การขนส่งทางน้ำ (Water Transportation)

การขนส่งทางน้ำ เกิดขึ้นตั้งแต่สมัยก่อนคริสตกาล ชาวกรีกเป็นชนชาติที่เดินเรือค้าขายระหว่างเมืองต่างๆ ในทะเลอิเจียน รอบๆ ประเภทกรีซในปัจจุบัน นอกจากนี้ยังเดินเรือติดต่อกับอาณาจักรโรมันและเมืองอื่นๆ ในทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และแอฟริกาเหนือ ชาวโรมันก็เป็นอีกชนชาติหนึ่งที่เดินเรือค้าขายติดต่อกับประเทศต่างๆ ในดินแดนดังกล่าวมาแล้ว ทะเลเมดิเตอร์ เรเนียนเป็นศูนย์กลางการค้าขายที่สำคัญของชาวโรมัน ในประวัติศาสตร์ก่อนค.ศ. 500 – ค.ศ.500 ชนชาติกรีกโรมันและโรมันเป็นนักเดินเรือค้าขายทั้งภายในและระหว่างประเทศที่สำคัญที่สุด

ในระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 6-10 ซึ่งเป็นระยะเวลาตอนต้นของสมัยกลาง การค้าขายทั้งทางบกและทางเรือหยุดชะงักลงระยะหนึ่ง เพราะมีโจรผู้ร้ายชุกชุม จนกระทั่งคริสต์ศตวรรษที่ 12-13 การค้าขายได้เริ่มต้นอีกครั้งหนึ่ง ชนชาติอาหรับเป็นนักเดินเรือค้าขายที่สำคัญแถบทะเลอาหรับและทะเลแดง ในคริสต์ศตวรรษที่ 14 และ 15

ต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 15 และ 16 ชนชาติที่เดินเรือค้าขายและสำรวจแผ่นดินใหม่เพื่อแสวงหาอาณานิคม ได้เปลี่ยนจาก ชนชาติอาหรับแถบทะเลอาหรับและทะเลแดงเปลี่ยนไปสู่ โปรตุเกสและสเปน ในเขตทะเลเมดิเตอร์เรเนียนอีกครั้งหนึ่ง

ต่อมาในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 15 และ คริสต์ศตวรรษที่ 16 ได้เกิดการเดินเรือเพื่อแสวงหาอาณานิคมและการค้าขาย โปรตุเกสและสเปนได้กลายเป็นนักเดินเรือที่สำคัญ ศูนย์กลางทางทะเลได้เปลี่ยนจากทะเลอาหรับและทะเลแดง เข้าสู่ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทางด้านตะวันตก หลังจากนั้นก็เปลี่ยนศูนย์กลางไปสู่ทะเลเหนือ เมื่อเนเธอร์แลนด์และอังกฤษ เริ่มมีอำนาจในการเดินเรือทางทะเล ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 17

การเดินเรือในสมัยดังกล่าวแล้ว มีวัตถุประสงค์เพื่อการค้าขาย การสำรวจดินแดน การขนส่งผู้โดยสาร สำหรับการเดินทางเพื่อการท่องเที่ยวก็มีบ้างแต่ไม่มากนัก การเดินเรือยังอาศัยแรงลมธรรมชาติและแรงคน จนกระทั่งคริสต์ศตวรรษที่ 18 นักประดิษฐ์ชาวอังกฤษ 2 คน คือ แพทริค มิลเลอร์ (Patrick Miller , ค.ศ.1731 –1815) และวิลเลียม ซิมมิงตัว (William Symington , ค.ศ.1763-1831) ได้ร่วมกันประดิษฐ์เรือโดยใช้เครื่องจักรไอน้ำเป็นพลังในการขับเคลื่อน ใน ค.ศ.1807 โรเบิร์ต ฟุลตัน (Robert Fullton , ค.ศ.1765-1815) ได้ปรับปรุงให้ดียิ่งขึ้น

ในระหว่างคริสต์วรรษที่ 19 ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 หรือก่อนการพัฒนาการคมนาคมทางอากาศ การขนส่งทางเรือ มีบทบาทสำคัญทั้งด้านการขนส่งผู้โดยสารและขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ เรือเดินสมุทรได้พัฒนาในด้านความสะดวกสบาย ความปลอดภัยและเปลี่ยนวัตถุประสงค์ใหม่ในการเดินทาง คือ เน้นการเดินทางเพื่อการท่องเที่ยวมากยิ่งขึ้น ควบคู่กับการขนส่งสินค้าและผู้โดยสาร ประมาณปี ค.ศ.1844 ได้เริ่มจัดเรือท่องเที่ยว (Cruise Ship) เป็นครั้งแรกในระหว่างทศวรรษที่ 1920 ได้จัดเรือนำเที่ยวรอบโลก การเดินทางโดยเรือท่องเที่ยว ได้รับความนิยมมากในทศวรรษที่1960 จากการสำรวจพบว่า มีการเดินทางโดยเรือท่องเที่ยว ระหว่าง ค.ศ.1964 -1976 ทั้งหมด 26 บริษัท (Lundberg , 1985 :56) ในปี ค.ศ.1969 อังกฤษได้จัดสร้างเรือท่องเที่ยว ชื่อควีน เอลิซาเบธที่ 2 (The Queen Elizabeth 2) นับเป็นเรือท่องเที่ยวที่ใหญ่ที่สุดในโลก ขนาดของเรือยาว 296.57 เมตรหรือยาวกว่าสนามฟุตบอล 3 เท่า กว้าง 32.31 เมตร ในเรือมีสิ่งอำนวยความสะดวกและสถานบันเทิง เช่น โรงแรม โรงภาพยนตร์ บ่อนการพนัน (Casino) ร้านค้า ภัตตาคาร สามารถบรรจุคนได้ 882 ที่นั่ง ฯลฯ เรือลำนี้บรรจุผู้โดยสาร 1,740 คน ลูกเรือและพนักงานโรงแรม ในเรือ 900 คน (Lundberg , 1985 :59)

