สุขภาพ ความงาม อาหารและยา สมุนไพร สาระน่ารู้ >>

การแพทย์แผนโบราณ

เภสัชวัตถุ

ตัวยาประจำธาตุ

ในร่างกายของมนุษย์เราประกอบขึ้นจากธาตุทั้ง 4 ชนิด คือ ธาตุดิน 20 ประการ ธาตุน้ำ 12 ประการ ธาตุลม 6 ประการ ธาตุไฟ 4 ประการ และอากาศธาตุ คือ ช่องว่างในร่างกาย 10 ประการ ธาตุต่างๆเหล่านี้ถือเป็นที่ตั้งที่แรกเกิดของโรค ฉะนั้น เมื่อธาตุใดธาตุหนึ่งเกิดเจ็บป่วยหรือพิการขึ้นมา ตามคัมภีร์ได้จัดลักษณะตัวยาประจำธาตุและรสยาแก้ตามธาตุไว้ดังนี้

ลักษณะตัวยาประจำธาตุ

• ดอกดีปลี ประจำ ปถวีธาตุ คือ ธาตุดิน 20 ประการ

• รากช้าพลู ประจำ อาโปธาตุ คือ ธาตุน้ำ 12 ประการ

• เถาสะค้าน ประจำ วาโยธาตุ คือ ธาตุลม 6 ประการ

• รากเจตมูลเพลิง ประจำ เตโชธาตุ คือ ธาตุไฟ 4 ประการ

• เหง้าขิงแห้ง ธาตุอากาศ คือ ช่องว่างภายในร่างกาย 10 ประการ

 

รสยาแก้ตามธาตุ

• ปถวีธาตุพิการ แก้ด้วย ยารสฝาด หวาน มัน เค็ม

• อาโปธาตุพิการ แก้ด้วย ยารสเปรี้ยว เมาเบื่อ ขม

• วาโยธาตุพิการ แก้ด้วย ยารสสุขุม เผ็ด ร้อน

• เตโชธาตุพิการ แก้ด้วย ยารสเย็น จืด

»» หลักในการพิจารณาตัวยา 5 ประการ
»» พืชวัตถุ
»» สัตว์วัตถุ
»» ธาตุวัตถุ
»» ตัวยาเรียกได้หลายชื่อ
»» ตัวยาที่มีสรรพคุณใกล้เคียงกัน
»» การเก็บยา
»» ตัวยาประจำธาตุ
»» สมุนไพรในงานสาธารณสุขมูลฐาน
»» สมุนไพรที่เป็นพืชเศรษฐกิจ
»» สีผสมอาการจากธรรมชาติ