ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อารยธรรม >>

การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมไทย

สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม

มีทั้งหมด 5 ข้อ ดังนี้

1. สิ่งแวดล้อมทางกายภาพและประชากร (The physical environment and population)ปรากฏการณ์ต่างๆที่อาจเกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น ภาวะโลกร้อน แผ่นดินไหว น้ำท่วม สึนามิ ฯลฯ ล้วนเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้สังคมเกิดการเปลี่ยนแปลงแบบที่เรียกตามศัพท์ทางสังคมศาสตร์ว่า “การเสียระเบียบของสังคม (Disorganization)” ซึ่งยังผลให้ความสัมพันธ์ของคนในสังคมที่มีต่อกันถูกเปลี่ยนไป เช่น สมาชิกในครอบครัวต้องแยกจากกัน เพราะการเสียชีวิต และการพลัดพรากจากกัน เป็นต้น
    
2. เทคโนโลยี (Technology) เมื่อมีสิ่งใหม่ที่ทันสมัยเกิดขึ้นในสังคมไม่ว่าจะเป็นการคิดค้นได้เองหรือการรับเอามาใช้ สังคมจึงย่อมได้รับผลกระทบและมีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งอาจเป็นระดับกลุ่มหรือระดับโครงสร้างสังคมขึ้นอยู่กับว่าคนในสังคมได้รับผลประโยชน์จากเทคโนโลยีนั้นมากหรือน้อย เพราะเทคโนโลยีทำให้มนุษย์ต้องเปลี่ยนพฤติกรรมในการกระทำต่อกิจกรรมที่นำเอาเทคโนโลยีมาใช้ บางสิ่งต้องสร้างระบบหรือปรับโครงสร้างในการทำงานใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับการทำงานของเทคโนโลยี(เช่นการเปลี่ยนไปใช้ระบบโทรศัพท์แบบ 3 G หรือ 4 G ) แต่ในขณะเดียวกันเทคโนโลยีบางอย่างก็อาจทำให้มนุษย์ต้องทำงานมากขึ้นและเร็วขึ้นจนต้องทำให้ความสัมพันธ์ที่มีต่อครอบครัวและคนอื่น ๆ ในชีวิตประจำวันมีการเปลี่ยนแปลงไป นอกจากนั้นแล้วเมื่อนำเอาเทคโนโลยีมาใช้มากขึ้นอาจทำให้เกิดความล้าทางวัฒนธรรม (Cultural lag) ซึ่งเป็นช่องว่างระหว่างสิ่งเก่ากับสิ่งใหม่ ที่ย่อมปรับตัวในอัตราที่ไม่เท่ากัน จนเกิดเป็นความเหลื่อมล้ำระหว่างกันและเป็นปัญหาสังคมตามมาได้ภายหลัง
    
3. กระบวนการทางวัฒนธรรม (Cultural processes) เมื่อเกิดการค้นพบ (Discovery) และมีการประดิษฐ์ (Invention) จนเกิดเป็นนวัตกรรม (Innovation) ขึ้นในสังคม การเคลื่อนไหวทางสังคม (Social movement) ทำให้เกิดการแพร่กระจายของวัฒนธรรม (Cultural diffusion) จากคนกลุ่มหนึ่งหรือสังคมหนึ่ง ไปสู่คนกลุ่มอื่นหรือสังคมอื่น สังคมที่รับเอานวัตกรรมไว้ใช้ก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลงในสังคมเกิดขึ้น
    
4. การพัฒนาทางเศรษฐกิจ (Economic development) ทำให้เกิดความทันสมัย(Modernization) เพราะมีการเปลี่ยนแปลงการผลิตตามแบบดั้งเดิมในยุคสังคมเกษตรกรรม(Preindustrial society) ไปสู่การผลิตแบบอุตสาหกรรมและแบบเมือง ทำให้สังคมเกิดการเปลี่ยนแปลงไปสู่ ความเป็นอุตสาหกรรม (Industrialization) ที่เปลี่ยนระบบการผลิตจากการใช้แรงงานมนุษย์ไปสู่การใช้แรงงานจากเครื่องจักรกล ใช้ระบบการทำงานแบบอุตสาหกรรม และบริเวณใดที่มีการเปลี่ยนแปลงไปสู่ความเป็นอุตสาหกรรม ย่อมมีแนวโน้มที่จะกลายเป็นเขตเมือง (Urbanization) เพราะมีการอพยพแรงงานจากชนบทเข้ามาทำงานในภาคอุตสาหกรรม การทำงานในกิจกรรมต่าง ๆ เปลี่ยนรูปแบบไปสู่ความเป็นระบบราชการ (Bureaucratization) เกิดเป็นองค์กรขนาดใหญ่ที่มีการจัดการที่เป็นทางการ รวมทั้งการเกิดลักษณะการบริหารงานในรูปแบบบริษัทข้ามชาติ
    
5. การขยายตัวของกระแสประชาธิปไตย(Democracy) โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชาธิปไตย แบบมีส่วนร่วม ที่พยายามให้สิทธิและ เสรีภาพประชาชน พร้อมให้หลักประกันในชีวิตและทรัพย์สินรวมทั้งความสงบสุขเพื่อความก้าวหน้าของประเทศ

สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม
ระดับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม
ทฤษฎีการเปลี่ยนแปลงทางสังคม
ลักษณะของการเปลี่ยนแปลง
การเปลี่ยนแปลงสังคมโลก
โลกาภิวัตน์และผลกระทบต่อสังคมไทย
การเปลี่ยนแปลงของประเทศไทย