ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>

สมถะวิปัสสนา

ปฏิฆสัญโญชน์

อาฆาตย่อมเกิดขึ้นได้ด้วยคิดว่า ผู้นี้ได้กระทำความเสื่อมเสียแก่เรา อาฆาตย่อมเกิดขึ้นด้วยคิดว่า ผู้นี้กำลังทำความเสื่อมเสียให้แก่เรา อาฆาตย่อมเกิดขึ้นด้วยคิดว่าผู้นี้จักทำความเสื่อมเสียแก่เรา อาฆาตเกิดขึ้นด้วยคิดว่า ผู้นี้ได้ทำความเสื่อมเสีย ฯลฯ กำลังทำความเสื่อมเสีย จักทำความเสื่อมเสียกับคนที่เป็นที่รักที่ชอบพอของเรา อาฆาตย่อมเกิดขึ้นได้ด้วยคิดว่าผู้นี้ได้ทำความเจริญ , กำลังทำความเจริญ จักทำความเจริญแก่คน ผู้เป็นที่รักไม่เป็นไม่เป็นที่ชอบพอของเรา หรืออาฆาตย่อมเกิดขึ้นด้วยฐานะอันใช่เหตุ จิตอาฆาต ความขัดเคือง ความกระทบกระทั่ง ความแค้น ความเคือง ความขุ่นเคือง ความพลุ่งพล่าน โสทะ ความคิดประทุษร้าย ความมุ่งคิดประทุษร้าย กิริยาที่คิดประทุษร้าย ความคิดประทุษร้ายการคิดปองร้าย กิริยาคิดปองร้าย ความคิดปองร้าย ความโกรธ ความแค้น ความดุร้าย ความปากร้าย ความไม่แช่มชื่นแห่งจิต นี้เรียกว่า ปฏิฆสัญโญชน์

รูปราคสัญโญชน์
ความติดใจในรูปธรรม เช่นชอบใจในบุคคลบางคน หรือในพัสดุบางสิ่ง หรือในพัสดุดันเป็นอารมณ์แห่งรูปฌาน

อรูปราคะสัญโญชน์
ความติดใจอยู่ในอรูปธรรม เช่นพอใจในสุขเวทนา

มานะสัญโญชน์
การถือตัว่าเราดีกว่าเขา ว่าเราเสมอเขา ว่าเลวกว่าเขา การถือตัว กิริยาที่ถือตัว ความถือตัวมีลักษณะเช่นนี้อันใด การเทอดตน การเชิดชูตน การเชิดชูตนดุจธง การยกจิตขึ้น ความที่จิตต้องการเป็นดุจธง นี้เรียกว่า มานสัญโญชน์

<< ย้อนกลับ | สารบัญ | หน้าถัดไป >>