ประวัติศาสตร์  ภูมิศาสตร์ บุคคลสำคัญ ประเทศและทวีป >>

ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคใต้

อุทิศ สังขรัตน์

ท้องถิ่นภาคใต้ : อาณานิคมแห่งรัฐ และตัวตนของท้องถิ่น
พื้นที่ความทรงจำ : ภาพประกอบสร้าง กับ ศูนย์กลางที่เปลี่ยนไป
พื้นที่ความทรงจำ : ปฏิบัติการทางสังคม
จาก “พื้นที่ความทรงจำ” สู่ “พื้นที่และชุมชนประวัติศาสตร์”
พื้นที่อันเป็นปริมณฑลของความศักดิ์สิทธิ์
พื้นที่อันเกิดจากปรากฏการณ์ทางสังคม
พื้นที่อันเกี่ยวเนื่องกับเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ
พื้นที่อันเป็นวิถีวัฒนธรรมชุมชน
บทสรุป
เอกสารอ้างอิง

บทสรุป

การก่อความหมายของชุมชนประวัติศาสตร์ในบริบทของ “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคใต้” ซึ่งผ่านพื้นที่ความทรงจำของคนในชุมชนที่คณะยุววิจัยฯเข้าไปเก็บข้อมูลในพื้นที่ศึกษา โดยข้อมูลต่างๆ ที่ได้มานั้นได้ถูกนำไปเชื่อมโยงกับคำว่า “อดีต” โดยมีประเด็นคำถามหลักที่ว่า “เกิดอะไรขึ้นบ้างในบริบทของชุมชนเมื่ออดีต?” การนำ “ฉากอดีต” แต่ละฉากมาเรียงร้อย/ประกอบสร้าง แล้วพยายามหาคำตอบ ซึ่งเป็นการ “การสร้างความหมาย” ของชุมชนขึ้นมา โดยให้ “สัญญะ” บางประการของชุมชนเป็น “ศูนย์กลาง” ของประเด็นศึกษา แล้วเก็บประเด็นปลีกย่อยเพื่อประกอบสร้างให้ “ศูนย์กลาง” ให้มีความสมบูรณ์ โดยไม่ลืมผนวก “อดีต” เข้าไปในทุกส่วนของประเด็น

ดังนั้น การนำ “พื้นที่ความทรงจำ” ไปใช้ในการสร้าง “พื้นที่ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคใต้” มีนัยสำคัญอยู่ที่ว่าคนในชุมชนที่มีความสัมพันธ์พื้นที่ (ภูมิลักษณ์) และพื้นที่ได้บรรจุเรื่องราวต่างๆ เอาไว้ตั้งแต่อดีต จากพื้นที่ที่เป็นภูมิลักษณ์เมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงในวิถีการดำเนินชีวิต พื้นที่ที่เป็นภูมิลักษณ์ ได้เปลี่ยนเป็นพื้นที่ของจิตลักษณ์ พื้นที่ชุมชนในอดีต ที่ถูกสร้างขึ้นจากความทรงจำจึงปรากฏความสำคัญทั้งต่อปัจเจก และสังคม การรื้อฟื้นอดีตจึงไม่ได้เป็นเพียงจุดประสงค์จะเล่าเรื่อง แต่ในเรื่องเล่าล้วนเป็นภาพวิถีสังคม และปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นกับสังคมแบบ “ตราตรึง” เฉพาะบริบท ทั้งๆที่ชีวิตประจำวันในแต่ละมีเหตุการณ์มากมาย แต่จะมีสักกี่เหตุการณ์ในทศวรรษที่เป็นความทรงจำแบบตราตรึง การเคลื่อนเปลี่ยนของเวลาเป็นปกติของวิถี แต่การเคลื่อนเปลี่ยนที่ “ราบเรียบ” ปกติ เช่น กินข้าว ไถนา ทำสวน อาบน้ำ จับปลาในคลอง ฯลฯ ไม่ส่งผลให้ตราตรึงเท่ากับการเคลื่อนเปลี่ยนที่ “ขรุขระ” หรือ “สะดุด” เช่นการไปจับปลาในคลองแล้วโดนจระเข้งับเข่าจนเป็นแผลเหวอะหวะ หรือเดินทางในป่าแล้วโดนเสือขย้ำดวงตา เป็นต้น

