เทคโนโลยี นวัตกรรม สิ่งประดิษฐ์ วิศวกรรม เกษตรศาสตร์ >>
การตรวจสุขภาพสัตว์เบื้องต้น
โดย สพญ.ภาวิณี วงศ์สนสุนีย์
โรคต่าง ๆที่พบโดยทั่วไป
อาการป่วยของสัตว์ที่สามารถตรวจพบได้ทั้งหมดนั้น
สามารถนำมาสรุปเข้าเป็นระบบได้ดังนี้
1. โรคติดเชื้อทางระบบหายใจ
อาการที่ตรวจพบได้คือ สัตว์มีไข้สูง เยื่อตาแดง ซึม เบื่ออาหาร หรือไม่กินอาหาร ไอ จาม หายใจลำบาก หรือหายใจแรงหรือหอบ น้ำมูกไหลและมีขี้ตา
สำหรับยาที่ให้ผลต่อโรคติดเชื้อระบบหายใจที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียได้แก่ ยาปฏิชีวนะ ตัวอย่างเช่นยาเพ็นนิซิบิน ยาแอมพิซิลิน ยาไทโลซิน ยากลุ่มเตตร้าไซคลิน และยาอีริโทรมัยซิน เป็นต้น และยากลุ่มซัลฟาและถ้ามีไข้สูงก็ควรให้ยาลดไข้ร่วมด้วย ตัวอย่างเช่น ยาพาราเซ็ททามอล ยาโนอายิน เป็นต้น
2. โรคติดเชื้อทางระบบทางเดินอาหาร
อาการที่สามารถตรวจพบได้คือ มีไข้ อุจจาระเหลวเป็นน้ำมีสีเหลืองหรือแดงหรือน้ำตาลแดงหรือมีมูกเลือดปนออกมาด้วย ถ้าไม่รีบทำการรักษาสัตว์ป่วยจะมีอาการผิวหนังแห้ง ขนหยาบไม่เป็นมัน ซึม และเบื่ออาหาร
สำหรับยาที่ให้ผลต่อโรคติดเชื้อทางระบบทางเดินอาหารที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียได้แก่
ยาปฏิชีวนะ ตัวอย่างเช่นยาสเตร็ปโตมัยซิน ยานีโอมัยซิน และยาคลอแรมเฟนนิคอล เป็นต้น
ยากลุ่มซัลฟา
และยาสังเคราะห์ในกลุ่มไนโตรฟูราโซนและถ้าสัตว์สูญเสียน้ำมากก็ควรให้น้ำเกลือโดยการฉีดเข้าเส้นเลือด
หมายเหตุ กรณีสัตว์ท้องอืด วิธีการแก้ไขอย่างง่าย ๆ
ทำได้โดยการไล่ให้สัตว์เดินหรือวิ่งให้มากขึ้น และใช้น้ำมันพืชกรอกปากสัตว์
3. โรคติดเชื้อทางระบบสืบพันธุ์
อาการที่ตรวจพบได้คือ มีไข้ หนองไหลจากช่องคลอด เต้านมบวมแดง ร้อน และแข็ง ซึม และเบื่ออาหาร ในกรณีสัตว์ท้องพบว่าจะทำให้แท้งลูก
สำหรับยาที่ให้ผลต่อโรคติดเชื้อทางระบบสืบพันธุ์ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ได้แก่ ยาปฏิชีวนะ ตัวอย่างเช่น ยาเพ็นนิซิลิน ยาลิวโอซิลิน ยาคลอแรมเฟนนิคอล และยากลุ่มเตตร้าไซคลิน เป็นต้น และยากลุ่มซัลฟา (ในกรณีการรักษาเต้านมอักเสบของโคนิยมใช้ยาสอดเข้าในหัวนม หรือใช้ยาเหน็บในช่องคลอดกรณีรักษามดลูกอักเสบ
4. โรคติดเชื้อทางระบบประสาท
อาการที่สามารถตรวจพบได้คือ ไข้สูง ท่าเดินแข็งผิดปกติ ตัวสั่นจนกินอาหารไม่ได้ เดินไม่สัมพันธ์กัน ขาเกร็ง และชัก
สำหรับยาที่ให้ผลต่อโรคติดเชื้อทางระบบประสาทที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เช่น โรคบาดทะยัก ยาปฏิชีวนะที่ใช้รักษาคือ ยาเพ็นนิซิลิน และยาแอนตี้ท็อกซิน
5. โรคติดเชื้อทางระบบขับถ่ายปัสสาวะ
อาการที่ตรวจพบได้คือ มีไข้ ปัสสาวะขุ่นขาว หรือมีสีแดง หรือสีน้ำตาลแดง อาจพบอาการซึมและเบื่ออาหารด้วย
สำหรับยาที่ให้ผลต่อโรคติดเชื้อทางระบบขับถ่ายปัสสาวะที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียนั้น
ส่วนมากนิยมใช้ยากลุ่มซัลฟา
สำหรับอาการที่กล่าวมาทั้ง 5 ระบบ เป็นเพียงอาการของโรค
ซึ่งอาจจะพบเพียงอาการใดอาการหนึ่งเท่านั้น ไม่จำเป็นจะต้องพบทั้งหมด
ดังนั้นถ้าสัตว์เลี้ยงของท่านแสดงอาการป่วยดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น
และท่านได้ดำเนินการรักษาสัตว์ป่วยด้วยตัวเอง
ถ้าการรักษาโรคไม่ตอบสนองต่อยาที่ใช้รักษา
หรือเกิดปัญหาโรคระบาดขอให้ท่านรีบแจ้งหน่วยงานสัตวแพทย์โดยด่วน
สนับสนุนโดย
ศูนย์วิจัยและฝึกอบรมการเลี้ยงสุกรแห่งชาติ
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
»
สุขภาพสัตว์ปกติ
»
สุขภาพสัตว์ป่วย
» โรคต่าง ๆที่พบโดยทั่วไป