เรือท่องเที่ยวในปัจจุบัน มีลักษณะเหมือนที่พักผ่อนลอยน้ำ (Floating Resort) เพราะมีการจัดบริการต่างๆ เหมือนโรงแรม เช่น ที่พัก ภัตตาคาร สถานบันเทิง พนักงานต้อนรับ นอกจากนี้ยังมีสถานที่ออกกำลังกาย และเลือกซื้อสินค้าในเรือ ในเรื่องอาหาร เรือจัดเตรียมอาหารให้แก่ผู้โดยสาร 3 เวลา คือ อาหารเช้า จัดให้เลือก 2 รายการระหว่าง 7.00 หรือ 8.30 น. นอกจากนี้ก็มีอาหารกลางวันและอาหารเย็น เรือท่องเที่ยวบางบริษัทจะจัดงานรื่นเริงเพื่อเลี้ยงขอบคุณผู้โดยสาร ในวันสุดท้ายของการเดินทาง (Mancini , 190 :55)

จำนวนวันในการจัดรายการนำเที่ยวทางเรือขึ้นอยู่กับวัย หนุ่มสาวชอบเดินทางระหว่าง 3-7 วัน ผู้สูงอายุชอบเดินทางระหว่าง 2-3 สัปดาห์ หรือเดินทางรอบโลกเพราะมีเวลาว่างมาก

การท่องเที่ยวทางเรือนิยมกันมากในอเมริกาเหนือ แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของโลกในการเดินเรือ ได้แก่ หมู่เกาะต่างๆ ในทะเลแคริบเบียน ชายฝั่งตะวันตกของเม็กซิโก เมืองท่าและหมู่เกาะในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน สำหรับเขตแม่น้ำนักท่องเที่ยวชอบล่องเรือในแม่น้ำไนล์ (Nile) เพื่อศึกษาโบราณสถานต่างๆ ของอียิปต์

นอกจากเรือท่องเที่ยวทางทะเลแล้ว ในปัจจุบันยังมีเรือท่องเที่ยวแล่นระหว่างชายฝั่งกับหมู่เกาะ หรือแล่นข้ามฝั่งในระยะใกล้ๆ เช่น เรือ เฟอร์รี่ (Ferry) ซึ่งสามารถบรรทุกผู้โดยสาร สินค้าและรถยนต์ นอกจากนี้ยังมีเรือเร็วที่สามารถลอยตัวอยู่ฝั่งผิวน้ำจึงทำให้การเดินทางสะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น

สำหรับในแม่น้ำ ลำคลองหรือการสัญจรทางเรือในแผ่นดิน (Inland Waterways) ก็มีเรือหลายประเภท แล่นรับส่งสินค้า ผู้โดยสาร รวมทั้งนักท่องเที่ยว เรือบางประเภทจัดเป็นเรือนำเที่ยวโดยเฉพาะ โดยมีเจ้าหน้าที่ของเรือเป็นผู้บรรยายเกี่ยวกับแหล่งท่องเที่ยว มีบริการอาหาร เครื่องดื่ม และรายการบันเทิงอื่นๆ ตลอดเวลาที่เรือแล่นไปตามสายน้ำ เช่น เรือท่องเที่ยวของอังกฤษในแม่น้ำเทมส์ (Thames River) เรือท่องเที่ยวของฮังการีในแม่น้ำดานูบ (Danube River) หรือเรือท่องเที่ยวของไทยในแม่น้ำเจ้าพระยา

ในปัจจุบันแม้ว่ามีการพัฒนาการคมนาคมทางบก ทางอากาศ แต่นักท่องเที่ยวจำนวนหนึ่งก็นิยมเดินทางโดยเรือ เพราะมีความสะดวกสบาย สามารถพักผ่อน ชื่นชมกับธรรมชาติ สามารถแวะพักและท่องเที่ยวตามเมืองต่างๆ ที่เรือจอดพัก หลังจากท่องเที่ยวแล้วก็สามารถกลับมานอนที่เรือได้ ด้วยเหตุผลดังกล่าวแล้วเรือจึงยังมีความสำคัญต่อการท่องเที่ยว รวมทั้งขนส่งผู้โดยสารและสินค้า