 

การสร้างความหมายจากพื้นที่ความทรงจำสู่พื้นที่ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคใต้ จึงมีความเชื่อมโยงสัมพันธ์กันทั้งพื้นที่ภูมิศาสตร์ พื้นที่ทางสังคม และพื้นที่ทางวัฒนธรรม โดยพื้นที่ทั้ง 3 ส่วนนี้สามารถที่จะแทนค่าสลับไปมาได้ เพราะเมื่อรวมกันแล้วคือสิ่งเดียวกัน แต่แตกต่างกันตรงที่การให้ค่าความหมาย และการตีความ ซึ่งการตีความดังกล่าวนี้ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ที่จะนำไปใช้อีกต่อหนึ่ง ซึ่งต้องตีความตามวัตถุประสงค์การใช้ ทั้งนี้เพราะนิยามความหมาย “ถูก/ผิด” “จริง/เท็จ” ไม่สามารถนำมาใช้วิเคราะห์ในงานศึกษาครั้งนี้ได้ เพราะการศึกษาอดีตของชุมชน/ท้องถิ่นมาจากหลากหลายวิธีการ แม้ในที่สุดจะมาจบลงด้วย “เรื่องเล่าประกอบหลักฐาน” ก็ตาม ดังกรณี “พระบรมธาตุนครศรีธรรมราช” คือ “หลักฐาน” ที่มีอยู่จริง แต่เรื่องเล่าว่า “ราว พ.ศ. 1773 ตรงกับสมัยพระเจ้าสามพี่น้อง คือพระเจ้าพงษาสุระ ขณะที่เมืองนครกำลังมีงานสมโภช พระบรมธาตุเจดีย์อยู่นั้น คลื่นได้ซัดผ้าแถบผืนหนึ่ง ซึ่งมีลายเขียนเรื่องเกี่ยวกับพุทธประวัติ ซึ่งเรียกว่า ผ้าพระบฏขึ้นฝั่งที่ปากน้ำปากพนัง” นั้นจริงหรือไม่ และสิ่งที่กล่าวนี้ถูกหรือผิด

ดังนั้นสิ่งสำคัญที่ควรพิจารณาก็คือ ไม่ว่าเรื่องเล่าอันเกี่ยวข้องกับพื้นที่ความทรงจำของชุมในอดีตเป็นอย่างไร จึงไม่ใช่ประเด็นหลัก แต่สิ่งสำคัญก็คือ จากประเด็นต่างๆเหล่านั้นได้ “สะท้อน” ความเป็นชุมชน/ท้องถิ่นออกมาอย่างไร และชุมชน/ท้องถิ่นมีแบบแผนวิถีอย่างไร มีการต่อรอง/ต่อสู้ /ตอบโต้ หรือตั้งรับ ต่อการเปลี่ยนแปลงประเด็นเหล่านั้นแค่ไหน อย่างไร เพื่อที่จะใช้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเป็น “เครื่องมือ” ในการก้าวผ่านของชุมชนจากอดีตไปสู่อนาคต

แชร์ไปที่ไหนดี แชร์ให้เพื่อนสิ แชร์ให้เพื่อนได้ แชร์ให้เพื่อนเลย

🍁 การแพทย์แผนโบราณ
ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา ได้ค้นพบบันทึกว่า มีระบบการจัดหายาที่ชัดเจนสำหรับราษฏร มีแหล่งจำหน่ายยาและสมุนไพรหลายแห่งทั้งในและ นอกกำแพงเมือง

🍁 หลักธรรมในการอยู่ร่วมกันในสังคม
พระพุทธศาสนาได้สอนไว้ว่านักปกครองที่ดีนั้นควรมีคุณธรรม 10 ประการ เรียกว่า ทศพิธราชธรรม

