ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
สมถะวิปัสสนา
จิตนั้นเป็นไฉน
บุคคลย่อมศึกษาว่า จักรู้แจ้งจิตหายใจออกย่อมศึกษาว่า จักรู้แจ้งจิตหายใจเข้า อย่างไร
จิตนั้นเป็นไฉน วิญญาณจิต ด้วยสามารถลมหายใจออกยาว จิต คือ มนะ มานัส หทัย ปัณฑระ มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณขันธ์ มโนวิญญาณธาตุอันสมควรแก่จิตนั้น วิญญาณจิต ด้วยสามารถลมหายใจเข้ายาว
ด้วยสามารถลมหายใจเข้ายาว จิต คือ มนะ ฯลฯ
ด้วยสามารถความเป็นผู้ระงับจิตตสังขารหายใจออก จิต คือ มนะ ฯลฯ
ด้วยสามารถความเป็นผู้ระงับจิตตสังขารหายใจเข้า จิต คือ มนะ ฯลฯ
จิตปรากฏอย่างไร เมื่อรู้ความที่จิตมีอารมณ์เดียวไม่ฟุ้งซ่าน ด้วยสามารถลมหายใจออกยาว สติย่อมตั้งมั่น จิตนั้นย่อมปรากฏด้วยสตินั้น ด้วยญาณนั้น
เมื่อความที่รู้จิตมีอารมณ์เดียว ไม่ฟุ้งซ่าน ด้วยสามารถ ลมหายใจเข้ายาว สติย่อมตั้งมั่น จิตนั้นย่อมปรากฏด้วยสตินั้น ด้วยญาณนั้น
เมื่อทำให้แจ้งด้วยธรรมที่ควรทำให้แจ้ง จิตนั้นย่อมปรากฏ จิตนั้นย่อมปรากฏอย่างนี้ วิญญาณจิต ด้วยสามารถความเป็นผู้รู้แจ้งจิตหายใจออกหายใจเข้า ปรากฏสติเป็นอนุปัสสนาญาณ จิตปรากฏ ไม่ใช้สติกล่าวว่า สติปัฏฐานภาวนา คือการพิจารณาจิตในจิต