วรรณกรรม สุภาษิต ข้อคิด คำคม สำนวน โวหาร งานเขียน >>

สำนวน

ที่มาของสำนวนไทย

การใช้สำนวนไทยมีความงอกงามมาจากบริบทสังคมและวัฒนธรรมไทยทั้งสิ้น สิ่งแวดล้อมดังกล่าวนั้น นับตั้งแต่ธรรมชาติ พฤติกรรมหรือกิริยาของมนุษย์ อวัยวะต่างๆของร่างกาย เครื่องใช้ไม้สอยและอาหารการกิน ในชีวิตประจำวัน แบบแผนประเพณีและวัฒนธรรม ศาสนา นิทาน ตำนาน วรรณคดีและประวัติศาสตร์ การ ละเล่น กีฬาและการแข่งขัน รวมทั้งสำนวนไทยบางสำนวนก็ยังมีที่มาจากต่างประเทศด้วย มีตัวอย่างพอสังเขป ดังนี้

สำนวนไทยที่มีที่มาจากธรรมชาติ ได้แก่

กวนน้ำให้ขุ่น
น้ำท่วมทุ่ง
ฝนตกไม่มีเค้า
พลอยฟ้าพลอยฝน
ไฟไหม้ฟาง
ฝนตกขี้หมูไหล
ไม้นอกกอ
เด็ดบัวไม่ไว้ใย
แตงร่มใบ
ต้นไม้ตายเพราะลูก
ไม้ป่าเดียวกัน
หมาหยอกไก่
กาคาบพริก
ไก่โห่
ก้ามใหญ่
งูๆปลาๆ
นกสองหัว
เสือนอนกิน
เขียนเสือให้วัวกลัว
หมาหัวเน่า
วัวลืมตีน
หมีกินผึ้ง
ไส้เดือนถูกขี้เถ้า
แมวไม่อยู่หนูละเลิง
ลิงหลอกเจ้า
ปากหอยปากปู
เสือนอนกิน
เสือซ่อนเล็บ
วัวแก่กินหญ้าอ่อน
ตีงูให้กากิน
นกยูงย่อมมีแววที่หาง
ปลาหมอตายเพราะปาก
ปล่อยปลาไหลลงตม
ดินพอกหางหมู
เล็กพริกขี้หนู
จับปูใส่กระด้ง
กบในกะลา
ไก่แก่แม่ปลาช่อน
เสือนอนกิน
วัวสันหลังหวะ
ไม้ซีกงัดไม้ซุง
มะนาวไม่มีน้ำ
ปากหอยปากปู
ตีงูให้กากิน
ไก่ได้พลอย
ยื่นแก้วให้วานร

สำนวนไทยที่มีที่มาจากพฤติกรรมหรือกิริยาของมนุษย์

นั่งชี้นิ้ว
กัดฟัน
เถียงคำไม่ตกฟาก
ตีฝีปาก
บีบน้ำตา
ตาเป็นมัน
สั่นเป็นเจ้าเข้า
จีบปากจีบคอ

สำนวนไทยที่มีที่มาจากอวัยวะต่างๆของร่างกาย

คอขาดบาดตาย
ใจจืด
ตะโพกสุดเสียงสังข์
มือขวา
ปากหวาน
หัวล้านได้หวี
อกไหม้ไส้ขม
มือสะอาด

สำนวนไทยที่มีที่มาจากเครื่องใช้ไม้สอยและอาหารการกินในชีวิตประจำวัน

เกลือเป็นหนอน
หอกข้างแคร่
ข้าวแดงแกงร้อนน้ำตาลใกล้มด
เค็มเป็นเกลือ
ถือบังเหียน
น้ำตาลใกล้มด
พร้าขัดหลังเล่มเดียว
ล้มหมอนนอนเสื่อ

สำนวนไทยที่มีที่มาจากแบบแผนประเพณีและวัฒนธรรม

เข้าตามตรอกออกตามประตู
ศิษย์มีครู
สิบพ่อค้าไม่เท่าพระยาเลี้ยง
ร้องเพลงในครัวได้ผัวแก่

สำนวนไทยที่มีที่มาจากศาสนา

กรวดน้ำคว่ำขัน
ชั่วชั่งชีดีชั่งสงฆ์
ขนทรายเข้าวัด
ตัดหางปล่อยวัด
อมพระมาพูด
สมภารไม่กินไก่วัด
ชายสามโบสถ์
ปิดทองหลังพระ

สำนวนไทยที่มีที่มาจาก ตำนาน นิทาน วรรณคดี และประวัติศาสตร์

ว่าแต่เขาอิเหนาเป็นเอง
น้ำบ่อน้อย
งอมพระราม
กู้พารา
ศรศิลป์ไม่กินกัน
พระอภัย
ไกลปืนเที่ยง
สิบแปดมงกุฎ
ยักษ์ลักมาลิงพาไป
ฤๅษีแปลงสาร

สำนวนไทยที่มีที่มาจากการละเล่น กีฬา และการแข่งขัน

สู้ยิบตา
วิ่งเป็นไก่ตาแตก
ว่าวติดลม
ว่าวเหลิงลม

สำนวนไทยที่มีที่มาจากสำนวนต่างประเทศ

แกะดำ
จุดยืน