🍁 สมถะวิปัสสนา
ตามแนวพระกรรมฐานมัชฌิมาแบบลำดับ (เถรวาท) ของสมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรมหาเถรเจ้า (สุก ไก่เถื่อน)

🍁 พุทธธรรมขั้นพื้นฐาน
ไม่มีมนุษย์คนใดที่จะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ลำพังตนเองโดยไม่ติดต่อสัมพันธ์กับคนอื่น เพราะการดำรงชีวิตอยู่ของคนเราจำเป็นจะต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน

🍁 พระสูตรของท่านเว่ยหลาง
สูตรของท่านเว่ยหล่างล้วนแต่เป็นเรื่องของการใช้ปัญญาเพื่อค้นหาหนทางแห่งความเป็นพุทธะ และเพื่อความหลุดพ้นไปจากเครื่องร้อยรัดทั้งปวงในโลกนี้

🍁 พุทธศาสนสุภาษิต
สุภาษิตที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงดำรัสไว้ ซึ่งมีคุณค่าสูงส่ง สามารถใช้ได้ทั้งเป็นแนวทางดำเนินชีวิต เตือนใจ หาคำตอบที่ดีสำหรับปัญหาที่สงสัย

🍁 โอวาทสี่ของเหลี่ยวฝาน
แบบฉบับในการประพฤติดี ปฏิบัติชอบ เพื่อหยุดยั้งกระแสแห่งวัฒนธรรมตะวันตกและอนุรักษ์ความเป็นคนจีนดั้งเดิม

🍁 สาเหตุการเกิดมลภาวะโลกร้อน
ภาวะโลกร้อน หรือ ภาวะภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง (Climate Change) เป็นปัญหาใหญ่ของโลกในปัจจุบัน สังเกตุได้จากอุณหภูมิ ของโลกที่สูงขึ้น

🍁 แนวคิดและหลักการทางวิทยาศาสตร์
วิทยาศาสตร์ คือ องค์ความรู้ของธรรมชาติและวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้ในการสืบเสาะหาความรู้

🍁 จักรวาล
“จักรวาล” และ “เอกภพ” เป็นคำๆ ที่มีความหมายเหมือนกัน ตรงกับคำภาษาอังกฤษว่า “Universe” ซึ่งหมายถึง ทุกสรรพสิ่งทั้งหมดทั้งปวง

🍁 ทฤษฎีแห่งการสร้างสรรค์ด้วยปัญญา
ผู้เรียนเป็นฝ่ายสร้างความรู้ขึ้นด้วยตนเอง มิใช่ได้มาจากครูและในการสร้างความรู้นั้น ผู้เรียนจะต้องลงมือสร้างสิ่งใดสิ่งหนึ่งขึ้นมา

🍁 ทฤษฎีและหลักการพัฒนาชุมชน
มิติทางวิชาการหลายมิติที่ซ้อนทับ เคลื่อนไหว และมีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน รวมทั้งเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเข้าใจในทุกบริบทที่เกี่ยวข้อง

🍁 การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมไทย
สังคมทุกสังคมย่อมมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นเสมอ ตราบใดที่สังคมนั้นยังต้องมีการติดต่อและสัมพันธ์กับสังคมอื่น การเปลี่ยนแปลงนั้นเป็นปรากฏการณ์ทางสังคมอย่างหนึ่ง

🍁 ทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการ
เมื่อบุคคลปรารถนาที่จะได้รับความพึงพอใจและเมื่อบุคคลได้รับความพึงพอใจในสิ่งหนึ่งแล้วก็จะยังคงเรียกร้องความพึงพอใจสิ่งอื่นๆ ต่อไป ซึ่งถือเป็นคุณลักษณะของมนุษย์

🍁 กำเนิดโลกและสิ่งมีชีวิต
ทำไมโลกซึ่งแต่เดิมเป็นลูกไฟดวงหนึ่ง ไม่ได้ต่างจากดาวเคราะห์ดวงอื่น จึงเอื้อต่อสิ่งมีชีวิตได้มากมายเช่นนี้

