา
- ญาณวิภังค์ แจกญาณ ( ความรู้ )
- ขุททกวัตถุวิภังค์ แจกเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ
- ธัมมหทยวิภังค์ แจกหัวข้อธรรม