การเลี้ยงดูแม่พันธุ์โคเนื้อและโคแรกเกิดถึงหย่านม

กองปศุสัตว์สัมพันธ์ กรมปศุสัตว์

เลือกวิธีผสมพันธุ์โคแบบใดดี

การผสมพันธุ์โคทั้ง 3 แบบ คือการจูงเข้าผสม การปล่อยเข้าคุมฝูงในแปลงหญ้า และการผสมเทียมนั้น เหมาะกับลักษณะการเลี้ยงโคเนื้อ เพื่อจุดประสงค์ต่าง ๆ กัน การเลี้ยงโคเนื้อเพื่อผลิตลูกขาย ส่วนใหญ่จะปล่อยคุมฝูงในแปลงหญ้า เพราะสะดวกและประหยัด เหมาะกับฟาร์มที่เลี้ยงแม่โคไว้จำนวนมาก ตั้งแต่ 20 ตัวขึ้นไป

การผสมแบบจูงเข้าผสม ผู้เลี้ยงจะต้องทำคอกโคไว้ต่างหากจากแม่โค เวลาแม่โคตัวใดเป็นสัดก็จูงพ่อโคเข้ามาผสมพันธุ์หรือนำมาขังรวมกัน ให้พ่อโคผสมได้ 1-2 ครั้ง จึงแยกแม่โคออก

สำหรับวิธีการผสมเทียมนั้น ก็มีข้อดีดังได้กล่าวมาแล้วข้างต้น การเลี้ยงพ่อโคไว้ในโรงเรียน หรือเลี้ยงดูให้สมบูรณ์เป็นพิเศษเมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์จึงปล่อยลงคุมฝูง จะทำให้พ่อโคมีสมรรถภาพเต็มที่ต่างกับการปล่อยให้พ่อโคคุมฝูงตัวเมียตลอดปี อาจทำให้พ่อโคทรุดโทรมเร็วได้

โคในประเทศไทยเราอาจผสมพันธุ์กันได้ตลอดปี แต่ในกรณีที่เลี้ยงกันระดับฟาร์ม เพื่อให้มีความสะดวกในการจัดการดูแลลูกโคและสามารถจำหน่ายโคได้เป็นรุ่น ๆ มีขนาดและอายุที่ใกล้เคียงกัน จะมีการกำหนดเวลาผสมพันธุ์ให้เป็นฤดูเดียว โดยปีหนึ่ง ๆ จำกัดให้มีการผสมพันธุ์เพียง 3 เดือน ซึ่งโคตัวเมียมีโอกาสเป็นสัดถึง 4 รอบ ถ้าหากโคตัวใดพลาดการผสมในครั้งแรก ยังมีโอกาสและได้รับการผสมใหม่อีก 3 ครั้งซึ่งนับว่าพอเพียง ฤดูผสมพันธุ์ควรกำหนดดังนี้ เริ่มตั้งแต่ต้นเดือนพฤษภาคม (ประมาณวันพืชมงคล) ไปสิ้นสุดต้นเดือนสิงหาคมของทุกปี

แต่ถ้าหากมีโคที่ไม่ตั้งท้องในฤดูนี้จำนวนมาก อาจจะกำหนดฤดูผสมพันธุ์ที่ 2 อีกฤดูหนึ่ง ใช้ระยะเวลาประมาณ 120 วัน เริ่มกลางเดือนตุลาคมสิ้นสุดปลายเดือนมกราคมของทุกปีเป็นต้น

» อวัยวะสืบพันธุ์ของโคตัวเมีย
» เลือกวิธีผสมพันธุ์โคแบบใดดี
» การตั้งท้อง
» อาหารแม่โคอุ้มท้อง
» การคลอด
» อาการผิดปกติหลังคลอด
» การเลี้ยงดูลูกโคหลังคลอด
» การหย่านม
» การเลี้ยงดูแม่โค
» การทำเครื่องหมายโค
» การทำลายเขาโค
» การตอนโค
» การเลี้ยงดูโครุ่นที่อย่านมแล้ว