ศิลปะ หัตถกรรม สถาปัตยกรรม ประติมากรรม สันทนาการ >>
นาวสาวนภัสวรรณ บุญนิธี หลักสูตรและการสอน รุ่น 7
หุ่นกระบอกคณะเพชรหนองเรือ
หุ่นกระบอกคณะนี้เป็นหุ่นกระบอกที่พัฒนามาจากคณะหมอลำหมู่ การเดินเรื่องเดินกลอนเป็นลำหมู่ทุกประการจะต่างกันตรงที่ผู้แสดงแทนที่จะเป็นครกลับเป็นหุ่นกระบอกที่มีคนผู้เชิด โดยเชิดเหมือนหนังตะลุงที่ชาวอีสานเรียกว่า หนังปราโมทัย การดำเนินเรื่องการเจรจาเป็นภาษาอีสานออกสำเนียงหมอลำ พร้อมสอดแทรกมุขตลก หุ่นกระบอกคณะเพชรหนองเรือ มีนายสวน ผ่องแผ้วเป็นหัวหน้าคณะ มีความชำนาญในการออกลำและเล่นหนัง เคยอยู่กับหมอลำหมู่คณะต่างๆ สุดท้ายจึงหันกลับมาฟื้นฟูหนังปราโมทัยอีกครั้ง โดยนำออกแสดงตามงานต่างๆ จนเป็นที่ชื่นชอบของชาวบ้าน จนกระทั่งปี พ.ศ.2520-2530 หนังปราโมทัยเสื่อมความนิยมลง ประกอบกับนายสวนเคยเห็นการแสดงหุ่นหลายครั้ง จึงคิดหันมาแสดงหุ่นกระบอกแทน โดยให้น้องชายและลูกชายช่วยกันแกะหุ่นตามตัวละครในเรื่องที่จะแสดง เปิดแสดงหุ่นกระบอกจนได้รับความนิยมตั้งแต่ปีพ.ศ.2531 เป็นต้นมา หุ่นของนายสวนนั้นแตกต่างจากหุ่นคณะอื่นๆตรงที่สามารถเคลื่อนไหวได้มากกว่า หัวหุ่นหมุนไปมาได้และมือเคลื่อนไหวได้
หุ่นไทย
สมัยอยุธยาตอนกลาง (พ.ศ.2121-2246)
สมัยอยุธยาตอนปลาย (พ.ศ.2246-พ.ศ.2310)
สมัยกรุงธนบุรี (พ.ศ.2310-พ.ศ.2325)
สมัยรัตนโกสินทร์
หุ่นของกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ
กำเนิดของหุ่นกระบอก
หุ่นนายวิง
หุ่นจางวางต่อ
หุ่นจางวางทั่ว
หุ่นกระบอกนายเปียก
หุ่นนายเบี้ยว
หุ่นกระบอกนายปั้น
ลักษณะหุ่นกระบอก
ศีรษะหุ่น
ลำตัวหุ่นกระบอก
มือของหุ่นกระบอก
เสื้อผ้าและเครื่องประดับของหุ่นกระบอก
วิธีเชิดหุ่นกระบอก
การโหมโรง
การแสดง
การบรรเลงและการขับร้อง
การพากย์หุ่น
โรงหุ่นกระบอก
ฉากหุ่นกระบอก
เครื่องประกอบฉาก
เรื่องหุ่นกระบอกที่นิยมแสดง
โอกาสในการแสดงหุ่นกระบอก
การบูชาครูก่อนการแสดงหุ่น
การบูชาครูของวงปี่พาทย์ก่อนการแสดงหุ่น
ความเชื่อและประเพณีในการแสดงหุ่น
หุ่นกระบอกคณะครูชื้น สกุลแก้ว
หุ่นกระบอกของจักรพันธุ์ โปษยกฤต
หุ่นกระบอกกรมศิลปากร
หุ่นกระบอกคณะรอดศิรินิลศิลป์
หุ่นกระบอกสมุทรสงคราม
หุ่นกระบอกคณะแม่เชวง อ่อนละม้าย
หุ่นกระบอกเพชรบุรี
หุ่นกระบอกคณะเพชรหนองเรือ
อัตลักษณ์
วิกฤตของหุ่นกระบอกในปัจจุบัน
แนวทางการอนุรักษ์ฟื้นฟูหุ่นกระบอก