ศาสนา ลัทธิ ความเชื่อ นิกาย พิธีกรรม >>
สมถะวิปัสสนา
สุญญติวิโมกข์
อนิจจานุปัสสนาย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเป็นสภาพเที่ยง เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่าสุญญตวิโกข์ทุกขานุปัสสนาย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเป็นสุข อนัตตานุปัสนา ย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเป็นตัวตน นิพพิทานุปัสนา ย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเพลิดเพลิน วิราคานุปัสนาญาณย่อมยึดมั่นโดยความกำหนัด นิโรธานุปัสนา ย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเป็นเหตุเกิด ปฏินิสสัคคานุปัสนาญาณ ย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความถือมั่น อนิตตานุปัสนาญาณ ย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเป็นนิมิต ปัปณิหิตตานุปัสสนาญาณ ย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเป็นที่ตั้ง สุญญตานุปัสนาญาณ ย่อมพ้นจากความยึดมั่นทุกอย่าง ญาณ คือ การพิจารณาเห็นความไม่เที่ยงในรูป ย่อมพ้นจากความยึดมั่นโดยความเป็นสภาพเที่ยง เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่า สูญญตวิโมกข์ญาณ คือการพิจารณาความว่างเปล่าในรูป พ้นจากความยึดมั่นทุกอย่าง เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่า สูญญวิโมกข์ญาณ คือ การพิจารณาเห็นความไม่เที่ยงในเวทนา ในสัญญา ในสังขาร ในวิญญาณ ในจักษุ ฯลฯ ในชรา และมรณะ คือ การพิจารณาเห็นความว่างเปล่าในชราและมรณะ ย่อมพ้นจากความยึดมั่นทุกอย่าง เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่าสูญญตวิโมกข์ นี้เป็นสูญญตวิโมกข์