🍁 โรคสัตว์สู่คน

🍁 ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มพฤติกรรมนิยม

🍁 โรคอารมณ์สองขั้ว

🍁 คู่มือ อสม.กับการดูแลผู้สูงอายุในชุมชน

🍁 การจัดการกับอารมณ์และความเครียด

🍁 ทฤษฎีการสร้างพลังอำนาจ

🍁 การจูงใจ

🍁 การแกว่งแขน รักษาโรค

🍁 ประวัติขนมไทย

🍁 กัญชา

🐍 โปรดระวังงูฉก

เราล้วนมีความฝันและความปรารถนา
แต่สิ่งหนึ่งที่สมควรตระหนักรู้
คือไม่มีวันที่จะได้ทุกอย่างตามต้องการ

ความพอเพียงและความพอดี
คือการสร้างความหวังและกำลังใจ
เพื่อให้บรรลุถึงความเป็นไปได้
โดยไม่สูญเสียความเป็นตัวตน

ความต้องการเกินความจำเป็น
คือความอยากที่ทำร้ายเจ้าบ้าน
จากภายในสู่ภายนอก

อยากได้ ไม่ได้ก็ทุกข์
อยากมี ไม่มีก็ทุกข์
ความอยากอยู่ที่ไหน ความทุกข์อยู่ที่นั่น.

🐍 งูเขียว หางบอบช้ำ : เขียน

เชิญแวะอ่านสักนิดสักหน่อยก็ยังดี...

🌿 ปายฝน ต้นรัก ปางอุ๋ง แม่ละนา 1864 โค้ง
บนทางหลวง 1864 โค้ง หมายเลข 1095 เชียงใหม่-แม่ฮ่องสอน ฝันค้างกลางฤดูหนาวหนึ่ง ได้กลายเป็นความจริงตอนปลายฤดูฝน ปายที่เคยได้แต่ฝันถึง ปางอุ๋งที่ไม่มีวันจะเป็นจริง แม่ละนาที่ไกลเกินเอื้อม ด้วยปีกคู่นั้นกับชีวิตเสรีในแบบฉบับของตัวเอง

🌿 ตะลุยเมืองจำลอง
ฝนจะตกแดดจะออกก็ไม่เป็นปัญหา ไม่ต้องเตรียมแผนที่หรือข้อมูลอะไรให้ยุ่งยาก เสื้อยืดตัว ขอใช้ส่วนตัวเท่าที่จำเป็น เป้ใบ กล้อง จองโรงแรมคืนหนึ่งล่วงหน้า 3 วัน ก่อนเดินทางแถวจอมเทียน ขอลงรถหน้าเมืองจำลองได้เลย ก่อนรถเลี้ยวเข้าสถานีตรงพัทยาเหนือ (10.30 น. ถึง) พร้อมลุย

🌿 จากจังหวัดที่เล็กที่สุดถึงเจดีย์ที่ใหญ่ที่สุด
ถึงอัมพวา แต่ไม่เห็นหิ่งห้อยสักตัว ทั้งที่นอนอยู่ใต้ต้นลำพู ถึงค่ายบางกุ้ง แต่ไม่ถึงวัดบางกุ้งทั้งที่อยู่ห่างกันแค่ข้ามฝั่งถนน

ยังมีอีก »


ชีวิตเริ่มต้นอีกครั้งหลังเกษียณ
ภูจอมยุทธ | Podcast

ชีวิตในแบบฉบับของตัวเอง หิวก็กินง่วงก็นอน อยากทำอะไรก็ทำ เบียดเบียนสภาพแวดล้อมแต่พองาม ประสบการณ์แบ่งปันผู้คน มากบ้างน้อยบ้าง วัดกับร้านเหล้าถือเป็นสถานอโคจร ที่ต้องรักษาระยะห่าง คลิกดู👆